พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ลื้มลื้มฯ[ลื้ม]ก.ทำซ้ำ,ทบทวน,ทำซ้ำใหม่ เช่น กึ๊ดลื้มแล้วลื้มแถม - คิดวกวน,คิดแล้วคิดอีก, เยียะลื้มไปลื้มมา - ทำซ้ำๆซากๆ
เสียสั๋จจ๋ะเสยฯสัจจฯะ[เสียสัจจะ]ก.ไม่ทำตามที่พูดไว้,ผิดสัญญา
นกกิ๋นปี๋หางเขียวน฿กฯกินฯปีลฯหางฯขยฯว[นกกินปลีหางเขียว]น.นกตัวเล็กสีสวยแวววาวราวมณีบินได้ กินน้ำหวานจากดอกไม้เป็นหลัก
ต๋ายฮ่าตายฯร่า[ตายร่า]ก.ตายห..า - ตายด้วยโรคระบาด เช่น โควิด ๑๙ เริ่มที่ประเทศจีน แล้วระบาดไปทั่วโลก มีผู้รับเชื้อป่วยและล้มตายเป็นจำนวนมาก
เว้าโหว้เวั้าฯโห้วฯ[เว้าโหว้]ว.มีรอยบุ๋มเห็นได้ชัด
ปุ๊ทธะพุทธฯ[พุทธ]น.ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน(หมายถึงพระพุทธเจ้า)
ต๋ายขานตายฯขานฯ[ตายขาน]ก.ตายยืนต้น,ตายคาต้น (ใช้กับต้นไม้)
ขี้ตะแหล้ ออกเสียง ขี้ ตะแหล้ขี้ตะแห้ลฯ[ขี้ตะแหล้]น.ไส้เดือนดิน - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียก ''ขี้ตะแหล้''; ลักษณะโดยทั่วไป ขนาดลำตัว 0.4-0.6 ซ.ม. ยาว 13-20 ซ.ม. สีน้ำตาลแดงเข้ม อาศัยอยู่บริเวณผิวดิน ใต้กองมูลสัตว์ เศษหญ้า กินเศษซากอินทรียวัตถุ ขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว; ประโยชน์ของไส้ดือนดิน/ขี้ตะแหล้ มีประโยชน์นานัปการ ที่เราคุ้นเคยคือทำให้ดินร่วนซุย ส่งผลให้พืชเจริญเติบโตงอกงาม ไส้เดือนดินเป็นผู้ย่อยซากอินทรียสารในดินทำให้มีขนาดเล็กลง เพิ่มพื้นที่ผิวให้จุลินทรีย์ในดินสามารถย่อยสลายกลายเป็นอินทรียสารที่มีขนาดเล็กลง, ในภาคเหนือนิยมใช้เป็นเหยื่อตกปลา, ทางด้านปศุสัตว์สามารถนำไปใช้เป็นอาหารสัตว์ ให้ส้ตว์กินทั้งตัวเป็นเป็น หรือทำเป็นไส้เดือนผงก็ได้ เนื่องจากมีปริมาณโปนต..นสูงมาก
หล่อเข้าใส่หํลฯอฯเขั้าไส่[หล่อเข้าใส่]ก.กรากเข้าหา; โจ๊ะโละเข้าใส่ ก็ว่า
สะล้อสลํอฯสะล้อน.เครื่องดนตรีประเภทสีที่ใช้กับวงสะล้อซึงของล้านนา คล้ายซออู้; ซะล้อ, ถะล้อ,ธะล้อ ก็ว่า ดู...วงสะล้อซอซึง ประกอบ

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่