น.กุ๊ก - ไม้ล้มลุก เป็นพืชวงศ์เดียวกันกับ ข่า ขมิ้น มีลักษณะเป็นกอคล้ายข่า สูงประมาณ ๑-๒ เมตร มีเหง้าอยู่ใต้ดิน ใบเดี่ยวเรียงสลับ เรียวยาว ปลายแหลม ช่อดอกแทงจากเหง้าใต้ดิน มีกาบรองช่อดอกซ้อนกันแน่น ดอกขณะที่ยังตูมอยู่ เรียก จี๋กุ๊ก (จี๋ หมายถึง ตูม,แรกแย้ม); ดู...จี๋กุ๊ก

น.จี๋กุ๋ก - ดอกที่กำลังตูมช่อสั้นๆ ของต้นกุ๊ก (จี๋ หมายถึง ตูม,แรกรุ่น,แรกแย้ม เช่น จี๋ดอก-ดอกที่กำลังตูม, สาวจี๋-สาวแรกรุ่น) ที่แทงจากเหง้าโผล่ขึ้นจากใต้ดินระหว่างกลางหรือรอบๆ กอกุ๊ก ลักษณะเป็นช่อสั้นๆ ปลายแหลมสีน้ำตาลแดงอมชมพู มีกาบหุ้มรอบๆ นิยมใส่แกงเห็ด แกงแค ลวกหรือสดจิ้มน้ำพริก สำหรับตำมะม่วง ถ้าไม่มีจี๋กุ๊กเป็นเครื่องเคียง จะขาดรสชาติไปมาก; ดู...กุ๊ก