พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
สืบก๋ารสืบงานสืปฯการฯสืปงานฯ[สืบการสืบงาน]ดู...สืบก๋าร
สืบขะก..๋ลสืปฯขกูล์,-ระฯกกูล์[สืบขะก..ล]ก.สืบวงศ์ตระก..ล; สืบเจื๊อ ก็ว่า
สืบเข้าสืบของสืปฯเขั้าสืปฯขอฯง[สืบเข้าสืบของ]ก.รับมรดก; สืบคัว,สืบคัวเฮือน,สืบหอแตนเฮือน ก็ว่า
สืบคัวสืปฯระฯค฿วฯ[สืบครัว]ดู...สืบเข้าสืบของ
สืบคัวเฮือนสืปฯระฯค฿วฯเริอฯร[สืบครัวเรือน]ดู...สืบเข้าสืบของ
สืบจ๊ะต๋าสืปฯชตา[สืบชะตา]ก.สืบชะตา, สืบชาตา - พิธีกรรมที่ได้ยึดถือตามความเชื่อที่มีมาแต่โบราณของชาวล้านนากระทำเพื่อให้เกิดความเป็นสิริมงคล เป็นการต่ออายุให้ยืนยาว เกิดกำลังใจและความหวัง โดยการขออำนาจที่เหนือธรรมชาติช่วยขจัดปัดเป่าภยันตรายที่มี อยู่ให้หมดไป; สืบจาต๋า ก็ว่า
สืบจ๊ะต๋าเข้าสืปฯชตาเขั้า[สืบชะตาเข้า]ก.สืบชะตาข้าว - พิธีมงคลที่สำคัญ เพื่อความเป็นสิริมงคล เพื่อให้การปลูกข้าวในปีต่อๆไปมีความเจริญงอกงาม ให้มีข้าวบริโภคอย่างพอเพียง การประพิธีต้องจัดทำ ในวันที่เป็นมงคลตามคติท้องถิ่น เพราะถ้าทำในวันที่ไม่เป็นมงคลขวัญข้าวจะไม่รับเครื่องสังเวย เครื่องบูชามีหลายอย่าง เช่น ผ้าขาว ผ้าแดง กล้วย อ้อย เทียนค่าคิง ข้าวเปลือก ข้าวสาร เป็นต้น
สืบจ๊ะต๋าคนสืปฯชตาฅ฿นฯ[สืบชะตาฅน]ก.พิธีกรรมที่ชาวล้านนานิยมทำเพื่อเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง ในโอกาสสำคัญต่างๆ เช่น วันเกิด วันได้รับยศศักดิ์ตำแหน่งขึ้นบ้านใหม่ เป็นต้น บางครั้งเจ็บป่วย โหราจารย์ทายทักว่าชะตาไม่ดี ชะตาขาด ควรจะทำพิธีสะเดาะเคราะห์และสืบชะตาต่ออายุเสีย จะทำให้คลาดแคล้วจากโรคภัยและอยู่ด้วยความสวัสดีต่อไป
สืบจ๊ะต๋าบ้านสืปฯชตาบ้าฯนฯ[สืบชะตาบ้าน]ก.พิธีกรรมที่ชาวบ้านร่วมกันทำเพื่อขจัดปัดเป่าสิ่งอุบาทว์ชั่วร้ายต่างๆ "ขึ๋ด" ที่เกิดขึ้นภายในหมู่บ้าน อีกอย่างหนึ่งกระทำเป็นประจำทุกๆ ปี โดยกำหนดเอาวันใดวันหนึ่งสืบชะตาบ้าน เพื่อให้เกิดความสุขสวัสดีแก่ประชาชนในหมู่บ้านของตน; ดู...ขึ๋ด ประกอบ
สืบจ๊ะต๋าเมืองสืปฯชตาเมิอฯง[สืบชะตาเมือง]ก.พิธีกรรมที่ทำเพื่อต้องการ ให้บ้านเมืองประสบความเจริญรุ่งเรือง อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหาร ด้วยความเชื่อว่าเทพารักษ์ซึ่งอยู่เบื้องบนจะช่วยอำนวยความสุขให้สมปรารถนา