พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
อู้กำบางผางฮ้าย | อู้คำฯบาฯงฯผางฯร้ายฯ | [อู้คำบางผางร้าย] | ก.พูดลามก |
ผั๋ดต๋าสิน | ผัดฯตาสินฯ | [ผัดตาสิน] | ก.ทักษิณาวรรต, ทักขิณาวัฏ : ปทักษิณ - การทำการไหว้รอบสิ่งที่ตนเคารพ ด้วยการเอาแขนข้างขวาของเราเข้าหาสิ่งที่เราจะปทักษิณ เรียกว่า เวียนขวา ปกติเวียนสามรอบ โดยอนุโลมตามการปทักษิณพระศพของพระพุทธเจ้า ที่พระมหากัสสปเถระ ทำเป็นแบบอย่างในสมัยพุทธกาล; ถ้าเวียนซ้ายหรือทวนเข็มนาฬิกา เรียก อุตราวรรต หรือ อุตราวัฏ สำหรับ การผั๋ดต๋าสินรอบศพของล้านนานิยมแบบ "หญิงเวียนซ้าย ชายเวียนขวา" ให้ลูกหลาน หรือผู้ได้รับการอุปถัมภ์ค้ำชูจากผู้ตายเดินเวียนศพ ๓ รอบ ถือเป็นการบูชาคุณงามความดี ถ้าผู้ตายเป็นชาย ลูกหลานก็จะเดินเวียนขวา |
หนุนน้ำเผิ้ง | หนฯรนาฯเผิ้งฯ | [หนุนน้ำเผิ้ง] | น.ขนุนน้ำผึ้ง - ขนุนที่มีสีดังสีน้ำผึ้ง เนื้อหนา รสอร่อย |
ยฺอบ | ฯอยฯอฯบ | [อฺยฺอบ] | ก.ย่อลง,ทรุดตัวลงทีละน้อยด้วยอาการนุ่มนวล,อาการที่ค่อยๆ ย่อลง หุบลง โน้มลง |
แหล็๋บๆ | แหัลฯบๆ | [แหล็บๆ] | ดู...แล็บๆ |
ม่าน | ม่านฯ | [ม่าน] | น.ชนชาติพม่า |
ซน | ซ฿นฯ | [ซน] | ก.ผลัก,ดัน เช่น ซนหลั๋วหนึ้งเข้า - ดันท่อนฟืนเข้าเตาไฟนึ่งข้าว; ยู้ ก็ว่า |
ต่างจ๊าง | ต่างฯช้างฯ | [ต่างช้าง] | น.สัปคับ - ที่สำหรับใช้บรรทุกของบนหลังช้าง;แหย่งจ๊าง ก็ว่า ก.บรรทุกของบนหลังช้าง |
ยางเปียง | ยางฯพยฯง | [ยางเพียง] | น.ชนชาติกะเหรี่ยง หรือ ปกาเกอะยอ - คือชาวไทยภูเขาทุกกลุ่มชาวล้านนา (คนเมือง) เรียก ''ยาง''; และเรียก ยาง หรือกะเหรี่ยง ที่อาศัยอยู่ตามพื้นราบว่า ''ยางเปียง'' เพราะคำว่า เปียง ภาษาล้านนาแปลว่า ที่ราบ ดังนั้น ''ยางเปียง'' จึงหมายถึง กะเหรี่ยง/ยาง ที่อาศัยอยู่ตามบริเวณที่ราบ; ดู...ยาง |
ขี้แซม | ขี้แซมฯ | [ขี้แซม] | ก.สอดพูด |