พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
นกขุนทอง | น฿กฯขุรทอฯง | [นกขุนทอง] | น.นกขุนทอง ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''นกเอี้ยงคำ''; ดู...นกเอี้ยงคำ |
ดำน้ำปู๋ | ดำนาฯปู | [ดำน้ำปู] | ว.สีดำอมเทาอย่าง สีของน้ำปู๋; ดู...น้ำปู๋ |
น้ำเข้า | นาฯเขั้า | [น้ำเข้า] | น.น้ำข้าว - น้ำที่ได้จากการหุงข้าวแบบเช็ดน้ำ |
โขงปะตู๋ | โข฿งฯระฯบตู | [โขงประตู] | น.ประตูโขง- สิ่งก่อสร้างขนาดไม่ใหญ่โตนัก ก่อด้วยอิฐถือปูนมั่นคง ส่วนบนทำเป็นซุ้มโค้ง ยอดเป็นยอดแหลมคล้ายยอดมณฑป ผนังด้านข้างย่อมุมหรือย่อเก็จ ตกแต่งด้วยลวดลายต่างๆ ตั้งคร่อมประตูทางเข้าสู่บริเวณวัด และมักตั้งอยู่กึ่งกลางกำแพง ทางทิศตะวันออกของวัด เมื่อลอดซุ้มดังกล่าวแล้วก็จะตรงไปสู่วิหาร; ปะตู๋โขง ก็ว่า |
สาดบ่าง | สาดฯบ่าฯงฯ | [สาดบ่าง] | น.เสื่อตองขาว ที่ใช้ผ้าเย็บขลิบทั้งสี่ด้าน ผ้าเฉียงเป็นรูปเหมือนตัวบ่าง ใช้เป็นที่นั่งของเจ้านาย หรือในพิธีกรรม เช่น งานบวช |
ฟ้า | ฟ้า | [ฟ้า] | น.ส่วนเบื้องบนที่มองเห็นปกคลุมแผ่นดิน,สวรรค์,อากาศ |
ไม้เหย๋าะ | ไม้โอยฯอฯะ | [ไม้เอฺยฺาะ] | น.เครื่องหมายวรรณยุกต์ "- " ในภาษาล้านนา (ตั๋วเมือง) ตรงกับไม้เอกในภาษาไทย เช่น แบ่งฯเกิ่งฯ - แบ่งเกิ่ง |
ก๊าน | ค้าฯนฯ | [ค้าน] | ก.แพ้,พ่ายแพ้,สู้ไม่ได้,ไม่ชนะ; (สำหรับ ชนะ ล้านน้า ว่า แป๊; ดู...แป๊) |
ไม้งำเงา | ไม้งำเงัา | [ไม้งำเงา] | น.ต้นไม้ที่เอนเห็นเงาในน้ำ ห้ามใช้ทำเสาเรือน |
หน่ายแหนง | ห่นฯายฯแหนฯง | [หน่ายแหนง] | ก.แคลงใจ,ระอาเพราะหมางใจ; กิ๋นแหนง ก็ว่า |