น.เจ้าอาวาส ภาษาไทยถิ่นเหนือ ว่า ''ตุ๊หลวง''; - เจ้าอาวาส คือ พระภิกษุผู้ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งผู้ปกครองวัด มีหน้าที่ปกครองดูแลอำนวยกิจการทุกอย่างเกี่ยวกับวัด กฎหมายกำหนดให้วัดหนึ่งมีเจ้าอาวาสได้เพียงรูปหนึ่ง แต่จะมีรองเจ้าอาวาส ผู้ช่วยเจ้าอาวาสได้หลายรูปตามควรแก่ฐานะของวัด เจ้าอาวาสเป็น ''พระสังฆาธิการ'' และเป็น ''เจ้าพนักงาน'' ตามประมวลกฎอาญา, ผู้ที่จะได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสต้องมีพรรษาพ้น 5 พรรษา เจ้าคณะจังหวัดเป็นผู้แต่งตั้ง, เจ้าอาวาสพระอารามหลวง (จังหวัดอื่น นอกจากกรุงเทพมหานคร) ต้องมีพรรษาพ้น 10 ถ้าเป็นพระอารามหลวงชั้นเอก ต้องมีสมณศักดิ์ไม่ต่ำกว่าพระราชาคณะชั้นสามัญ สมเด็จพระสังฆราชทรงแต่งตั้งตามมติมหาเถรสมาคม, พระอารามหลวงชั้นโท ต้องมีตำแหน่งไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้ันเอก, พระอารามหลวงชั้นตรี ต้องมีตำแหน่งไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้ันโท หรือพระครูสัญญาบัตรที่มีนิตยภัตไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นโท, สำหรับเจ้าอาวาสพระอารามหลวงในกรุงเทพมหานคร พระอารามหลวงชั้ันเอก มีสมณศักดิ์ไม่ต่ำกว่า พระราชาคณะชั้นราช,พระอารามหลวงชั้นโท ต้องมีสมณศักดิ์ไม่ต่ำกว่าพระราชาคณะชั้นสามัญ,พระอารามหลวงชั้นตรี ต้องมีตำแหน่งไม่ต่ำกว่าพระครูผู้ช่วยเจ้าอาวาสชั้นเอก