พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ขาดขาดฯ[ขาด]ก.แยกออกจากกัน,ไม่มีอย่างที่ควรจะมี ว.ไม่ครบ,ไม่เต็มจำนวน
หนุ๋กฝุ่นหนฯกฝุ่ร[หนุกฝุ่น]ก.คลุกฝุ่น
เฟื้อเฟิ้อฯอ[เฟื้อ]ก.เกื้อก..ล,คลุกคลี,ดูแล
แจ็๋ดแหล็๋ดแจ้แหล้แจัดฯแหัลฯดแจ้แห้ลฯ[แจ็ดแหล็ดแจ้แหล้]ดู...จะแหล๋ดจะแหล้
ปิ๋กหลิ๋กปิกฯหิลฯก[ปิกหลิก]ว.เตี้ย,สั้น;ใช้กับสิ่งที่มีขนาดเล็ก เช่น สั้นปิ๋กหลิ๋ก - สั้นนิดเดียว
บัวบ฿วฯ[บัว]น๑.ชื่อเรียกไม้น้ำหลายสก..ลและ หลายวงศ์ เช่น บัวขาว บัวหลวง บัวสาย บัวเผื่อน; น๒.ส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรม ที่ทำเป็นรูปกลีบบัวติดอยู่ที่หัวเสาเรียก บัวหัวเสา; ว.ห..าม - เป็นอีกคำหนึ่งที่ีชาวล้านนา(คนเมือง) บางท้องถิ่น เรียกผลไม้ที่แก่จ้ดใกล้จะสุกว่า ''บัว'' เช่น บ่าผางบัว(มะปรางห..าม)จวนจะสุก; ดู...เหิ่ม
จ๋ดบันจีจ฿ดฯบัญีชฯ[จดบัญชี]ก.ลงบัญชีเชื่อไว้; แป๋ะ ก็ว่า
แมงสี่หูห้าต๋าแมงฯสี่หูห้าตา[แมงสี่หูห้าตา]น.แมงสี่หูห้าตา - ชื่อสัตว์ประหลาดตัวหนึ่ง ในตำนานว่าด้วยวัดพระธาตุดอยเขาควายแก้ว อ.เมือง จ.เชียงราย มีรูปปั้นลักษณะเหมือนหมีสีดำตัวอ้วน มีหู ๒ คู่ ตา ๕ ดวง กินถ่านไฟร้อนเป็นอาหาร ถ่ายมูลเป็นทองคำ ตามตำนานแมงสี่หูห้าตาที่ ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เขียนขึ้นว่า เป็นปริศนาแสดงถึงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ ''พรหมวิหาร ๔ (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) และ ศีล ๕'' เป็นการให้คติ ให้พึงรักษาและปฏิบัติตามหลักธรรมดังกล่าว
ป๋ากั๋บปลฯากับฯฯ[ปลากับ]น.ปลากระป๋อง - ภาษาถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''ป๋ากั๋บ''; ปลากระป๋อง หรือ ป๋ากั๋บ เป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากปลาเป็นวัตถุดิบหลัก ปลาที่ใช้ผลิตปลากระป๋อง ได้แก่ ปลาซาร์ดีน ปลาทูน่า ปลาแซลมอน ปลาแมกเคอเรล เป็นต้น อาจบรรจุในน้ำเกลือ น้ำมันพืช ซอสมะเขือเทศ น้ำแร่ หรืออื่นๆ แล้วบรรจุลงในบรรจุภัณฑ์ เช่นกระป๋องดีบุก กระบวนการผลิตปลากระป๋อง เป็นการแปรรูปเพื่อถนอมอาหาร โดยการใช้ความร้อน
กั๋บกัปฯ[กับ]น.ตลับ,กลัก,กล่อง,กระป๋อง เช่นกั๋บมูลี - กล่องบุหรี่,ป๋ากั๋บ - ปลากระป๋อง ว.ด้วย,และ,พร้อมทั้ง,พร้อมด้วย

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่