พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
เสาจั๋งก๋อนเสัาจังฯกอฯร[เสาจังกอน]น.เสาเชิงตะกอน
ก๋กหื้อน่อยก฿กฯหื้น่อฯยฯ[กกหื้อน่อย]ดู...ก๋กหื้อกำ
จั๋น/จั๋นท์/จั๋นทน์จันฯ,จันทฯน์,จัระฯน์ทฯ[จัน,จันทน์,จันทร์]น.จัน/จันทน์/จันทร์ - คำพ้องเสียง มีความหมายต่างกัน
กิ๋นได้ไส้ยาวกินฯได้ไส้ยาวฯ[กินได้ไส้ยาว]ก.กินมากเกินขนาด,ไม่รู้จักพอประมาณในการกิน ไม่มาก ไม่น้อย
มดหน้าม่อยม฿ดฯห้นฯาม่อฯยฯ[มดหน้าม่อย]ดู...มดหน้าหมอง
บ่าแคว้งบ่าฯแฅ้วฯง[บ่าแฅว้ง]น.มะเขือพวง - ภาษาล้านนาเรียก บ่าแคว้ง หรือ บ่าแคว้งก..ลา; มะเขือพวง หรือ บ่าแคว้งก..ลา - เป็นพืชผักสมุนไพร ทรงพุ่มขนาดเล็ก สูง 1-2 เมตร ลำต้นเดี่ยวตั้งตรง แข็งและเหนียว สีน้ำตาลอมเขียว มีหนามเล็กๆ ตลอดทั่วทั้งต้น, ใบเดี่ยวรีใหญ่ออกเรียงสลับกัน ปลายแหลม ขอบหยักเล็กน้อย, ดอกเป็นช่อ ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง มีกลีบ 5 กลีบ สีม่วงหรือขาว กลีบเลี้ยง 5 กลีบ เป็นดอกสมบูรณ์เพศ เกสรเพศผู้เป็นหลอดสีเหลืองล้อมรอบเกสรเพศเมีย เกสรเพศเมียมีลักษณะเป็นก้านยาวสีขาวยื่นโผล่ออกมา, ผลเป็นพวงรูปทรงกลม ประมาณ 1 ซ.ม. ผิวเรียบเกลี้ยง ผลอ่อนสีเขียว เมื่อแก่หรือสุกเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือส้มแดง ภายในมีเมล็ดแบนเล็กจำนวนมาก: มะเขือพวง เป็นพืชช่วยเสริมสุขภาพ มีสรรพคุณตามตำราแพทย์แผนไทย คือ ช่วยเจริญอาหาร ย่อยอาหาร ช่วยระบบขับถ่าย บำรุงธาตุ ขับเสมหะ แก้ไอ เป็นต้น ทางด้านอาหาร มีเมนูมากมาย เช่น น้ำพริกกะปิ แกงเผ็ดไก่ แกงป่าซี่โครงหมูอ่อน แกงกะทิไก่หน่อไม้ พะแนงหมู แกงเนื้อ และ ฯลฯ
สิ๋กหม่าสิกฯห่มฯา[สิกหม่า]ดู...ขี้หม่า
อู้กำบางผางฮ้ายอู้คำฯบาฯงฯผางฯร้ายฯ[อู้คำบางผางร้าย]ก.พูดลามก
ปุ๊ทธะปิมปาพุทธฯพิมา[พุทธพิมพา]น.พระพุทธรูป
หมูแม่ด้องหูแม่ด้อฯง[หมูแม่ด้อง]ดู...หมูด้อง

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่