พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ลานห้าลานฯห้า[ลานห้า]น.ใบลานที่จารอักษรได้หน้าละ ๕ บรรทัด
ลานหูลานฯหู[ลานหู]น.เครื่องประดับหูที่ทำด้วยใบลานม้วนเสียบรูที่เจาะไว้ที่ติ่งหู
ล้านล้านฯ[ล้าน]น.จำนวน ๑๐ แสน ว.ลักษณะของหัวที่ผมร่วงหรือผมไม่ขึ้น; ดู...หัวล้าน
ล้านกีบกว๋างล้านฯกีปฯกวฯางฯ[ล้านกีบกวาง]น.หัวล้านที่มีลักษณะด้านหน้าเหมือนกีบกวาง; ล้านง่ามถ่อ ก็ว่า
ล้านง่ามถ่อล้านฯง่ามฯถํอฯ[ล้านง่ามถ่อ]ดู...ล้านกีบกว๋าง
ล้านจ๊างล้านฯช้างฯ[ล้านช้าง]น.ล้านช้าง - อาณาจักรของชนชาติลาว ตั้งอยู่ในแถบลุ่มแม่น้ำโขง มีอาณาเขตอยู่ในบริเวณประเทศลาว และบางส่วนภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีเมืองหลวงพระบางเป็นเมืองหลวง ชื่อเป็นภาษาบาลีว่า "สตนาคนหุต" สต แปลว่าร้อย นหุต แปลว่าหมื่น นาค แปลว่าช้าง รวมความ แล้วแปลว่า "ร้อยหมื่นช้าง" หรือ "ล้านช้าง"
ล้านตองล้านฯทอฯง[ล้านทอง]น.ชื่อพระพุทธรูป พบว่ามีหลายองค์ เช่น วัดพระเจ้าล้านทอง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่,วัดพระเจ้าล้านทอง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย,วัดพระธาตุลำปางหลวง อ.เกาะคา จ.ลำปาง
ล้านนาล้านฯนาฯ[ล้านนา]น.ล้านนา - ในสมัยโบราณหมายถึงอาณาบริเวณที่ประกอบด้วยเมืองกลุ่มหนึ่ง ได้แก่บริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย รวมทั้งดินแดนบางส่วนของประเทศพม่า ประเทศจีน และประเทศลาว เมืองหลวงของล้านนาคือเชียงใหม่ มีชื่อเป็นภาษาบาลีว่า "ทสลกฺขเขตฺตนครํ - ทสลกขฯเขตตฯนครํ" ทส แปลว่าสิบ ลกฺข แปลว่าแสน เขตฺต แปลว่าพื้นที่หรือนา นคร แปลว่าเมือง รวมความแล้วแปลว่า "เมืองสิบแสนนา" หรือ "ล้านนา" ปัจจุบันหมายถึงอาณาเขต ๘ จังหวัดภาคเหนือของประเทศไทย ได้แก่ เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน และแม่ฮ่องสอน
ล้านล่องโต้งล้านฯล่อฯงโท่฿งฯ[ล้านล่องโท่ง]น.หัวล้านเลี่ยนเตียน
ล้านหน้าหมองล้านฯห้นฯาหมฯอฯง[ล้านหน้าหมอง]น.เรียกวัวตัวไม่มีขวัญที่หน้าผาก ถือว่าเป็นวัวอัปลักษณ์ อัปมงคล