| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| หัวโท | ห฿วฯโธ | [หัวโธ] | น.หัวงาน,สถานที่เริ่มต้นทำงาน |
| ส้อยหิ้น | ส้อฯยฯหิ้นฯ | [ส้อยหิ้น] | ว.ลักษณะไก่ที่ขนคอและขนหางสั้น |
| สีหมากสุ๋ก | สีหมฯากฯสุก | [สีหมากสุก] | น.สีส้ม,สีแสด |
| นับอยฺู่นับกิ๋น | นัปฯอยฯู่นัปฯกินฯ | [นับอยู่นับกิ๋น] | ก.อยู่กินไปเรื่อยๆ,อยู่ไปวันๆ |
| วันเดือนดั๋บ | วันฯเดิอฯรดัปฯ | [วันเดือนดับ] | น.วันแรม ๑๔ ค่ำ เดือนคี่ หรือวันแรม ๑๕ ค่ำ เดือนคู่ ของการนับเดือนทางจันทรคติ |
| ส๋ดๆ | ส฿ดฯๆ | [สดๆ] | ดู...สนๆ |
| หยาบก้าคะนอง | หยฯาปฯก้ลฯฯาระฯคนอฯง | [หยาบกล้าคระนอง] | ว.ดุร้ายน่ากลัว (มักใช้เกี่ยวกับสัตว์ป่า) |
| ข้อง...... | ข้อฯงอยฯอฯง | [ข้องอฺย้۫อง] | ว.ผอมโซ - ผ่ายผอมไร้เรี่ยวแรงจนเห็นหนังหุ้มกระดูก เพราะอดอยากไม่มีกิน |
| นาน้ำฟ้า | นาฯนาฯฟ้า | [นาน้ำฟ้า] | น.นาที่อาศัยน้ำฝน ไม่มีระบบชลประทาน |
| สืบจ๊ะต๋าเข้า | สืปฯชตาเขั้า | [สืบชะตาเข้า] | ก.สืบชะตาข้าว - พิธีมงคลที่สำคัญ เพื่อความเป็นสิริมงคล เพื่อให้การปลูกข้าวในปีต่อๆไปมีความเจริญงอกงาม ให้มีข้าวบริโภคอย่างพอเพียง การประพิธีต้องจัดทำ ในวันที่เป็นมงคลตามคติท้องถิ่น เพราะถ้าทำในวันที่ไม่เป็นมงคลขวัญข้าวจะไม่รับเครื่องสังเวย เครื่องบูชามีหลายอย่าง เช่น ผ้าขาว ผ้าแดง กล้วย อ้อย เทียนค่าคิง ข้าวเปลือก ข้าวสาร เป็นต้น |