พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ก..งฟ้าคุงฟ้า[คุงฟ้า]ว.ถึงฟ้า - ถึงจุดสูงสุด,บรรลุเป้าหมายสูงสุด เช่น หัวก..งฟ้า-หัวจรดฟ้า(หมายถึงได้รับความพออกพอใจสูงสุด,มีความสุขที่สุด เป็นต้น)
ก..่งกุ่ง[ก..่ง]น.จิ้งโกร่ง - จิ้งหรีดชนิดใหญ่ที่สุดตัวยาวประมาณ ๔-๕ ซ.ม. ใหญ่ประมาณ ๑.๕ ซ.ม. ตัวสีน้ำตาล รูปร่างอ้วน นิยมใช้เป็นอาหาร; ขี้ก..่ง,จิ้งก..่ง,จี้ก..่ง ก็ว่า ว.เจริญ,รุ่งเรือง,เลื่อมพราย; ใช้ร่วมกับ ก้าน เป็น ก้านก..่ง - เจริญ
ก..้งกุ้ง[ก..้ง]น.ก..้ง - สัตว์น้ำไม่มีกระดูกสันหลัง ตัวกลมรี แบ่งเป็นปล้องๆ มีขา ๕ คู่ เป็นก้ามหนีบและขาเดิน อยู่ที่ส่วนหัวและอก มีทั้งก..้งน้ำจืดและก..้งทะเล
ก..๊ดคุด[คุด]ก.ตัก,จ้วงตัก,ขุดขึ้น; ก..๊ดก๊าว ก็ว่า
ก..๊ดก๊าวคุดค้าฯวฯ[คุดค้าว]ดู...ก..๊ด
ก..๊ดๆคุดๆ[คุดๆ]ว.อาการอย่างน้ำไหลออกจากตาน้ำ หรือเลือดไหลมาก ลักษณะเช่นนี้ เรียก ไหลก..๊ดๆ. ถ้ามีน้ำปริมาณมากและไหลแรงด้วย เรียก ไหลลวัะๆ; ถ้ามีน้ำปริมาณน้อยและไหลเบาๆ เรียก ไหลหลิ๋ดๆ
ก..๊ดเข้าคุดเขั้า[คุดเข้า]ก.ตักข้าว
ก..๊ดน้ำซ่วยหน้าคุดนาฯซ่วฯยฯห้นฯา[คุดน้ำซ่วยหน้า]ก.ตักน้ำล้างหน้า
ก..๋ดกุด[ก..ด]น.เรียกชะนี ว่า อี่ก..๋ด ว.ขาด,ด้วน ก..๋ด ส่วนมากหมายถึงอวัยวะขาด เช่น มือก..๋ด- มือขาด,ตี๋นก..๋ด -- เท้าขาด,ผีหัวก..๋ด - ผีหัวขาด; ส่วน ด้วนใช้กับสิ่งที่ไม่มีวิญญาณ เช่น ก..่ก..๋ด - เจดีย์ยอดด้วน,ต๋าลยอดก..๋ด - ตาลยอดด้วน
ก..๋ดดุ๋ดกุดดุด[ก..ดดุด]ว.คำเสริมท้ายคำว่า สั้น แสดงลักษณะของสิ่งใหญ่แต่สั้นมาก เช่น จ๊างหางสั้นก..๋ดดุ๋ด - ช้างหางสั้นจู๋; ดู...ก๘+อดด๘+อด