พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
กี้ | กี้ | [กี้] | ว.เวลาที่ผ่านไปไม่นาน,เวลาที่ผ่านไปสักครู่; ตะกี้,แต่กี้ ก็ว่า |
เข้าเปี๋ยน | เขั้าปยฯร | [เข้าเปียน] | น.ปลายข้าว,ข้าวหักเม็ดเล็กๆ |
พะเจ้าต๋นหลวง | ระฯพเจั้าต฿นฯหลฯวฯง | [พระเจ้าตนหลวง] | น.พระเจ้าตนหลวง - พระพุทธรูปขนาดใหญ่มาก เช่น พระประธานในวิหารวัดศรีโคมคำ พระอารามหลวง อ.เมือง จ.พะเยา เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย สร้างเมื่อ พ.ศ.๒๐๓๔-๒๐๖๗ มีหน้าตักกว้าง ๑๖ เมตร สูง ๑๘ เมตร นับเป็นพระพุทธรูปศิลปะเชียงแสน ที่สูงใหญ่ที่สุดในดินแดนล้านนา; ผะเจ้าต๋นหลวง ก็ว่า |
ตั๋ว ห๋ะ | ห | ห | ห (ห๋ะ) เป็นอักษรสูง ใช้เป็นพยัญชนะต้น และใช้นำอักษรต่ำที่เป็นอักษรเดี่ยว ๖ ตัว ได้แก่ ง น ม ย ล ว ให้มีเสียงสูง เป็น หง๋ะ หน๋ะ หม๋ะ หย๋ะ หล๋ะ หว๋ะ เพื่อใช้เป็นอักษรคู่ของอักษรเดี่ยวทั้ง ๖ ตัวนั้น และไม่ออกเสียงตัว ห เช่น หมา หล้อง แหวน เป็นต้น ในพจนานุกรมนี้จะแยกแต่ละตัว เป็นลำดับไป |
หอหละกุณ | หํอฯรคุณ | [หรคุณ] | น.จำนวนวันนับตั้งแต่การตั้งจุลศักราช มาจนถึงวันที่ต้องการทราบ |
ฮื้อ | รื้ | [รื้อ] | ก.ถอน,ถลก,ยกออก,ถอนออก,ยกขึ้น,เปลี่ยนแปลง |
ลอมเลาะลอมล่อ | ลอฯม | [ลอมเลาะลอมล่อ] | ดู...ลอมล่อ |
หน้ามุข | ห้นฯามุข | [หน้ามุข] | น.หน้ามุข - ส่วนหนึ่ง ของอาคารที่ยื่นออกมา มักอยู่ด้านหน้า |
ว่าแล้วบ่าเฮ่ย | ว่าฯแลฯวฯบ่าฯเฮิ่ยฯ | [ว่าแล้วบ่าเฮ่ย] | ว.คำรำพึง - ว่ากันว่าเป็นยาบำรุงจิตใจ ถ้านำเข้าสู่จิตใจเป็นประจำสุขภาพจะดี(คือจิตดำรงอยู่ทางสายกลาง รู้ทันสภาวธรรมถ้ารำพึงว่า "ฮาว่าแล้วบ่าเฮ่ย" พร้อมกับทำใจให้สบาย ต่อมต่างๆในร่างกายจะทำงานดี) |
ว่อมแว่ม | ว่อฯมแว่มฯ | [ว่อมแว่ม] | ว.เล็กๆ น้อยๆ ไม่สำคัญ; อี่ว่อมอี่แว่ม ก็ว่า |