พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| เนือกน้อม | เนิอฯกน้อฯม | [เนือกน้อม] | ก.ค้อม,โค้ง,สั่นสะเทือน,หวั่นไหว,อ่อนไหว |
| บ่าขะหนั๋ด | บ่าฯขหันฯด | [บ่าขะหนัด] | น.สับปะรด ภาษาถิ่นเหนือ(กำเมือง) เรียก ''บ่าขะหนั๋ด''; สับปะรด หรือ บ่าขะหนั๋ด - ไม้ล้มลุก มีอายุหลายปี สูงประมาณ 70-100 ซ.ม. ลักษณะของลำต้นอยู่ใต้ดิน แตกออกมาเป็นกอใหญ่ ไม่มีกิ่งก้านใดๆ มีเพียงกาบใบที่ห่อหุ้มลำต้นไว้ มีปล้องสั้นๆ ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงเวียนถี่ เรียวยาว ไม่มีก้านใบ ขอบใบมีหนาม แผ่นใบสีเขียวเข้ม ลำต้นแก่ค่อนข้างแข็งแรงและออกหน่อด้านข้างเป็นข้อสั้นๆ ใบรูปแถบยาว ปลายแหลม ขอบใบมีหนาม ดอกออกเป็นช่อที่ปลายยอด เรียงอัดกันแน่นรอบแกนช่อดอก ผลเป็นผลรวม ทรงกลมแกมทรงกระบอก โคนกว้าง ปลายสอบ มีใบสั้นเป็นกระจุกที่ปลายผล เรียกว่าตะเกียง ผลสุกสีเหลืองสดและฉ่ำน้ำ เนื้อรสเปรี้ยวๆ หวานๆ ใยของใบใช้ทำประโยชน์ได้ มีหลายพันธุ์ เช่น นางแล ภูเก็ต ภูแล ศรีราชา; ขะหนั๋ด,บ่าหนั๋ด ก็ว่า |
| แดดบ๋ด | แดดฯบ฿ดฯ | [แดดบด] | น.แสงแดดขณะมีเมฆบัง |
| ผะสุมจุ้มนุม | ระฯบสุมชุ่มนุม | [ประสุมชุ่มนุม] | ก.ประชุม - มารวมกันหรือเรียกให้มารวมกันเพื่อประโยชน์อย่างใดอย่างหนึ่ง,มาร่วมพบกันหรือปรึกษาหารือ เช่นประชุมกรรมการ; โดยปริยายใช้หมายถึงเอาสิ่งที่เป็นประเภทเดียวกันมารวมกัน |
| เป๋นจ๋ะเป๋นนะ | เปนฯจะเปนฯนะ | [เปนจะเปนนะ] | ก.เป็นจริงเป็นจัง,เป็นระเบียบแบบแผน,เป็นเรื่องเป็นราวดี |
| เบี้ยว | บ้ยฯว | [เบี้ยว] | ว.เบี้ยว - มีรูปบิดเบ้ไปจากเดิม เช่น เบี้ยวปาก |
| บ่าตอย | บ่าฯทอฯยฯ | [บ่าทอย] | น.ลูกลอยที่ใช้กับเบ็ดตกปลา เพื่อเป็นสัญญาณให้รู้ว่าปลากินเหยื่อ; บ่าตอยเบ๋ด ก็ว่า |
| หัวอ๋ก | ห฿วฯอ฿กฯ | [หัวอก] | น.จิตใต,ความรู้สึก |
| ล่องแก่ง | ล่อฯงแก่งฯ | [ล่องแก่ง] | ก.ไปด้วยเรือหรือแพฝ่าแก่งลงไปตามลำน้ำ |
| เหม็นอุ่ยๆ | เหัมฯรอุ่ๆ | [เหม็นอุ่ยๆ] | ดู...เหมนอุ่ย |