พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
แห่ห้อมแห่ห้อฯม[แห่ห้อม]ก.แวดล้อมไป
ฟตสgfน.ฟ้าตีแส่ง - ชื่อวันที่คนล้านนาเชื่อว่าเป็นวันสำคัญยิ่ง สำหรับการทำพิธีมงคลต่างๆ เช่น ขึ้นบ้านใหม่ สมรส เปิดร้านค้า การคำนวณหาเศษของวันฟ้าตี๋แส่ง ใช้สูตรกฏเกณฑ์ต่างๆ มาจากคัมภึร์สุริยยาตร เป็นหลักการคำนวณทางโหราศาสตร์ ที่ใช้ในการคำนวณปฏิทินมาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยมาจนถึงปัจจุบัน เป็นการคำนวณหาค่าที่ละเอียดมาก วันต่อวัน เศษที่หาได้จากสูตร เรียก ''ฟ้าตีแส่งเศษ'' มีจำนวน ๙ ค่า คือ เศษ ๐ ถึง ๘; ฟ้าตีแส่งเศษ ๐,๑,๓,๗,๘ ทำนายว่า ''ไม่ดี''; ฟ้าตีแส่งเศษ ๒,๔,๕,๖ ทำนายว่า ''ดี''
หมวกหมฯวฯฯก[หมวก]น.หมวก - เครื่องสวมศีรษะ ใช้กันแดดหรือเป็นเครื่องประดับ (โดยมากเรียก ก..๋บ)
ต๋ะ[ต]ต (ต๋ะ) เป็นอักษรสูง เทียบตัว ต ออกเสียง ต๋ะ ใช้เป็นพยัญชนะต้นและตัวสะกดในแม่กด และตัวตามในภาษาบาลี สันสกฤต
ออกฮังออฯกรังฯ[ออกรัง]ก.อาการที่สัตว์ เช่น ไก่ นก ออกจากรังไปหากิน
แอ้มข้างแอ้มฯข้างฯ[แอ้มข้าง]ดู...เตียมข้าง
ปะหลึ้งปหึ้ลฯง[ปะหลึ้ง]ว.แดงแจ๋ อย่างฟ้าแดงหลังฝน หรือถ่านไฟแดง เป็นต้น; ปึ้งหลึ้ง ก็ว่า. ดู...แดงปะหลึ้ง
ก๋ำผึ๋กำผึ[กำผึ]ก.เหวี่ยง,โปรย - โยนให้แผ่ออกไป อย่างเล่นสาดน้ำสงกรานต์ หรือโปรยข้าวสารให้ไก่กิน เป็นต้น
จื้นจ๊อยชื่นฯช้อฯยฯ[ชื่นช้อย]ว.ชดช้อย - อ่อนช้อย,นุ่มละมุนละไม,มีลักษณะท่าทางงดงาม
ดั๋ดสะหลิ๋ดดัดฯสิๆลฯด[ดัดสลิด]ก.ดัดจริต - แสร้งทำกิริยาหรือวาจาเกินงามหรือเกินพอดี; สะหลิ๋ดด๋ก ก็ว่า

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่