พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ดอกใหม่ดอฯกไห่มฯ[ดอกใหม่]น.ดอกชบา - ภาษาถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียก ''ดอกใหม่''; ชบา - ไม้พุ่มขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ 8 ฟุต ใบเดี่ยว ค่อนข้างมนรีมีปลายแหลม โคนมน ขอบใบเป็นจักเล็กน้อย สีเขียวเข้ม, ลักษณะของดอกมีหลายชนิด มีทั้งกลีบชั้นเดียวและกลีบหลายชั้น หากเป็นชั้นเดียวปกติจมี 5 กลีบ เป็นกลีบขนาดใหญ่ มีหลายสี คือ แดง ชมพู ขาว ส้ม ม่วง เหลือง และสีอื่นๆ ออกดอกตลอดปี ก้านเกสรยาว 1 ก้าน และยื่นออกมาพ้นจากกลางดอก
ก๋ำปอกำพํอฯ[กำพอ]ดู...ก่ำปอ
หลึ่งหมูหึ่ลฯงหู[หลึ่งหมู]น.สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกหลึ่งหมาแต่ตัวโตกว่ามากขนาดยาวไม่เกิน ๗๐ ซ.ม.หน้าคล้ายหมู มีแถบกว้างสีดำตั้งแต่โคนหนวดผ่านตาไปข้างๆคอ จนถึงหูทั้งสองข้าง หางค่อนข้างสั้น ขนยาวและหนา
หอมป้อมเป้อหอฯมป้อฯมเปิ้อฯ[หอมป้อมเป้อ]น.ผักชีฝรั่ง; ดู...หอมป้อมก..ลฺวา.
สะลาบหลวง,หญ้าสลาปฯหลฯวฯง[สะลาบหลวง]น.กกช้าง
กอบ กอฯบ[กอบ]ก.เอามือทั้งสองข้างรวบสิ่งของเข้าอยู่ในอุ้งมือแล้วยกขึ้น
เป๋นหนอนเปนฯหนฯอฯร[เปนหนอน]ว.มีตัวหนอนปรากฏอยู่
บ่าโอบ่าฯโอ[บ่าโอ]น.ส้มโอ - ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ในตระก..ลเดียวกับส้ม ลำต้นสีน้ำตาล สูงประมาณ ๘ เมตร มีหนามเล็กๆ ใบเป็นแผ่นหนาสีเขียวเข้ม รูปหัวใจ โคนก้านใบมีหู คล้ายใบมะกรูด แต่โตกว่า ดอกสีขาวออกเป็นช่อสั้นหรือดอกเดี่ยวตามง่ามใบ ผลกลมคล้ายผลส้ม แต่ขนาดใหญ่กว่า ส้มโอเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์หลากหลาย ทั้งทางด้านโภชนาการ และมีสรรพคุณทางยา
หัววอกห฿วฯวอฯก[หัววอก]น๑.หัวของลิง น๒.เรียกหน้าไม้ชนิดหนึ่งว่า ด้ามไม้หัววอก น๓.เรียกปืนสั้นแบบรีวอลเวอร์ว่า ปื๋นหัววอก ว.ตลบแตลง,เชื่อถือไม่ได้
ก๋บเต่าไม้กปฯ฿เตั่าไม้[กบเต่าไม้]น.กบไสไม้ - เครื่องมือที่ช่างไม้ใช้ไสไม้ให้เรียบ; เต่าไสไม้ ก็ว่า

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่