พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ต๊องแม่ท้อฯงแม่[ท้องแม่]น.ครรภ์ของมารดา
ต๋องตอฯง[ตอง]น.เรียกใบไม้ชนิดต่างๆที่มีขนาดใหญ่ ว่า "ต๋อง" เช่น ต๋องตึง-ใบพลวง
ต๋องก้วยตอฯงก้ลฯวฯ[ตองกล้วย]น.ใบตอง หรือใบกล้วย ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ต๋องก้วย หรือ ใบต๋อง''; ดู...ใบต๋อง
ต๋องก้วยงำเคือตอฯงก้ลฯวฯงำเระฯคิอฯอ[ตองกล้วยงำเครือ]น.ใบตองใบเล็กๆใบสุดท้ายที่คลุมบนเครือกล้วย
ต๋องจ่อตอฯงจํอฯ[ตองจ่อ]น.ใบตองอ่อนที่นาบด้วยเตารีดหรือถุงทรายร้อน เพื่อใช้มวนบุหรี่; ต๋องจ่า ก็ว่า
ต๋องจ่าตอฯงจ่า[ตองจ่า]ดู...ต๋องจ่อ
ต๋องตึงตอฯงทึงฯ[ตองทึง]น.ใบพลวง คนเมืองเหนือเรียก ''ต๋องตึง'' - คือใบของต้นพลวง หรือต้นไม้ตึง เป็นรูปไข่มีขนาดใหญ่ กว้าง 12-20 ซ.ม. ยาว 14-36 ซ.ม. เนื้อหนาเกลี้ยงเป็นมัน ยืดหยุ่น ไม่แตกหรือฉีกง่าย บางชนิดมีขนกระจายประปราย โคนใบหยักเว้า ปลายสอบ ใบอ่อนสีน้ำตาลแดง กาบหุ้มยอดอ่อนสีเทามีขนสั้น ใบที่ยังไม่แก่คนในภาคเหนือนิยมเก็บมาห่อของ เช่น ห่อผัก ห่อข้าวห่อ คล้ายใบตองหรือใบบัวในภาคกลาง ใบพลวง(ต๋องตึง) เมื่อแก่จะหล่นจากต้น ชาวบ้านเก็บมาไพรเป็นตับใช้ม..หลังคาคล้ายหญ้าคา มีความทนทานหลายปี
ต๋องตึงหมานั่งตอฯงทึงฯหมฯานั่งฯ[ตองทึงหมานั่ง]น.ใบหลวงชนิดต้นเตี้ยเป็นพุ่มติดกับพื้นนิยมใช้ใบสดห่อของ
ต๋องมูลีตอฯงมูลี[ตองมูลี]น.ใบตองที่ใช้มวนบุหรี่ ได้แก่ ต๋องจ่อ หรือ ต๋องจ่า รวมถึงใบตองแห้งที่ใช้มวนบุหรี่ด้วย
ต๋องเห..ยงตอฯงหยฯง[ตองเห..ยง]น.ใบเห..ยง ขนาดเล็กกว่าใบพลวง มีขน ไม่นิยมไพรเป็นตับม..หลังคา