ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ไก๊ | ไค้ | [ไค้] | น.ปีก..น-ชื่อปีนักษัตรปีที่ ๑๒ ใช้หมู เป็นสัญลักษณ์ แต่ล้านนานิยมใช้ช้าง เป็นสัญลักษณ์ ดู...ปีนักษัตร และ ธาตุประจำปีเกิด ในภาคผนวกท้ายเล่ม |
บ่าดาย | บ่าฯดายฯ | [บ่าดาย] | ก.เฉยๆ,เปล่าๆ,ไม่เสียเงิน เช่น กิ๋นเข้าบ่าดาย - กินข้าวเปล่า(ไม่มีกับข้าว),หื้อบ่าดาย-ให้เปล่า(ไม่เอาเงิน) |
เซาะว่าเซาะกิ๋น | โซอฯะว่าฯโซอฯะกินฯ | [เซาะว่าเซาะกิน] | ดู...เซาะกิ๋นเซาะว่า |
ตุ๊เจ้าพะนาย | ทุเจั้าระฯพนาฯยฯ | [ทุเจ้าพระนาย] | น.พระภิกษุสามเณร |
ปี่แน | ปี่แน | [ปี่แน] | น.แตร(ลักษณะคล้ายปี่มอญ); แน ก็ว่า |
หล๋บจ๋อง | ห฿ลฯบจอฯง | [หลบจอง] | ก.อาการที่ใช้ตับหญ้าคา หรือตับใบพลวงม..บนสันของหลังคาบ้าน |
เหล็๋กค่วน | เหัลฯกฅ่วฯร | [เหล็กฅ่วน] | ดู...เหล๋กค่วง |
ไม้ซางบ้าน | ไม้ซางฯบ้าฯนฯ | [ไม้ซางบ้าน] | น.ไม้ซางหม่น ที่ปลูกไว้ตามบ้าน |
ผ่านแผ้ว | ผ่านฯแผ้วฯ | [ผ่านแผ้ว] | ว.วิเศษ,ดีงาม;ใช้กล่าวถึงผู้บรรลุธรรมขั้นสูง อย่างพระพุทธเจ้า เป็นต้น (ธรรมนิทานศีล ๕ ฉบับภาษาไตขึน : "...พระรสีต๋นภาวนาอยู่ป่า ก็ปุ๋จฉาถามเขาไปมาหลายสิ่ง ด้วยก๋ารอันเป๋นตุ๊กข์ล้นยิ่งสุ๋ดป๋าน ด้วยขียาอาก๋ารต่างๆแล้ว ต๋นผ่านแผ้วรสีธรรม ก็มีกำเมตต๋าไขกล่าว..." ต๋นผ่านแผ้วในที่นี้หมายถึงพระรสี หรือพระฤๅษี...รศ.ดร.อนาโตล โรเจอร์ เป็ลติเยร์ ปริวรรต) |
อุ๋ต๊ะก๋ะสีมา(บาลี) | ³ทกสีมา | [อุทกสีมา] | น.อุทกสีมา - "สีมา" เป็นแดนศักดิ์สิทธิ์และสำคัญที่สุดของสงฆ์ใช้เป็นที่ทำสังฆกรรม: "อุทกสีมา" เป็นสีมาชนิดหนึ่งที่สงฆ์กำหนดเขตขึ้นในน้ำ จะต้องมีระยะห..างจากฝั่ง "ไม่น้อยกว่าการวักน้ำของบุรุษผู้มีกำลังปานกลาง" สาดไปถึงบนเรือหรือแพขนานที่พระสงฆ์ประชุมทำสังฆกรรม ซึ่งผูกติดกับหลัก หรือผูกติดกับต้นไม้ที่เกิดขึ้นในน้ำ หรือทอดสมอ; อุ๋ต๊ะก..๋กเขป๋ะสีมา ก็ว่า. |