พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
โขกโข฿กฯ[โขก]ก.เรียกการร้องของอีเก้งว่า โขก เช่น ฟานโขก-- อีเก้งร้อง [ฟาน - อีเก้ง]
โขงโข฿งฯ[โขง]น.กรง,ซุ้ม,ซุ้มประตู ก.กลัด - อาการที่เลือดหรือหนองคั่งอยู่ในผิวหรือแผล; ขง ก็ว่า
โขงเขตโข฿งฯเขตฯ[โขงเขต]น.อาณาเขต
โขงนกโข฿งฯน฿กฯ[โขงนก]น.กรงนก
โขงปะตู๋โข฿งฯระฯบตู[โขงประตู]น.ประตูโขง- สิ่งก่อสร้างขนาดไม่ใหญ่โตนัก ก่อด้วยอิฐถือปูนมั่นคง ส่วนบนทำเป็นซุ้มโค้ง ยอดเป็นยอดแหลมคล้ายยอดมณฑป ผนังด้านข้างย่อมุมหรือย่อเก็จ ตกแต่งด้วยลวดลายต่างๆ ตั้งคร่อมประตูทางเข้าสู่บริเวณวัด และมักตั้งอยู่กึ่งกลางกำแพง ทางทิศตะวันออกของวัด เมื่อลอดซุ้มดังกล่าวแล้วก็จะตรงไปสู่วิหาร; ปะตู๋โขง ก็ว่า
โขงปิ๋วโข฿งฯปิลฯว,โข฿งฯปิลฯวฯ[โขงปลิว]น.โขงปลิว - องค์ประกอบสถาปัตยกรรมทางพุทธศาสนา มีลักษณะเป็นซุ้มหรือลวดลายรูปโค้งประดับอยู่เหนือกรอบหน้าต่าง หรือประดับซ้อนกันบนยอดของบุษบก เป็นต้น
โขงพะเจ้าโข฿งฯระฯพเจั้า[โขงพระเจ้า]น.ชื่อของสถาปัตยกรรมทางพุทธศาสนาที่สร้างขึ้นเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญของวัด ลักษณะคล้ายวิมานหรือบุษบกมีโถงภายในสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป โขงพะเจ้าอยู่ในวิหารเท่านั้น มีทั่วไปในวัดภาคเหนือ
โขดโข฿ดฯ[โขด]ก.โกรธ - ขุ่นเคืองใจ,ไม่พอใจอย่างรุนแรง
โขบโข฿ปฯ[โขบ]น.ซีก,ชิ้น ใช้กับสิ่งของชิ้นใหญ่ เช่น บ่าฟักแก้วสองโขบ - ฟักทองสองชิ้น(ใหญ่)
ไขไข[ไข]น.น้ำมันพืชหรือสัตว์ที่แข็งตัว ก.เปิด เช่น ไขห..ด-เปิดห..บ,ไขป่อง-เปิดหน้าต่าง