พจนานุกรมภาษา ล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนา	อักษรล้านนา	เทียบอักษรไทย	ความหมาย
ขาด	ขาดฯ	[ขาด]	ก.แยกออกจากกัน,ไม่มีอย่างที่ควรจะมี ว.ไม่ครบ,ไม่เต็มจำนวน
หนุ๋กฝุ่น	หนฯกฝุ่ร	[หนุกฝุ่น]	ก.คลุกฝุ่น
เฟื้อ	เฟิ้อฯอ	[เฟื้อ]	ก.เกื้อก..ล,คลุกคลี,ดูแล
แจ็๋ดแหล็๋ดแจ้แหล้	แจัดฯแหัลฯดแจ้แห้ลฯ	[แจ็ดแหล็ดแจ้แหล้]	ดู...จะแหล๋ดจะแหล้
ปิ๋กหลิ๋ก	ปิกฯหิลฯก	[ปิกหลิก]	ว.เตี้ย,สั้น;ใช้กับสิ่งที่มีขนาดเล็ก เช่น สั้นปิ๋กหลิ๋ก - สั้นนิดเดียว
บัว	บ฿วฯ	[บัว]	น๑.ชื่อเรียกไม้น้ำหลายสก..ลและ หลายวงศ์ เช่น บัวขาว บัวหลวง บัวสาย บัวเผื่อน; น๒.ส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรม ที่ทำเป็นรูปกลีบบัวติดอยู่ที่หัวเสาเรียก บัวหัวเสา; ว.ห..าม - เป็นอีกคำหนึ่งที่ีชาวล้านนา(คนเมือง) บางท้องถิ่น เรียกผลไม้ที่แก่จ้ดใกล้จะสุกว่า ''บัว'' เช่น บ่าผางบัว(มะปรางห..าม)จวนจะสุก; ดู...เหิ่ม
จ๋ดบันจี	จ฿ดฯบัญีชฯ	[จดบัญชี]	ก.ลงบัญชีเชื่อไว้; แป๋ะ ก็ว่า
แมงสี่หูห้าต๋า	แมงฯสี่หูห้าตา	[แมงสี่หูห้าตา]	น.แมงสี่หูห้าตา - ชื่อสัตว์ประหลาดตัวหนึ่ง ในตำนานว่าด้วยวัดพระธาตุดอยเขาควายแก้ว อ.เมือง จ.เชียงราย มีรูปปั้นลักษณะเหมือนหมีสีดำตัวอ้วน มีหู ๒ คู่ ตา ๕ ดวง กินถ่านไฟร้อนเป็นอาหาร ถ่ายมูลเป็นทองคำ ตามตำนานแมงสี่หูห้าตาที่ ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เขียนขึ้นว่า เป็นปริศนาแสดงถึงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ ''พรหมวิหาร ๔ (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) และ ศีล ๕'' เป็นการให้คติ ให้พึงรักษาและปฏิบัติตามหลักธรรมดังกล่าว
ป๋ากั๋บ	ปลฯากับฯฯ	[ปลากับ]	น.ปลากระป๋อง - ภาษาถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''ป๋ากั๋บ''; ปลากระป๋อง หรือ ป๋ากั๋บ เป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลาเป็นวัตถุดิบหลัก ปลาที่ใช้ผลิตปลากระป๋อง ได้แก่ ปลาซาร์ดีน ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลาแมกเคอเรล เป็นต้น อาจบรรจุในน้ำเกลือ น้ำมันพืช ซอสมะเขือเทศ น้ำแร่ หรืออื่นๆ แล้วบรรจุลงในบรรจุภัณฑ์ เช่นกระป๋องดีบุก กระบวนการผลิตปลากระป๋อง เป็นการแปรรูปเพื่อถนอมอาหาร โดยการใช้ความร้อน
กั๋บ	กัปฯ	[กับ]	น.ตลับ,กลัก,กล่อง,กระป๋อง เช่นกั๋บมูลี - กล่องบุหรี่,ป๋ากั๋บ - ปลากระป๋อง ว.ด้วย,และ,พร้อมทั้ง,พร้อมด้วย