พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
พะ - พะ | พร-ระฯพ หรือ พ ที่มี ร กล้ำ ออกเสียงเท่ากับ พ ในภาษาไทยกลาง โดยที่ระวง " ฯระฯ " หรือ "ฯร" ที่กล้ำอยู่นั้น มิได้ทำหน้าที่เป็นตัวอักษร แต่จะทำหน้าที่เป็นเครื่องหมายให้ออกเสียงคล้ายกับ ph ในภาษาอังกฤษ โดยพ่นลมออกให้มากกว่าเวลาออกเสียงพยัญชนะ พ และไม่ใช้วิธีกล้ำเสียงเหมือนภาษาไทยกลาง ที่ถูกต้องนั้นต้องอ่านเป็น "ภ" แต่บังเอิญเสียงเหมือน "พ" จึงใช้ "พ" เป็นส่วนมาก และเนื่องจาก เสียงกล้ำไม่มีในภาษาล้านนา ในพจนานุกรมนี้ คำที่มี ระฯพ หรือ พร กล้ำอยู่จะไม่ออกเสียง ร, ล กล้ำ อย่างภาษาไทยกลาง เช่น พระครู - ระฯพระฯคู ออกเสียง พะคู, พรม - ระฯพ฿มฯ ออกเสียง พม, เพลง - เพลฯง ออกเสียง เพง เป็นต้น | ||
เก้งเด้ง | เก้งฯเด้งฯ | [เก้งเด้ง] | ว.ใช้ขยายคำว่าสูง สูงเก้งเด้ง - สูงพอประมาณ ถ้าสูงมาก ว่าสูงโก้งโด้ง |
หยฺวาดยฺวา | อยฯวฯาดฯยวฯา | [อฺยฺวาดอฺยฺวา] | ก.อาการที่น้ำตาคลอเบ้า |
ป๊อก | พัอฯก | [พ็อก] | น๑.กลุ่มย่อยที่แยกหรือกันออกจากกลุ่มใหญ่ เช่น หมู่บ้านที่มีจำนวนมากหลังคาเรือน อาจแยกเป็นกลุ่มๆ เป็นป๊อกเหนือ - กลุ่มเหนือ,ป๊อกใต้ - กลุ่มใต้ ก.การเล่นไพ่ชนิดหนึ่ง ดู...พ้ายป๊อก |
หนูถีบจั๋ก | หูจัระฯก | [หนูถีบจักร] | น.ชื่อหนูตัวเล็กชนิดหนึ่ง เลี้ยงไว้ดูเล่น โดยให้ไต่อยู่ในกรงหมุน |
ปืนดอก | พืนฯดอฯก | [พืนดอก] | น.วันอันดับที่ ๓ ในระบบวันเก้าก๋อง ดู...วันเก้าก๋อง ในภาคผนวก ประกอบ |
ไห้ต๋ายไห้วาย | ไห้ตายฯไห้วาฯยฯ | [ไห้ตายไห้วาย] | ก.ร้องไห้พร้อมกับส่งเสียงโหยหวนไปด้วย |
ยอดธาตุ | ยอฯดธาฯตฯ | [ยอดธาตุ] | น.ยอดเจดีย์ |
ถอนต๋อ | ถอฯรตํอฯ | [ถอนตอ] | สำ.ขโมยวัวควายจากที่ล่ามไว้ |
ต๋งถี่ | ต฿งฯถี่ | [ตงถี่] | ว.ละเอียดรอบคอบ |