พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ก้าน้ำหงาน | ค่าฯนาฯํ้หงฯานฯ | [ค่าน้ำหงาน] | น.ค่าตอบแทนที่สัตว์ตัวผู้มาผสมพันธุ์กับสัตว์ตัวเมีย ใช้กับสัตว์ที่มีหงาน(ตะโหงก)เช่นวัว ควาย |
น้ำง่าว | นาฯง่าวฯ | [น้ำง่าว] | น.ความโง่,สิ่งที่แสดงให้เห็นถึงความโง่ |
ข้อนเบื้องย่ำแคม | ข้อฯรเบิ้อฯงยําแฅมฯ | [ข้อนเบื้องย่ำแฅม] | สำ.เข้าข้าง,ลำเอียง |
ก๋ำผึ๋ | กำผึ | [กำผึ] | ก.เหวี่ยง,โปรย - โยนให้แผ่ออกไป อย่างเล่นสาดน้ำสงกรานต์ หรือโปรยข้าวสารให้ไก่กิน เป็นต้น |
ตั้งแตง | ทั่งฯแทงฯ | [ทั่งแทง] | ก.ทิ่มแทง |
ปุ๋นดีกั๋ว | ปุรดีก฿ลฯวฯ | [ปุนดีกลัว] | ว.น่ากลัว |
เป่อเล้อ | เปิ่อฯเลิ้อฯ | [เป่อเล้อ] | ว.เยอะแยะ,มากมาย; เป่อเลอะ,เป่อเลอะเป่อเต๋อ ก็ว่า |
ตุ้ยปีดีงาม | ตุ้พีดีงามฯ | [ตุ้ยพีดีงาม] | ว.อ้วนท้วน,อ้วนพี; ตุ้ยลุ้ย,ตุ้ยอุ้ยลุ้ย ก็ว่า |
ปู้ | พู่ | [พู่] | น๑.แมลงภู่ - เป็นแมลงรูปร่างคล้ายผึ้ง แต่ตัวใหญ่กว่า ลำตัวยาว ๒.๕-๓.๕ เซนติเมตร ตัวสีดำมันวาว ขาสีดำ ปีกบางใส มีขนปกคลุมลำตัว ไม่มีถุงเก็บเกสรดอกไม้เหมือนผึ้ง สร้างรังโดยการเจาะเข้าไปในเนื้อไม้ เป็นโพรงยาวลึกในไม้ผุ ต้นไม้ที่โค่นล้ม ไม่พบว่าสร้างรังในต้นไม้ที่มีชีวิต กินเกสรและน้ำหวานจากดอกไม้ น๒.หอยแมลงภู่ - เป็นหอยน้ำเค็ม ๒ ฝา มีลำตัวอ่อนนุ่มอยู่ภายใน ลักษณะเปลือกเรียวยาวบานแป้นคล้ายรูปไข่ ฝาด้านนอกสีเขียวอมน้ำตาล ด้านในสีมุก อาศัยอยู่บริเวณปากแม่น้ำที่มีความลึก ๒-๘ เมตร กินอาหารโดยการกรองอาหารจากมวลน้ำทะเล |
จะ | จะ | [จะ] | ก๑.จะ - กลายมาจาก จั๋ก เช่น จั๋กนั่ง - จะนั่ง, ถ้าใช้ประกอบคำว่า ไป เป็น จะไป มีความว่า อย่า บอกการห้ามหรือไม่ยอมให้ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น จะไปกิ๋น - อย่ากิน; จะไปไป - อย่าไป; จะไปอู้ - อย่าพูด เป็นต้น ก๒.อย่าง,เช่น,ฉัน; ภาษาพูด (ปาก) มักใช้ จะ เช่น จะใด - อย่างใด,อย่างไร,เช่นใด; จะนั้น - อย่างนั้น,ฉันนั้น,เช่นนั้น |