| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| ลั่น | ลั่นฯ | [ลั่น] | ก.ตัด,ฟาด,ร้าว,แตก อาการของต้นไม้เป็นต้น ซึ่งมีเสียงแตกหัก แสดงอาการว่าจะล้มเมื่อถูกโค่น ว.เสียงดังก้องอย่าง เสียงปืนลั่น,เสียงฟ้าลั่น เป็นต้น |
| ปี๊จั่น | พี้จั่นฯ | [พี้จั่น] | น.กระพี้จั่น ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ปี๊จั่น''; กระพี้จั่น หรือ ปี๊จั่น เป็นต้นไม้ประจำจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีลักษณะเป็นไม้ต้นขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 8-20 เมตร โคนต้นเป็นพูพอนเล็กน้อย เรือนยอดเป็นพุ่มกลวงทึบ เปลือกสีดำแตกเป็นสะเก็ดเล็กๆ ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเวียนสลับ รูปรีแกมขอบขนาน โคนใบมนหรือสอบเบี้ยวเล็กน้อย ปลายใบเรียวแหลม สีเขียวเข้ม ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งข้างหรือปลายยอด หรืออาจจะออกพร้อมใบที่ผลิใหม่ ดอกเป็นสีชมพูอมม่วงเข้ม รูปดอกถั่วมี 5 กลีบ ออกดอกได้เกือบทั้งปี ผลเป็นฝักแบน ยาวประมาณ 9-12 ซ.ม.โคนแคบกว่าปลาย เปลือกเกลี้ยงหนาคล้ายแผ่นหนัง ในฝักเมล็ดสีน้ำตาลดำ 1-4 เมล็ด ประโยชน์ มีสรรพคุณใช้ทำยาได้หลายอย่าง เช่น ใบใช้เป็นยาสมุนไพร ใช้แก้อาการช้ำในเช่นใบบัวบก เป็นต้น เนื้อไม้ใช้ในงานก่อสร้าง และทำเป็นเยื่อกระดาษได้ |
| ก้วย ล้อยหวี | ก้ลฯวฯยร้อฯหีวฯ | [กล้วยร้อยหวี] | น.กล้วยร้อยหวี ภาษาถิ่นเหนือหรือคำเมือง เรียก ''ก้วยล้อยหวี''; ดู...ก้วยล้อยหวี |
| เจ้ามะหาขะหนาน | เจั้ามหาขๆนฯานฯ | [เจ้ามหาขนาน] | น.เจ้านายที่เคยบวชและสึกเมื่อมีอายุเกิน ๔๐ ปีขึ้นไป |
| ตี้หนี้ | ที่หี้นฯ | [ที่หนี้] | น.ที่นี่,ตรงนี้ |
| ก..๋มห..่ | กุมหี่ | [ก..มห..่] | ก.ปิดบัง,อำพราง |
| จาวบ้านนอก | ชาวฯบ้าฯนฯนอฯก | [ชาวบ้านนอก] | น.คนที่อยู่นอกตัวเมือง,คนที่อยู่ในชนบท (ปัจจุบันหมายถึงคนที่อยู่ในสถานที่ไม่เจริญ) |
| โย่งๆ | โย่฿งฯๆ | [โย่งๆ] | ดู...ย่งๆ |
| ในไส้ | ไนไส้ | [ในไส้] | น.เรียกลูกที่เกิดกับตนว่า ลูกในไส้ |