พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| ขวั้น | ขั้วฯร | [ขวั้น] | น.ขั้ว - ส่วนที่ต่อของผลไม้เข้ากับกิ่งหรือก้านเป็นต้น |
| หน้าไม้ | ห้นฯาไม้ | [หน้าไม้] | น.หน้าไม้ - เครื่องมือยิงสัตว์เป็นต้น ที่ยิงด้วยแรงดีดของคันยิงคล้ายคันธนู ซึ่งทำด้วยไม้เนื้อแข็งเซาะเป็นรางวางลูกศรสำหรับยิง; ด้ามไม้ ก็ว่า. |
| กำเก่า | คำฯเกั่า | [คำเก่า] | น.คำพูดเดิม,เรื่องราวเดิม |
| บ่าง่าว | บ่าฯง่าวฯ | [บ่าง่าว] | ว.คำที่ผู้มีอาวุโสกว่า หรือเพื่อนใช้ด่าหรือเรียกผู้ชายที่ไม่ฉลาด ทำอะไรผิดๆพลาดๆ; ไอ่ง่าว,ไอ่เซอะ,ไอ่เซอะไอ่ง่าว ก็ว่า ถ้าใช้ด่าหรือเรียกผู้หญิง ก็เปลี่ยน ไอ่ หรือ บ่า เป็นอี่ เช่น อี่ง่าว เป็นต้น |
| มั่ง | มั่งฯ | [มั่ง] | ว.มาก,มีมาก |
| แถ๋บ | แถัปฯ | [แถ็บ] | ก.ล็อค เช่น แถ๋บขะแจ๋ - ล็อคกุญแจ, แถ๋บบ่าตู๋ - ล็อคประตู |
| หมอนป้อง | หมฯอฯรป้อฯง | [หมอนป้อง] | น.หมอนข้าง - หมอนที่มีลักษณะกลมยาว ใช้วางข้างตัวหรือกอดนอน |
| ลายดินลายซาย | ลายฯดิลายฯซายฯ | [ลายดินลายซาย] | ว.มากมายเต็มไปหมด ดังเม็ดทรายเรี่ยราดบนผืนแผ่นดิน |
| นวด | นวฯด | [นวด] | น.น้ำมันหุงด้วยสมุนไพร หรือสีผึ้งที่ใช้สำหรับทาปาก และใช้เป็นยาทา บางชนิดอาจปลุกเสกด้วยคาถาใช้ในทางเมตตามหานิยม เชื่อว่า ถ้าเอานวดทาริมฝีปาก ทาคิ้ว ก่อนที่จะเข้าเฝ้าเจ้าขุนมูลนาย เมื่อพูดจาสิ่งใดเจ้านายจะเชื่อและคล้อยตาม หรือใช้นวดทาปาก ทาคิ้ว เวลาไปแอ่วสาว หรือไปจีบสาว สาวจะหลงรัก เรียก "นวดมหาเสน่ห์" นอกจากนี้ยังมีนวดชนิดอื่นๆ เช่นนวดป้องกันผี นวดที่ใช้ทาฝ่าเท้า เวลาเดินผ่านไปมาจะไม่มีคนเห็นตัว หรือหายตัวได้นั่นเอง; ยาหม่อง ก็ว่า ก.นวด - ใช้มือกดหรือบีบ เพื่อให้คลายจากความปวดเมื่อย |
| อี่หน้อย | อี่ห้นฯอฯย | [อี่หน้อย] | น.อีหนู - คำที่ผู้ใหญ่มักใช้เรียกเด็กหญิงด้วยความเอ็นดู |