พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ผึ๋ | ผึ | [ผึ] | ก.เหวี่ยง,โปรย,โยนให้แผ่ออกไป อย่าง สาดน้ำสงกรานต์ หรือโปรยข้าวเลี้ยงไก่ เป็นต้น หึ๋ ก็ว่า; ถ้าใช้ปริมาณน้อยอย่างประพรมน้ำพุทธมนต์ เรียก แผ๘+ด |
ปอยลูกแก้ว | พอฯยฯลูกแก้วฯ | [พอยลูกแก้ว] | น.งานบวชลูกแก้ว - บวชนาค: กุลบุตรผู้นุ่งขาวห่มขาวเตรียมตัวเพื่อจะเข้าพิธีบรรพชาเป็นสามเณร เรียกว่า "นาค" แต่ก่อนที่จะเป็นนาคนั้น ชาวล้านนานิยมฉลองโดยการจัดขบวนแห่ ขี่ช้าง ขี่ม้า หรือขี่คอ ตามควรแก่ฐานะ เรียกว่า "แห่ลูกแก้ว" ไปยังบ้านญาติพี่น้อง หรือผู้ที่เคารพนับถือ เพื่อบอกบุญร่วมอนุโมทนา พร้อมกับรับเอาอัฐบริขารจากผู้รับเป็นเจ้าศรัทธาเตรียมไว้; ดู...นาค และ ลูกแก้ว |
จั๋กจั่นงวงจ๊าง | จักฯจั่นฯงวฯงช้างฯ | [จักจั่นงวงช้าง] | ดู...ไก่งอน |
คุบ | ฅุบ,ฅุ | [ฅุบ] | ดู...คุบ |
โอกาสหยาดน้ำ | โอกาสฯฯหยฯาดฯนาฯ | [โอกาสอฺยฺาดน้ำ] | ก.กล่าวคำและหยาดน้ำอุทิศส่วนกุศล (วัฒนธรรมล้านนานิยมใช้ คำแผ่กุศลหยาดน้ำแบบพื้นเมือง : อิ๋ตัง ตานะ กั๋มมัง...; ยังกิ๋ญจิ๋ กุ๋ส๋ะลัง กั๋มมัง...ไปจบที่ สัมปั๋ตตี๋นัง สะมิชฌันตุ๋ โว) |
ห่อแอ็๋บ | หํอฯแอัปฯ | [ห่อแอ็บ] | น.ชื่ออาหารที่ใช้ ปลา กุ้ง หรืออย่างอื่น เคล้ากับน้ำพริกห่อใบตองปิ้งไฟให้สุก; ดู...แอ๋บ |
เกิ่งๆก๋างๆ | เกิ่งฯๆกลฯางฯๆ | [เกิ่งๆกลางๆ] | ดู...เกิ่งก๋าง ฮางมะ |
ยฺืนซัน | อยฯนฯซันฯ | [อฺยฺืนซัน] | ก.ยืนนิ่ง,ยืนตรง |
วอกโตน | วอฯกโท฿นฯ | [วอกโทน] | น.ลิงที่อยู่ตามลำพัง สำ.ใช้เรียกหรือด่าผู้ที่โกหกตลบตะแลง มีเล่ห์เหลี่ยม; วอกหลวง ก็ว่า |
เขี้ยวเว่า ออกเสียง เขี้ยวเว่า | ข้ยฯวเวัาฯ | [เขี้ยวเว่า] | น.ฟันหลอ - คนถิ่นเหนือเรียก ''เขี้ยวเว่า'' คือฟันที่มีช่องว่างระหว่างฟัน เนื่องมาจากฟันหลุด แตก แลงกินฟัน หรือหักจนถึงโคน |