พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
โม่งโล่งโม่฿งฯโล่฿งฯ[โม่งโล่ง]ดู...ม่องล่อง
โมดโม฿ดฯ[โมด]ดู...ต๋าโมก
โมดๆโม฿ดฯๆ[โมดๆ]ก.จ้องดูเขม็งไม่กระพริบตา
โม้มโม้฿มฯ[โม้ม]ก.กินอาหารทีละมากๆ จนเต็มปาก; ม้ม ก็ว่า
ไมไม[ไม]น๑.เหล็กใน - อวัยวะปลายแหลมติดที่ก้นหรือปลายหางของสัตว์บางชนิด เช่น ผึ้ง ต่อ แตน มด แมงป่อง ปลากระเบน เป็นต้น นอกจากจะทำหน้าที่วางไข่แล้วยังใช้เป็นอาวุธได้ด้วย โดยจะมีต่อมพิษติดอยู่ที่บริเวณโคนของเหล็กใน สำหรับผึ้งจะตายหลังจากต่อยเหยื่อ เพราะเหล็กในของผึ้งมีลักษณะเป็นเงี่ยงคล้ายกับฉมวก มีรอยบากลึก เมื่อผึ้งต่อยเหยื่อจึงไม่สามารถดึงเหล็กในกลับคืนได้ เหล็กในจะหลุดออกมาพร้อมกับต่อมพิษ ผึ้งตัวนั้นก็จะบาดเจ็บจากการที่ผนังช่องท้องฉีกขาดและตายในที่สุด ส่วนต่อ แตน รอยบากของเงี่ยงไม่ลึก จึงทำให้ดึงเหล็กในกลับได้ และสามารถต่อยเหยื่อได้ซ้ำแล้วซ้ำอีก น๒.เรียกปลากระเบนว่า ปลาไม (ปลากระเบนบางชนิดมีเงี่ยงหรือ"ไม"อยู่ใกล้ๆโคนหาง และมีต่อมน้ำพิษอยู่บริเวณนั้นด้วย-ผู้เขียน)
ไมค์ไมค์[ไมค์]น.ไมค์ - คำย่อที่ใช้เรียก ไมโครโฟน (microphone) อุปกรณ์เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้เป็นพลังงานเสียง: ถ้าใช้กับเครื่องขยายเสียง พลังงานเสียงที่เปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้าจะถูกขยายแล้วเปลี่ยนกลับเป็นพลังงานเสียงออกทางลำโพง ทำให้ได้ยินเสียงดังขึ้นกว่าเดิม
ไมค์ก๊านไมค์ค้าฯนฯ[ไมค์ค้าน]สำ.(ปาก) คำใช้เรียกผู้ที่ชอบพูดออกทางเครื่องขยายเสียง เห็นไมโครโฟนเป็นไม่ได้ พูดมีสาระบ้าง ไม่มีสาระบ้าง ขอให้ได้พูด; มักไมค์ ก็ว่า
ไม้ไม้[ไม้]น๑.ไม้ - คำประกอบหน้าสิ่งของบางอย่างที่ทำด้วยไม้ เช่น ไม้เต๊า ไม้มอก ไม้ส้าว, คำนำหน้าชื่อของต้นไม้ เช่น ไม้ดู่ ไม้สั๋ก ไม้ฮวก น๒.อักษรล้านนาเรียกสระว่า "ไม้" เช่น สระอะ "ะ" - "ะ" เรียกไม้ก๋ะ, สระอา "า" - "า" เรียกไม้ก๋า เป็นต้น
ไม้ก๋งไม้ก฿งฯ[ไม้กง]น.เครื่องหมาย " - ฿" ใช้แทนสระโอะลดรูปในภาษาล้านนา (ตั๋วเมือง)ไม่มีใช้ในภาษาไทย เช่น น฿กฯ = นก, โร฿งฯรยฯร = โรงเรียน
ไม้ก๋วงไม้กลฯวฯง[ไม้กลวง]ดู...ไม้บั่ว