พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ฮื่ยฮื่ยฯ[ฮื่ย]อ.คำที่เปล่งออกมาเพื่อให้ไป หรือให้เดินต่อไป (ใช้กับวัวควาย) อย่างที่ใช้ตอนไถนาหรือเทียมเกวียน; เฮ่ย ก็ว่า: ใช้คู่กับ หย่อ เพื่อสั่งให้หยุด.
เป๋นปากเป๋นจ๋าเปนฯปากฯเปนฯจา[เปนปากเปนจา]ดู...เป๋นปาก
ยันต์กั๋นผียัน์ตฯกันฯผี[ยันต์กันผี]น.ยันต์หรือตะกรุดที่ใช้ป้องกันผีร้ายต่างๆ
ฮับเอารัปฯอูฯา[รับเอา]ก.ตกลงตามที่เสนอ,ยอมรับ
แม่ฮ่องสอนแม่ฮ่อฯงสอฯร[แม่ฮ่องสอน]น.แม่ฮ่องสอน/จังหวัดแม่ฮ่องสอน - ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นเมืองเมื่อ พ.ศ.2417 โดยพระเจ้าอินทรวิชยานนท์ เจ้าหลวงเชียงใหม่ เจ้าเมืองประเทศราชแห่งสยามประเทศ ได้ชื่อว่าเป็น ''เมืองสามหมอก'' เนื่องจากมีสภาพภูมิประเทศเต็มไปด้วยภูเขาสูงสลับซับซ้อน สภาพอากาศมีหมอกปกคลุมเกือบตลอดปี มีความหลากหลายด้านวัฒนธรรม และความหลากหลายของประชากรจากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ แม่ฮ่องสอน เป็น 1 ใน 8 จังหวัดในดินแดนล้านนา คือ แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ ลำพูน เชียงราย พะเยา ลำปาง แพร่ น่าน คำขวัญประจำจังหวัด ''หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี ผู้คนดี ประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง'' กระพี้จั่น หรือ ปี๊จั่น เป็นต้นไม้ประจำจังหวัด; ดู...ปี๊จั่น
ขี้ ขอยขี้ขอฯยฯ[ขี้ขอย]ว.ขี้อิจฉา - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''ขี้ขอย''; คือ เห็นคนอื่นได้ดีแล้วไม่พอใจ กลัวว่าเขาจะดีเด่นเกินหน้า หรือเท่ากับตน; ดู...ขอย
ตี๋นยอกตีนฯยอฯก[ต..นยอก]ก.เตะ,ถีบ,กระทืบ; ตี๋นตั้ง,ตี๋นหวด ก็ว่า
ตี๋ก๋องเอี่ยงฟ้า ขี่ม้าเอี่ยงต๋าวัตีกลฯอฯงอ่ยฯงฟ้า ขี่ม้าอ่ยฯงตาวันฯ[ตีกลองเอี่ยงฟ้า ขี่ม้าเอี่ยงตาวันสำ.ตีกลองแข่งฟ้า ขี่ม้าแข่งตะวัน หมายถึงทำในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ จะไม่ได้รับผลสำเร็จตามที่ต้องการ; ดู...เอี่ยง ประกอบ
ซํ่าปึ๊กซํ่าปั๊กซํ่าพึกฯซํ่าพักฯ[ซ่ำพึกซ่ำพัก]ก.เดินจ้ำอ้าว
ห่อมห่อฯม[ห่อม]ก.ลดลง,ทรุดลง,ยุบลง; ห่อมหาย ก็ว่า

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่