พจนานุกรมภาษา ล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนา	อักษรล้านนา	เทียบอักษรไทย	ความหมาย
ลั่น	ลั่นฯ	[ลั่น]	ก.ตัด,ฟาด,ร้าว,แตก อาการของต้นไม้เป็นต้น ซึ่งมีเสียงแตกหัก แสดงอาการว่าจะล้มเมื่อถูกโค่น ว.เสียงดังก้องอย่าง เสียงปืนลั่น,เสียงฟ้าลั่น เป็นต้น
ปี๊จั่น	พี้จั่นฯ	[พี้จั่น]	น.กระพี้จั่น ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ปี๊จั่น''; กระพี้จั่น หรือ ปี๊จั่น เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีลักษณะเป็นไม้ต้นขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 8-20 เมตร โคนต้นเป็นพูพอนเล็กน้อย เรือนยอดเป็นพุ่มกลวงทึบ เปลือกสีดำแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเวียนสลับ รูปรีแกมขอบขนาน โคนใบมนหรือสอบเบี้ยวเล็กน้อย ปลายใบเรียวแหลม สีเขียวเข้ม ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งข้างหรือปลายยอด หรืออาจจะออกพร้อมใบที่ผลิใหม่ ดอกเป็นสีชมพูอมม่วงเข้ม รูปดอกถั่วมี 5 กลีบ ออกดอกได้เกือบทั้งปี ผลเป็นฝักแบน ยาวประมาณ 9-12 ซ.ม.โคนแคบกว่าปลาย เปลือกเกลี้ยงหนาคล้ายแผ่นหนัง ในฝักเมล็ดสีน้ำตาลดำ 1-4 เมล็ด ประโยชน์ มีสรรพคุณใช้ทำยาได้หลายอย่าง เช่น ใบใช้เป็นยาสมุนไพร ใช้แก้อาการช้ำในเช่นใบบัวบก เป็นต้น เนื้อไม้ใช้ในงานก่อสร้าง และทำเป็นเยื่อกระดาษได้
ก้วย ล้อยหวี	ก้ลฯวฯยร้อฯหีวฯ	[กล้วยร้อยหวี]	น.กล้วยร้อยหวี ภาษาถิ่นเหนือหรือคำเมือง เรียก ''ก้วยล้อยหวี''; ดู...ก้วยล้อยหวี
เจ้ามะหาขะหนาน	เจั้ามหาขๆนฯานฯ	[เจ้ามหาขนาน]	น.เจ้านายที่เคยบวชและสึกเมื่อมีอายุเกิน ๔๐ ปีขึ้นไป
ตี้หนี้	ที่หี้นฯ	[ที่หนี้]	น.ที่นี่,ตรงนี้
ก..๋มห..่	กุมหี่	[ก..มห..่]	ก.ปิดบัง,อำพราง
จาวบ้านนอก	ชาวฯบ้าฯนฯนอฯก	[ชาวบ้านนอก]	น.คนที่อยู่นอกตัวเมือง,คนที่อยู่ในชนบท (ปัจจุบันหมายถึงคนที่อยู่ในสถานที่ไม่เจริญ)
โย่งๆ	โย่฿งฯๆ	[โย่งๆ]	ดู...ย่งๆ

ในไส้	ไนไส้	[ในไส้]	น.เรียกลูกที่เกิดกับตนว่า ลูกในไส้