ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
แห่ห้อม | แห่ห้อฯม | [แห่ห้อม] | ก.แวดล้อมไป |
ฟตส | g | f | น.ฟ้าตีแส่ง - ชื่อวันที่คนล้านนาเชื่อว่าเป็นวันสำคัญยิ่ง สำหรับการทำพิธีมงคลต่างๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ สมรส เปิดร้านค้า การคำนวณหาเศษของวันฟ้าตี๋แส่ง ใช้สูตรกฏเกณฑ์ต่างๆ มาจากคัมภึร์สุริยยาตร เป็นหลักการคำนวณทางโหราศาสตร์ ที่ใช้ในการคำนวณปฏิทินมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยมาจนถึงปัจจุบัน เป็นการคำนวณหาค่าที่ละเอียดมาก วันต่อวัน เศษที่หาได้จากสูตร เรียก ''ฟ้าตีแส่งเศษ'' มีจำนวน ๙ ค่า คือ เศษ ๐ ถึง ๘; ฟ้าตีแส่งเศษ ๐,๑,๓,๗,๘ ทำนายว่า ''ไม่ดี''; ฟ้าตีแส่งเศษ ๒,๔,๕,๖ ทำนายว่า ''ดี'' |
หมวก | หมฯวฯฯก | [หมวก] | น.หมวก - เครื่องสวมศีรษะ ใช้กันแดดหรือเป็นเครื่องประดับ (โดยมากเรียก ก..๋บ) |
ต๋ะ | ต | [ต] | ต (ต๋ะ) เป็นอักษรสูง เทียบตัว ต ออกเสียง ต๋ะ ใช้เป็นพยัญชนะต้นและตัวสะกดในแม่กด และตัวตามในภาษาบาลี สันสกฤต |
ออกฮัง | ออฯกรังฯ | [ออกรัง] | ก.อาการที่สัตว์ เช่น ไก่ นก ออกจากรังไปหากิน |
แอ้มข้าง | แอ้มฯข้างฯ | [แอ้มข้าง] | ดู...เตียมข้าง |
ปะหลึ้ง | ปหึ้ลฯง | [ปะหลึ้ง] | ว.แดงแจ๋ อย่างฟ้าแดงหลังฝน หรือถ่านไฟแดง เป็นต้น; ปึ้งหลึ้ง ก็ว่า. ดู...แดงปะหลึ้ง |
ก๋ำผึ๋ | กำผึ | [กำผึ] | ก.เหวี่ยง,โปรย - โยนให้แผ่ออกไป อย่างเล่นสาดน้ำสงกรานต์ หรือโปรยข้าวสารให้ไก่กิน เป็นต้น |
จื้นจ๊อย | ชื่นฯช้อฯยฯ | [ชื่นช้อย] | ว.ชดช้อย - อ่อนช้อย,นุ่มละมุนละไม,มีลักษณะท่าทางงดงาม |
ดั๋ดสะหลิ๋ด | ดัดฯสิๆลฯด | [ดัดสลิด] | ก.ดัดจริต - แสร้งทำกิริยาหรือวาจาเกินงามหรือเกินพอดี; สะหลิ๋ดด๋ก ก็ว่า |