พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
แหม่ม | แห่มฯม | [แหม่ม] | ดู...หม่ำ |
บ่ายม | บ่าฯย฿มฯ | [บ่ายม] | น.มะยม - ไม้ต้น ผลกลมแป้นหยักเว้าเป็นพู สีเขียวอ่อน เมื่อสุกสีเหลืองอ่อน รสเปรี้ยว |
โสน | โส฿นฯ | [โสน] | ก.กระโจน,กระโดด,เผ่น; โต๋น,สน ก็ว่า |
ผาง | ผางฯ | [ผาง] | น.ตะคัน - เครื่องปั้นดินเผารูปคล้ายจานสำหรับใส่น้ำมัน หรือ ขี้ผึ้ง เป็นต้น เพื่อใช้ตามไฟแทนตะเกียง; ผัง ก็ว่า |
ดอกขะยง | ดอฯกขะย฿งฯ | [ดอกขะยง] | น.ดอกประยงค์ ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ดอกขะยง''; ประยงค์ หรือ ขะยง - เป็นไม้พุ่มกึ่งยืนต้นขนาดเล็ก ทรงพุ่มทึบค่อนข้างกลม สูงประมาณ 2-5 เมตร เปลือกเรียบสีเทา, ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกออกเรียงสลับ รูปรีหรือรูปไข่กลับ โคนแหลมปลายมน, ดอกออกเป็นช่อ ยาวประมาณ 5 ซ.ม.ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ในแต่ละช่อมีดอกขนาดเล็กมากกว่า 10 ดอก สีเหลือง มี 6 กลีบ รูปทรงกลมคล้ายไข่ปลา ซ้อนกันไม่บานออก กลิ่นหอมแรงลอยไปไกล แม้แห้งก็ยังหอมอยู่ ออกดอกตลอดปี ส่งกลิ่นหอมตลอดวัน, ผลทรงกลมรี ขนาด 1-1.2 ซ.ม. ผลอ่อนสีเหลืองอ่อน เมื่อสุกเป็นสีแดงเข้มเกือบดำ มีเมล็ดสีน้ำตาล 1-2 เมล็ด: ราก ใบ ดอก มีสรรพคุณเป็นสมุนไพร |
เจี้อกผะตั๊ด | เชิอฯกระฯบทัดฯ | [เชือกประทัด] | น.เชือกขนาดเล็กหรือเส้นด้ายคลุกน้ำผงถ่าน ใช้ขึงให้ตึงแล้วดีดให้เป็นรอยบนไม้เพื่อจะตัดหรือเลื่อยตามรอยนั้น |
บ่าตื๋น | บ่าฯตืนฯ | [บ่าตืน] | น.กระท้อน; บ่าต้อง ก็ว่า |
ปิ๊ก | พิกฯ | [พิก] | ก.กลับ,คืน |
อ้า | อ้า | [อ้า] | ก.เปิด,เผยออก,แบะออก,แยกออก เช่น ประตูอ้า. ทำให้เปิดออก,ทำให้เผยออก,ทำให้แบะออก,ทำให้แยกออก เช่น ประตูอ้า. |
แป๋งหน้าง่าว | แปลฯงห้นฯาง่าวฯ | [แปลงหน้าง่าว] | ก.ทำหน้าโง่,ทำหน้าไม่เต็มเต็ง; แป๋งหน้าง่าวหน้าเซอะ,แป๋งหน้าเซอะ ก็ว่า |