พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
สะย้านสย้านฯ[สะย้าน]ก.กระชาก,ฉุดอย่างแรง; ดู...สะต๊กสะย้าน
หน็๋อก/เหล้า+หันฯอฯกเหั้ลฯา[หน็อกเหล้า]ก.ดื่มสุราเพียงเล็กน้อย
ขุ๋ดขุด[ขุด]ก.ขุด - คุ้ย,เจาะ,แทง,ถาก,สับ เช่น ขุดดิน-คุ้ยเอาดินหรือสิ่งที่อยู่ในดินขึ้นมา ขุดคลอง ขุดรากไม้ ขุดเรือ ขุดหลุม
พะ - พะ [พ]พ (พะ) เป็นอักษรต่ำ เทียบตัว "พ" ออกเสียงเป็น ป๊Žะ มีพื้นเสียงเท่ากับอักษร "ป" ในภาษาไทย ใช้เป็นพยัญชนะต้น ตัวสะกด และตัวตามในแม่กบ ในภาษาบาลี สันสกฤต ถ้าใช้อักษร พ - พ เมื่อมี ระวง ระฯ กำกับอยู่จะออกเสียง พะ เท่ากับ พ ในภาษาไทย
ฝอยฝอฯ[ฝอย]น.สิ่งที่เป็นเส้นเล็กละเอียด,ขยะมูลฝอย; ขี้ฝอย ก็ว่า
ดั๋บก..้ดัปฯคู่[ดับคู่]น.วันพระแรม๑๔ ค่ำ (๑๔ เป็นจำนวนก..้ - คู่) ซึ่งเป็นวันเดือนดับของเดือนที่เป็นเลขคี่ (คือเดือน ๑ - ๓ - ๕ - ๗ - ๙ - ๑๑)ดั๋บหน ก็ว่า; ดู...ดั๋บหน (เดือนคี่ทางจันทรคติมี ๒๙ วัน คือ ขึ้น ๑ - ๑๕ ค่ำ และ แรม ๑ - ๑๔ ค่ำ)
มูลีไฟฟ้ามูลีไฟฟ้า[มูลีไฟฟ้า]น.บุหรี่ไฟฟ้า - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''มูลีไฟฟ้า''; บุหรี่ไฟฟ้า เป็นอุปกรณ์สูบบุหรี่ชนิดหนึ่ง ซึ่งใช้กลไกไฟฟ้าทำให้เกิดความร้อน และไอน้ำที่ประกอบไปด้วยสารเคมีต่างๆ โดยไม่มีควันจากกระบวนการเผาไหม้เหมือนบุหรี่ปกติทั่วไป มีส่วนประกอบหลักคือ แบตเตอรี่ ตัวทำให้เกิดความร้อน และน้ำยาที่จะถูกทำให้เป็นไอเข้าสู่ร่างกาย ได้แก่ ''นิโคติน'' เป็นสารพิษชนิดหนึ่ง ที่พบได้ทั้งในบุหรี่ไฟฟ้าและบุหรี่ปกติทั่วไป เป็นสารที่ทำให้ร่างกายเสพติดการสูบบุหรี่, ''โพรไพลีนไกลคอล'' เป็นส่วนประกอบในสารที่ทำให้เกิดไอ และ ''กลีเซอรีน'' เป็นสารเพิ่มความชื้นที่จะผสมผสานกับสารโพรไพลีนไกลคอล และอีกอย่างหนึ่งคือ ''สารแต่งกลิ่นและรส'' เป็นสารเคมีที่ใช้กับอาหารโดยทั่วๆไป แม้จะมีความปลอดภัยเมื่อรับประทานเข้าสู่ร่างกาย แต่ยังไม่ได้รับการยืนยันว่า เมื่อเปลี่ยนรูปแบบเป็นไอที่สูดหรือสูบแล้วเกิดผลกระทบอย่างไรต่อร่างกาย
แต๋งอ้มแตงฯอ้฿มฯ[แตงอ้ม]น.แตงกวาขนาดใหญ่ เปลือกสีขาว ผลปุ้ม มีกลิ่นหอม
บ่องบ่อฯง[บ่อง]ก.บ่ง - ใช้ของแหลม เช่น เข็ม เป็นต้น แทงที่เนื่อเพื่อสะกิดเอาเสี้ยน หรือหนามออก; ว.บุ๋ม,เป็นรู,เป็นแอ่ง,ลึกลงไป เช่น แก้มบุ๋ม(ลักยิ้ม).
สอยสอฯยฯ[สอย]ก๑.เย็บผ้าให้เป็นตะเข็บ ก๒.ขวิดหรือต่อยแบบตวัด

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่