พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ไม้บ่าค้อนก้อม | b | v | น.ต้นมะรุม - ไม้ต้น ฝักทรงกระบอกยาว ผิวฝักหยักเป็นร่องตามแนวยาว เรียกฝักว่า ''บ่าค้อนก้อม'' ยอดอ่อนเรียก ''ผั๋กอี่ฮืม'' ทั้งยอดอ่อน ดอกอ่อน และฝักอ่อน กินเป็นผักได้ ทุกส่วนใช้ทำยาได้: บ้านเราก็ใช่ย่อย ใบเรียกอย่าง ผลเรียกอีกอย่าง ไม่แพ้ต่างประเทศ เช่น องุ่น เมื่ออยู่ยังต้นเรียก vine เมื่อเก็บไปหมักเป็นเครื่องดื่มแล้วเรียก wine |
บอกไฟหม้อ | บอฯกไฟหํมฯอฯ | [บอกไฟหม้อ] | ดู...บอกไฟบ่าขี้เบ้า |
หูกวั๋ง | หูกัวฯง | [หูกวั๋ง] | ว.หูแว่ว - หูได้ยินไม่ชัด สำคัญว่าได้ยินเสียง แต่ไม่มีเสียงนั้นจริง; หูหอน ก็ว่า |
ป๊นเจ้น | พ้฿นฯเช่นฯ | [พ้นเช่น] | ว.หมดกำหนด,หมดอายุ,มากเกินไป |
หื้อ | หื้ | [หื้อ] | ก.ให้,เอาให้,ยกให้,มอบให้ |
บ่ดี | บดี,บีดฯ | [บ่ดี] | ว๑.เลว,ไม่ดี; ว๒.คำประกอบหน้ากิริยามีความหมายว่าไม่น่าจะ, ไม่สมควรที่จะ เช่น บ่ดีไป - ไม่ควรไป, ไม่น่าจะไป เป็นต้น |
ป๋าปอน | ปลฯฯาพอฯร | [ปลาพอน] | น.ปลานวลจันทร์ ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ป๋าปอน''; ปลานวลจันทร์ หรือ ป๋าปอน - เป็นปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ลำตัวเรียวยาวทรงกระบอก หัวโต ปากและตาเล็ก เกล็ดเล็ก ครีบหลังยกสูง ครีบหางเว้าลึก ครีบก้นเล็ก ยาวประมาณ 45-70 ซ.ม. น้ำหนัก 5 ก.ก. สีของลำตัวมีตั้งแต่สีส้มปนเทา จนถึงสีน้ำตาลปนสีขาวเงิน ท้องสีขาว ครีบหลังและครีบหางเป็นสีน้ำตาลปนเทา ปัจจุบันเป็นปลาที่หายาก ยังพบได้บ้างที่ แม่น้ำโขง และแม่น้ำแม่กลอง; ว.สีขาวปอน,ขาวมอ |
จ่งโจ๊ะ | จ่฿งฯโช฿ะ | [จ่งโชะ] | ก.ครึ่งนั่งครึ่งยืน,ยงโย่ยงหยก |
ก๋วนเกี๋ยว | กวฯรกลฯยฯว | [กวนเกลียว] | ก.ปะปนกัน,ระคน |
ลับมืด | ลัปฯมืดฯ | [ลับมืด] | ก.บังอยู่ในเงามืด,ทำให้เกิดเงามืด |