พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ซอถ้อง | ซํอฯถ้อฯง | [ซอถ้อง] | ก.การขับเพลงซอโต้ตอบระหว่างชายหญิง ช่างซอที่เป็น "คู่ถ้อง" คือผู้โต้ตอบจะต้องมีปฏิภาณไหวพริบดี และได้รับการฝึกฝนจนชำนาญ |
ผิ๋ดข้องหมองใจ๋กั๋น | ผิดฯข้อฯงหมฯอฯงไจกันฯ | [ผิดข้องหมองใจกัน] | ดู...ผิ๋ดข้อง |
ซะเล | ซะเล | [ซะเล] | ก.เซ,โซเซ,ถลา; สะเล ก็ว่า |
จ๋างปาก | จางฯปากฯ | [จางปาก] | ก.กินอาหารไม่รู้รสเพราะพิษไข้ เป็นต้น; จ๋างปาก จ๋างฅอ ก็ว่า |
ต้อมหล้อม | ต้อฯมห้ลฯอฯม | [ต้อมหล้อม] | น.กระจุก,กลุ่ม,หมวดหมู่ ว.รวมกันเป็นกลุ่มก้อน |
ขำหงาน | ขำหงฯานฯ | [ขำหงาน] | ก.แก้ไม่ตก,ค้างคาอยู่ |
คนขี้หย้าน | ฅ฿นฯขี้£านฯ | [ฅนขี้อฺยฺ้าน] | น.คนไม่กล้าทำอะไร,คนใจเสาะ |
ขาง | ขางฯ | [ขาง] | น๑.เหล็กหล่อ เป็นเหล็กที่คล้ายกับเหล็กกล้า ต่างกันที่เหล็กหล่อมีธาตุคาร์บอนผสมอยู่มากกว่าเหล็กกล้า เปราะและแตกหักได้ง่ายกว่าเหล็กกล้า; อาง ก็ว่า: น๒.โรคปากเปื่อย ปากเป็นแผล แผลร้อนในเป็นแผลตื้นๆ ขอบแผลแดง ตรงกลางเป็นสีขาวปนเหลือง เกิดขึ้นที่เยื่อบุช่องปาก ทำให้รู้สึกปวดแสบ; ก.หึง เช่น เมียขางผัว - เมียหึงผัว ไม่อยากให้สามีไปยุ่งกับใคร เป็นอาการ ''หวง'' กับสามีของตนเองเท่านั้น, หวง คือการที่เรารักสิ่งของ หรือรักสิ่งนั้นมากจนไม่อยากให้ใครแตะต้อง เช่น ป้อขางลูกสาว - พ่อหวงลูกสาว เป็นต้น |
แจ้เย็ฺน | แช่เอยฯันฯ | [แช่เอฺยฺ็น] | ก๑.แช่เย็น-เอาใส่ไว้ในน้ำแข็ง หรือห้องเย็น ตู้เย็น ตู้แช่ เช่น เอาเนื้อแช่เย็น เป็นต้น; ก๒.ดองไว้ - เก็บเอาไว้เป็นเวลานาน เช่น โครงการสร้างถนนถูกแช่เย็น |
คา | ฅา | [ฅา] | น๑.หญ้าคา - ไม้ล้มลุก ใบเล็กแคบ เรียวยาว แข็ง คาย ขอบใบคม ดอกเล็กมีขนยาวเป็นปุยสีขาวนวลหรือน้ำตาลอ่อน ใบใช้ทำเป็นเครื่องมุงหลังคา หรือเผาเป็นถ่านประสมยางรักทำสมุก เหง้าใช้ทำยาได้ |