พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
อุ๊ยอุ้[อุ๊ย]น.เรียกบิดาหรือมารดาของพ่อแม่หรือผู้มีศักดิ์เสมอนั้นว่า พ่ออุ้ย แม่อุ้ย
อุ้ยลุ้ยอุ้ลุ้[อุ้ยลุ้ย]ว.อ้วนท้วน,อ้วนพี; ใช้ตามหลัง ตุ้ย เป็น ตุ้ยอุ้ยลุ้ย; ตุ้ยปีดีงาม ก็ว่า
อุ้ย (เสียงตรีเพี้ยน)อุ้[อุ้ย]น.โคนขาเช่น ขาอุ้ยก๋บ-โคนขาของกบ, ขาอุ้ยไก่ - โคนขาของไก่
อุ๋ยอุ[อุ๋ย]น.น้ำนมของสตรี อย่าง กิ๋นอุ๋ย - (เด็กทารก) กินนมแม่
อูอู[อู]น.ชื่อไก่ชนิดหนึ่งตัวใหญ่กว่าไก่แจ้ หงอนใหญ่ ตัวผู้มีหลายสี ตัวเมียสีดำเหลือบเขียว ว.อวบ,อ้วนกว่าปกติ
อู´[อู]อู - สระตัวหนึ่งในอักษรล้านนา จัดอยู่ใน "สระลอย" ใช้เป็นพยัญชนะและพยางค์ต้นของคำที่มีเสียง /อู/ ซึ่งมาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นส่วนใหญ่ เช่น ´กา-อูกา (ตัวเล็น,ตัวเห็บ); ´นวีส-อูนะวีสะ (ยี่สิบหย่อนหนึ่ง,สิบเก้า): ในภาษาล้านนามีเพียงคำเท่านั้นที่ใช้ ´ เช่น อูฐ์-อูฐ, ´า-เอา.
อูฐ´ฐ์[อูฐ]น.อูฐ - ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม หัว คอ และขาทั้ง ๔ ยาว มีนิ้วต..นข้างละ ๒ นิ้ว (กีบคู่) ไม่มีถุงน้ำดี กระเพาะมี ๓ ส่วน มี ๒ ชนิด คือ อูฐหนอกเดียวและอูฐ ๒ หนอก เป็นสัตว์ที่มีความอดทนสูง สามารถอาศัยอยู่ได้โดยไม่ต้องกินอาหารหรือน้ำเลย ๒ สัปดาห์ เพราะมีไขมันสะสมไว้ในหนอกและร่างกายเก็บน้ำได้เป็นอย่างดี จึงสามารถอยู่ได้ในที่ทุรกันดารเช่นทะเลทรายได้เป็นอย่างดี; (ยืม-อูฐ)
อู่อู่[อู่]น๑.เปลนอนของทารกหรือเด็กเล็ก น๒.สถานที่ซ่อมยานพาหนะ เช่น อู่เรือ อู่รถ ก.ใช้ปากเป่าหรือพ่นลมหรือควันเข้าไปในที่เฉพาะ เช่น อู่ลูกโป่ง - เป่าลูกโป่ง, อู่ควันมูลีไล่แมงพริ้ง - พ่นควันบุหรี่ไล่แมลงหวี่.
อู่ควันอู่ฅัวฯร[อู่ฅวัน]ก.เป่าควันเข้าไปในที่อยู่ของสัตว์ เพื่อไล่หรือจับสัตว์นั้น
อู่ควันยุงอู่ฅัวฯรยุง[อู่ฅวันยุง]ก.พ่นควันเพื่อไล่ยุง