พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
เข้าเย็ฺนเขั้าเอยฯันฯ[เข้าเอฺยฺ็น]น.ข้าวเหนียวนึ่งที่มีลักษณะแห้งและแข็ง เช่น ข้าวเหนียวค้างคืน ก่อนจะบริโภคต้องนึ่งซ้ำให้ร้อนและนิ่มเสียก่อน
เป๋นเวียกเป๋นก๋ารเปนฯวยฯกเปนฯการฯ[เปนเวียกเปนการ]ว.วุ่นวาย,ต้องรับภาระโดยไม่จำเป็น
เข้าเลิ็กเข้าเดิ๋กเขั้าเลิกฯเขั้าเดิกฯ[เข้าเลิ็กเข้าเดิ็ก]สำ.ลึกลับซับซ้อน,ขยายขอบเขตไปเรื่อยๆ
แจ๋ะแจัะ[แจะ]น.เพศเมีย,ตัวเมีย เช่น เรียกหมาตัวเมียว่า หมาแจ๋ะ; เรียกหยอกล้อทารกชายที่กำลังน่ารักน่าชังว่าไอ่หมาหน้อย เรียกทารกหญิงว่าอี่หมาแจ๋ะ; เรียกสุนัขตัวเมียที่นิสัยไม่ค่อยดีว่า หมาแจ๋ะ,หมาแม่แจ๋ะ น๓.เรียกกระรอกชนิดหนึ่งว่า อี่แจ๋ะ
โผ่งโผ่฿งฯ[โผ่ง]ดู...ผ่ง
สืบจ๊ะต๋าเมืองสืปฯชตาเมิอฯง[สืบชะตาเมือง]ก.พิธีกรรมที่ทำเพื่อต้องการ ให้บ้านเมืองประสบความเจริญรุ่งเรือง อุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหาร ด้วยความเชื่อว่าเทพารักษ์ซึ่งอยู่เบื้องบนจะช่วยอำนวยความสุขให้สมปรารถนา
เตื้อหน้อยเทิ่อฯอห้นฯอฯยฯ[เทื่อหน้อย]ว.ทีละน้อย
จี้บชีปฯ[ชีบ]ว.รวดเร็ว,ตลอดตั้งแต่ต้นจนจบมักใช้เป็นคำท้ายลงประโยค เช่น ล่นเถิงบ้านจี้บ - วิ่งไปจนถึงบ้านโดยไม่หยุด
บ่านอยต๋อบบ่าฯนอฯยฯตัอฯปฯฯ[บ่านอยต็อบ]น.บวบขนาดเล็กกลมขนาดมะเขือขื่น หรือยาวรีประมาณ ๓ - ๔ เซ็นติเมตร บางชนิดผิวมันบางชนิดผิวคายเล็กน้อย นิยมลวกหรือนึ่งจิ้มน้ำพริก หรือประกอบอาหารเช่น แกง ผัด เป็นต้น
หุยหายตุยตายหุหายฯทุทาฯยฯ[หุยหายทุยทาย]ว.เลอะเลือนสูญหายไปในที่สุด; หุยหายยายหยาด ก็ว่า

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่