| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| หวิ๋กๆ | หิวฯกๆ | [หวิกๆ] | ว.เสียงดังอย่างหมูร้อง; อวิ๋กๆ ก็ว่า |
| บ่ากอกน้ำ | บ่าฯกอฯกนาฯ | [บ่ากอกน้ำ] | น.มะกอกน้ำ - ไม้ต้นขนาดเล็กมักขึ้นริมน้ำ ดอกสีขาว ปลายกลีบดอกจักเป็นฝอย ออกเป็นช่อตามซอกใบ ผลเล็กกลมรี หัวท้ายแหลม รสฝาดอมเปรี้ยว ใช้ดองเป็นของขบเคี้ยว |
| ดูต้าง | ดูท่าฯงฯ | [ดูท่าง] | ก.สะดวก,ไม่ขัดข้อง,คล่อง,ไม่ติดขัด; ยุท่าง,ยูท่าง,ลุต้าง,ลูต้าง ก็ว่า |
| สืบส้อนกำเมือง | สืปฯส้อฯรคำฯเมิอฯง | [สืบส้อนคำเมือง] | เจรจาความเมือง |
| งูจงอาง | งูช฿งฯอางฯ | [งูชงอาง] | น.งูจงอาง ถิ่นเหนือเรียก ''งูจ๋องละอาง''; ดู...งูจ๋องละอาง |
| เถร,เถระ | เถรฯ,เถร | [เถร,เถระ] | น.เถระ - พระผู้ใหญ่ ตามพระวินัยกำหนดว่าพระผู้บวชแล้วตั้งแต่ ๑๐ พรรษาขึ้นไป |
| ผีเจ้าตี้ | ผีเจั้าที่ | [ผีกเจ้าที่] | น.เป็นผีที่สิงสถิตอยู่ในพื้นที่ ก่อนที่จะมีคนเข้ามาตั้งบ้านเรือน ในแต่ละปีจะต้องมีการเลี้ยงผีเพื่อคุ้มครองให้อยู่เย็นเป้นสุข |
| ไย่ | ไย่ | [ไย่] | น.ผง,ฝุ่น,ละออง; ก.ปลิว,ฟุ้ง,กระจาย |
| สูเขา | สูเขัา | [สูเขา] | ส.ท่านทั้งหลาย - สรรพนามบุรุษที่ ๒ พหูพจน์ ใช้กับคนที่ศักดิ์เสมอกันหรือด้อยกว่า; สูเจ้า ก็ว่า |
| บ่าม่วงแก้ว | บ่าฯม่วฯงแก้วฯ | [บ่าม่วงแก้ว] | น.มะม่วงแก้ว - ไม้ยืนต้นทรงพุ่มไม่ผลัดใบขนาดกลาง ลำต้นสูงประมาณ ๑๕-๒๐ เมตร กิ่งหลักและกิ่งแขนงมีมาก ใบรูปหอกเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับกันตามปลายกิ่ง โคนใบมนปลายใบแหลม สีเขียวเข้มเป็นมัน ออกดอกเป็นช่อแขนงแทงออกบริเวณยอดกิ่ง ผลรูปทรงค่อนข้างกลม มีขนาดเล็กถึงปานกลาง เมื่อดิบค่อนข้างเหนียว เมื่อสุกเนื้ออ่อนนุ่มและฉ่ำน้ำ รสหวาน กลิ่นหอม นิยมใช้ผลแก่ทำมะม่วงดอง ใบอ่อนใช้ประกอบอาหาร และมีสรรพคุณทางยา |