พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ต๋าหลี้ | ตาหี้ลฯ | [ตาหลี้] | ก.ตาหยี,ตาหรี่ |
แมงงน | แมงฯง฿นฯ | [แมงงน] | น.แมลงวัน - แมลงประเภทหนึ่ง มีมากมายหลายชนิด แต่คนจะรู้จักเพียงบางชนิด เช่น แมลงวันบ้าน แมลงวันหัวเขียว จัดเป็นสัตว์พาหะนำโรค เพราะตอมตามสิ่งสกปรก ทำให้มีเชื้อโรคติดตามขามาติดต่อสู่มนุษย์ มีปีก ๑ คู่ และตุ่มปีกติ่งยื่นออกมาทำหน้าที่ทรงตัวขณะบิน บางชนิดไม่มีปีก ปากเป็นแบบซับดูด หนวดมี ๓ ปล้องๆ สุดท้ายใหญ่สุด มีขน ๑ เส้นติดอยู่ด้านข้าง มักจะกินอาหารที่เป็นเนื้อสัตว์ ตามกองขยะ และชอบหากินเวลากลางวัน ไม่ชอบแสงแดดจัด วางไข่ใกล้ๆแหล่งอาหาร เรียก "ไข่ขาง" |
ขุ๋ด | ขุด | [ขุด] | ก.ขุด - คุ้ย,เจาะ,แทง,ถาก,สับ เช่น ขุดดิน-คุ้ยเอาดินหรือสิ่งที่อยู่ในดินขึ้นมา ขุดคลอง ขุดรากไม้ ขุดเรือ ขุดหลุม |
สะละอาด | ระฯสอาดฯ | [สระอาด] | ว.สะอาด,ผ่องใส,หมดจด; สะอาด ก็ว่า |
ลน | ล฿นฯ | [ลน] | ก.เอาไฟเผาให้ร้อน,ทำให้อ่อนด้วยไฟ |
หม๋ด | ห฿มฯด | [หมด] | ก.หมด - จบ,ไม่มี,ไม่เหลือ,สิ้น; ว.โล้น - เกลี้ยง,เตียน: เช่น หัวที่โกนผมออกจนหมด อย่างภิกษุสามเณร เรียก หัวหม๋ด |
หลายเจื๊อ | หลฯายฯเชิ้อฯอ | [หลายเชื้อ] | ว.หลายชนิด |
แจ๋ | แจ | [แจ] | น๑.จักจั่นขนาดเล็กชนิดหนึ่ง ตัวยาวประมาณ ๑.๕ ซ.ม. ตอนกลางคืนชอบบินลงกินน้ำตามโป่งเป็นกลุ่มๆ; จั่นแจ๋, อี่แจ๋ ก็ว่า น๒.มุม อย่างมุมกำแพง มุมบ้าน มุมรั้ว เป็นต้น |
ไม้ไผ่หลวง | ไม้ไผ่หลฯงฯง | [ไม้ไผ่หลวง] | น.ไผ่ตง - ไม้ไผ่ขนาดใหญ่ สูง เนื้อหนา นิยมใช้ทำเครื่องจักสานต่างๆ; ไม้ห๋ก ก็ว่า |
สี่แจ่งเมือง | สี่แจ่งฯเมิอฯง | [สี่แจ่งเมือง] | น.สี่มุมเมือง |