พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
แก่ฝายแก่ฝายฯ[แก่ฝาย]น.ผู้กำกับดูแลรักษาฝาย มีหน้าที่เป็นผู้นำในการรักษาฝาย กำหนดเกณฑ์ให้ชาวบ้านทำหลักฝาย นัดหมายวันเวลาในการซ่อมแซมเหมืองฝายในแต่ละปี ตลอดเป็นเจ้าพิธีในการเลี้ยงผีฝายด้วย. เรียกผู้ช่วยแก่ฝายว่า ล่ามฝาย
แก่วัดแก่วัดฯ[แก่วัด]น.ไวยาวัจกร - หัวหน้าผู้ดูแลผลประโยชน์ของวัด ผู้ทำหน้าที่เก็บ - เบิก -จ่าย เงินของวัดแทนเจ้าอาวาส; หมื่นวัด,แสนวัด ก็ว่า. แก่วัด(ไวยาวัจกร)คู่กับปู่จ๋ารย์(มัคนายก) ซึ่งเป็นผู้นำรับผิดชอบทางศาสนพิธีทั้งหมด เริ่มแต่การแนะนำ การจัดสถานที่ทำบุญ นำไหว้พระ รับศีล อาราธนาศีล อาราธนาธรรม โอกาส เวนทาน เป็นต้น ทั้งสองตำแหน่งนี้เรียกรวมกันว่า "แก่วัดอาจ๋ารย์" หรือ "แก่วัดปู่จ๋ารย์"
แก่เหมืองแก่เหิมฯอฯง[แก่เหมือง]น.หัวหน้าเหมืองฝาย
แก้แก้[แก้]น.เรียกยาสมุนไพรที่ใช้รักษาโรคทั่วไปว่า อยาแก้ ก.ทำให้หลุดออกจากที่หรือสภาวะที่จำกัด
แก้ขึ๋ดแก้ขึดฯ[แก้ขึด]ก.แก้อาถรรพณ์; แก้ขึ๋ดแก้จา ก็ว่า
แก้ขึ๋ดแก้จาแก้ขึดฯแก้ชา[แก้ขึดแก้ชา]ดู...แก้ขึ๋ด
แก้แค้นแก้แฅ้นฯ[แก้แฅ้น]ก.กระทำตอบให้หายแค้น
แก้จุ้นแก้จุ้ร[แก้จุ้น]ก.เปลือยกาย
แก้เจิงแก้เชิงฯ[แก้เชิง]ก.แก้เชิง - หักล้างชั้นเชิง หรือเล่ห์เหลี่ยมของอีกฝ่ายหนึ่ง ด้วยอุบายหรือวิธีที่เหนือกว่า
แก้ตั๋วแก้ต฿วฯ[แก้ตัว]ก.ทำหรือพูดเพื่อแก้ไขความผิดพลาด