พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
กิ้วต๊องกิ้วฯท้อฯง[กิ้วท้อง]ก.ปวดท้องสาเหตุจากโรคบิด
นับหื้อนัปฯหื้[นับหื้อ]ก.ให้ไปโดยขาดการไตร่ตรอง
หย่อมห่ยฯม[หย่อม]ว.กองเล็กๆ,กลุ่มเล็กๆ,หมู่เล็กๆ; ถ้าขนาดใหญ่ ใช้ หยุ่ม
ปอยเข้าสังฆ์พอฯยฯเขั้าสัง์ฆฯฯ[พอยเข้าสังฆ์]น.การทำบุญอุทิศส่วนก..ศลให้ญาติที่ตายไปแล้ว ผู้ทำบุญจัดเตรียมที่นอน หมอนมุ้ง เสื้อผ้า ของใช้ต่างๆ ข้าว น้ำ ทุกอย่างที่ตอนยังมีชีวิตอยู่ใช้ แล้วนำไปถวายพระอุทิศส่วนก..ศลให้ผู้ตาย
สวนสวฯร[สวน]น.บริเวณที่ปลูกพืช ผัก ต้นไม้ ไว้เป็นจำนวนมากซึ่งกั้นเป็นขอบเขตไว้ ก๑.ตวง - ทดสอบดูเพื่อให้รู้จำนวนหรือปริมาณโดยใช้ภาชนะที่กำหนดเป็นมาตรฐาน ก๒.อาการเคลื่อนที่ไปตรงกันข้ามในเส้นทางเดียวกัน
สั๋ตว์สิ่งสัตฯสิ่งฯ[สัตสิ่ง]น.สัตว์,สัตว์ต่างๆ,สัตว์และสิ่งของ
สวาหายสวฯาหายฯ[สวาหาย]ดู...สฺวาห๋ะ
ก๊านค้าฯนฯ[ค้าน]ก.แพ้,พ่ายแพ้,สู้ไม่ได้,ไม่ชนะ; (สำหรับ ชนะ ล้านน้า ว่า แป๊; ดู...แป๊)
พะอุ๋ปป๋ะคุตระฯพ³บบฯฯฅุต[พระอุปปฅุต]น.พระอุปคุต - ชื่อพระอรหันตขีณาสพ พุทธสาวกในสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ประมาณ ๒๑๘ ปี หลังพุทธปรินิพพาน ท่านสำเร็จอภิญญาต่างๆจนสามารถแสดงอภินิหารได้ ท่านดำเนินชีวิตแบบมักน้อยสันโดษ เนรมิตก..ฏิแก้วขึ้นในท้องทะเลหลวง ลงไปประจำอยู่ที่นั่นตลอดเวลา เมื่อมีเหตุเภทภัยขึ้นในพระศาสนา หรือเมื่อมีพิธีกรรมใหญ่ๆ หรือมีผู้นิมนต์ ท่านก็จะขึ้นมาช่วยเหลือด้วยความเต็มใจเสมอ ชาวพุทธในล้านนาเคารพนับถือพระอุปคุตเป็นอย่างยิ่ง เชื่อว่าพระอุปคุตยังมีชีวิตอยู่ เมื่อมีงานใหญ่ๆ เช่นงานฉลองถาวรวัตถุ (ปอยหลวง) เป็นต้น มักจะนิมนต์ท่านขึ้นมาจากแม่น้ำ เพื่อช่วยคุ้มครองรักษาความสงบในงาน และถึงกับมีประเพณีตักบาตรพระอุปคุตใน "วันเปงปุ๊ด" ดู...เปงปุ๊ด
เป๋นเอ๋อเปนฯเอิอฯ[เปนเอ๋อ]ว.เป็นใบ้,สติไม่สมประกอบ

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่