พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
กิ๋ดกิดฯ[กิด]ว.ก..ด,สั้น ใช้กับของขนาดเล็ก
กิ๋ดดิ๋ดกิดฯดิดฯ[กิดดิด]ว.ลักษณะสิ่งของที่เล็กและสั้นมากๆ เช่น เขากว่างกิ๋สั้นกิ๋ดดิ๋ด - เขาของกว่างกิ๋สั้นจู๋ (กว่างกิ๋ เป็นกว่างตัวเล็กเขาสั้นกว่าเขาของกว่างชนิดอื่นๆ); สั้นมิกิ๊ ก็ว่า; ดู...กว่างกิ๋
กิ้นกิ้นฯ[กิ้น]ว.สั้น,เกรียน; มักใช้กับผม,ขน เช่น ตั๋ดผมกิ้น - ตัดผมสั้น, หมาขนกิ้น - หมาขนเกรียน; หิ้น ก็ว่า
กิ๋นกินฯ[กิน]ก1.กิน - โดยปกติจะหมายถึงกลืน เคี้ยว หรือดื่มเข้าไปทำให้ล่วงล้ำลำคอสู่กระเพาะ ถ้าพูดอย่างสุภาพจะใช้คำว่า รับประทาน ได้แก่อาหาร เครื่องดื่ม สิ่งของบริโภคต่างๆ ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียก ''กิ๋น'' เช่น กิ๋นเข้า - กินข้าว, กิ๋นแลง - กินข้าวมื่้อเย็น, กิ๋นน้ำ - ดื่มน้ำ, กิ๋นเหล้า - ดื่มเหล้า, กิ๋นหมาก - เคี้ยวหมาก, กิ๋นยา - กลืนยา, กิ๋นมูลี - สูบบุหรี่; ก2. กิ๋น - ภาษาเหนือถือเป็นคำสุภาพเมื่อใช้กับต่างบุคคล ต่างสถานะ ต่างเวลา ต่างสถานที่้ เช่น กิ๋น - (เสวย ราชาศัพท์), กิ๋น - (ฉัน ใช้กับพระสงฆ์); ก3. กิ๋น ภาษาเหนือมีความหมายหลากหลายเมื่อใช้รวมกับคำอื่น เช่น มาบลืน กิ๋นง่าว กิ๋นได้ ฮากเลือด ฮูดเน่า ต่างก็หมายถึงกิน (รับประทาน) ที่สุภาพบ้าง ไม่ค่อยสุภาพ; ก4. กิ๋น - เมื่อใช้รวมกับคำอื่นยังมีอีกมากมาย เช่น กิ๋นแอบ - กินแรง, กิ๋นเหล้น - เหลาะแหละ, กิ๋นจิ๊ - ใช้จ่ายอย่างประหยัด, กิ๋นใจ๋ - ซาบซึ้งใจ, กิ๋นอ่วย - สุรุ่ยสุร่าย เป็นต้น
กิ๋นกั๋นกินฯกันฯ[กินกัน]ก.เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน, กลมกลืนกัน
กิ๋นก๋วยสะหลากกินฯกวฯยฯสๆลฯากฯ[กินกวยสลาก]ก.ทำบุญสลากภัต; กิ๋นเข้าสลาก,กิ๋น สลาก,ตานก๋วยสลาก,ตานสลาก ก็ว่า
กิ๋นก่อกินฯกํอฯ[กินก่อ]ก.กินไหม,กินหรือไม่ (ก่อ ถ้าใช้ตามหลังคำกริยาใด จะทำให้คำนั้นเป็นคำถาม)
กิ๋นก่อนตานลูนกินฯก่อฯรทาฯนฯลูร[กินก่อนทานลูน]ก.กินข้าวปลาอาหาร ลูกไม้ของหวานที่เตรียมไว้ ก่อนนำไปถวายทาน ถือว่าเป็นบาป สำ.กินก่อนทานทีหลัง - ชิงสุกก่อนห..าม หรือมีท้องก่อนแต่งงาน
กิ๋นก๋ำไฮกินฯกำไร[กินกำไร]ก.ได้กำไร
กิ๋นๆตานๆกิๆนฯทาฯนฯๆ[กินๆทานๆ]ก.ทั้งกินทั้งทาน,กินด้วยทานด้วย