พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
แป๋งหน้าจุ้มอึ๊กมึก | แปลฯงห้นฯาชุ่มอึ้กฯมึกฯ | [แปลงหน้าชุ่มอึ๊กมึก] | ดู...แป๋งหน้าจุ้ม |
ต๊ายเฮือ | ท้าฯยฯเริอฯอ | [ท้ายเรือ] | น.ด้านตรงข้ามกับหัวเรือ |
ถองแก๋ะถองแก๋น | ถอฯงแกะถอฯงแกนฯ | [ถองแกะถองแกน] | ว.ทุกแง่ทุกมุม,เปิดอก,เปิดเผยจนไม่มีอะไรเหลือ,ละเอียดลึกซึ้ง |
ต๊องเดือน | ท้อฯงเดิอฯร | [ท้องเดือน] | น.กลางเดือน,ในระหว่างเดือน |
คัน | ฅันฯ | [ฅัน] | น.แนวดินหรือทรายเป็นต้น ที่พูนสูงขึ้นเป็นแนว ก.อาการคันที่ทำให้รู้สึกอยากเกา |
หื้อขั๋บหนี | หื้ขัปฯหีนฯ | [หื้อขับหนี] | ก.ให้ไล่หนี |
โซ่ย | โซ่วฯยฯ | [โซ่ย] | ก.ล้างด้วยน้ำ,ทำให้หมดไปหรือทำให้สะอาดโดยใช้น้ำ เช่น ซ่วยผั๋ก - ล้างผัก,ซ่วยตี๋น - ล้างเท้า; ซ่วย,ล้าง,ล้างซ่วย ก็ว่า |
ผั๋กหนอกจ๊าง | ผักฯหนฯอฯกช้างฯ | [ผักหนอกช้าง] | น.ผักชีล้อม - ภาษาถิ่นเหนือ(คำเมือง) เรียก ''ผั๋กหนอกจ๊าง''; ผักชีล้อม หรือ ผั๋กหนอกจ๊าง เป็นพืชล้มลุกที่ทอดเลื้อยไปตามพื้นผิวดิน หรือโผล่ขึ้นเหนือน้ำ ลำต้นกลวงอวบน้ำ สูง 10-90 ซ.ม. โดยปกติสูงประมาณ 60 ซ.ม. ผิวภายนอกเป็นร่อง ชอบขึ้นในน้ำและที่ชื้นแฉะ, ใบประกอบแบบขนนก มี 1-3 ชั้นเรียงสลับ ใบย่อยรูปรีแคบหรือรูปไข่ กว้าง 1.5-2.5 ซ.ม. ยาว 3-5 ซ.ม. โคนใบเบี้ยว ปลายแหลม ขอบเป็นจักรคล้ายฟันเลื่อย, ดอกเล็กสีขาวออกเป็นช่อซี่ร่ม, ผลเป็นผลเดี่ยว ค่อนข้างกลมเป็นสัน ขนาด 2-3 ซ.ม. เมื่อแห้งแตกเป็น 2 ส่วน: ผักชีล้อม มีกลิ่นฉุน รสร้อนแรง ยอดอ่อนรับประทานเป็นผักสดจิ้มน้ำพริก ส้มตำ ยำ ลาบ หรือทำให้สุกโดยการย่าง อบ ทอด ลวก หรือทำเป็นซุป ต้ม ตุ๋น หรือแต่งโรยหน้าอาหารเช่นเดียวกับผักชี ผลอ่อนใช้ปรุงอาหารหรือรับประทานเป็นผักจิ้มได้ |
หอยแมลงภู่ | หอฯแมๆลฯงภู่ | [หอยแมลงภู่] | น.หอยแมลงภู่ ภาษาถิ่นล้านนาเรียก ''หอยแมงปู้''; - เป็นหอยทะเลที่นิยมบริโภคกันมาก เพราะมีรสอร่อย ใช้ทำอาหารได้หลายอย่าง; ดู...หอยแมงปู้ |
ดีเข้าป๊ก | ดีเขั้าพ฿กฯ | [ดีเข้าพก] | ก.เอาแต่ดีเข้าตน (โดยกล่าวหาผู้อื่นไม่ดีทั้งสิ้น) |