พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ผิ๋ | ผิ | [ผิ] | สัน.หากว่า,แม้นว่า; ผิ๋ว่า ก็ว่า |
ก้าขี้คั่ง | ก้ลฯาขี้ระฯคั่งฯ | [กล้าขี้ครั่ง] | สำ.กล้าเหมือนขี้ครั่ง - ไม่กล้าจริง เปรียบดังขี้ครั่งไม่แข็งเหมือนเหล็ก ถูกความร้อนเพียงเล็กน้อยก็ละลาย |
ปั้นใส่ | ปั้นฯไส่ | [ปั้นใส่] | ก.ใส่ความเท็จ,หาเรื่องใส่ |
หยฺ้าว | อยฯาวฯ | [อฺยฺ้าว] | น.เหย้า - เรือน,บ้านเรือน |
เปี่ยง | ป่ยฯง | [เปี่ยง] | ก๑.ตะกาย,พยายาม,เบี่ยง,เบน,พยายามปีนขึ้นสู่ที่สูง ก๒.ผสมคลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน |
หลื้ม | หื้ลฯม | [หลื้ม] | ว.ทู่,ไม่คม (มักใช้กับมีดพร้า); ขี้หลื้ม ก็ว่า |
ฝนโบกขะระปั๊ส | ฝ฿นฯโบ฿กขฯรพัสฯฯ | [ฝนโบกขรพัส] | น.ฝนโบกขรพัส - ฝนที่มีสีแดงเปล่งปลั่งดั่งเมล็ดทับทิมสุกงอม ผู้ใดปรารถนาให้เปียกก็เปียก ผู้ไม่ปรารถนาแม้ละอองก็ไม่สัมผัสผิวกาย ไม่เลอะขังนอง พอฝนหายแผ่นดินก็สะอาด(ปรากฏในธรรมชาดกต่างๆ เช่นมหาเวสสันดรชาดก พระพุทธองค์ต้องการขจัดขัตติยมานะของพระประยูรญาติ ทรงบันดาลให้ ฝนโบกขรพัส ตกลงใน ท่ามกลางหมู่พระญาติ หลังจากที่ลอยขึ้นสู่อากาศ และทรงกระทำยมกปาฏิหาริย์ มีเปลวไฟพุ่งออกจากพระวรกายทั่วทุกทิศทุกทาง เป็นเหตุให้พระประยูรญาติทั้งมวล มีพระเจ้าสุทโธทนะพุทธบิดาเป็นประธาน ต่างพากันก้มเศียรคารวะ แสดงถึงการยอมรับนับถืออย่างจริงใจ); ฝนห่าแก้ว ก็ว่า |
ตองเหลือง | ทอฯงเหิลฯอฯง | [ทองเหลือง] | น.ทองเหลือง -โลหะผสมระหว่างทองแดงกับสังกะสี; ตองสะปัน,ตองหาว ก็ว่า |
บ่าห่อยเขียว | บ่าฯห่อฯยฯขยฯว | [บ่าห่อยเขียว] | น.มะระมรกต ลักษณะและขนาดเหมือนมะระจีน แต่สีเขียวเข้ม; ดู...บ่าห่อยจีน |
เจิน | เชินฯ | [เชิน] | ก.เชิญ - ขอให้ทำอย่างใดอย่างหนึ่งด้วยความเคารพหรือสุภาพนอบน้อม เช่น นิมนต์พระฉันเพล,เชิญเข้าห้องประชุม |