พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
หุ่น | หุ่ร | [หุ่น] | น๑.รูป,แบบ,แบบที่จำลองจาก ของจริง,รูปภาพ น๒.รูปร่าง,ทรวดทรง, รูปทรงของร่างกาย เช่น หุ่นดี,หุ่นเลิง น๓.ชื่อการเล่นมหรสพที่ใช้รูปหุ่นแสดงเป็นเรื่องราว เช่น หุ่นกระบอก |
เหม็นบูด | เหัมฯรบูด | [เหม็นบูด] | ว.มีกลิ่นเหม็นคล้ายอาหารบูด |
มุข | มุข | [มุข] | น๑.หน้า,ปากทาง,หัวหน้า น๒.ส่วนของอาคารที่ยื่นออกมา (ปกติอยู่ด้านหน้าของอาคาร) เรียก หน้ามุข |
เหล็๋กน้ำพี้ | เหัลฯกนาฯพี้ | [เหล็กน้ำพี้] | น.เหล็กที่มีคุณภาพดีกว่าธาตุเหล็กใดๆ ยกเว้นเหล็กไหล นิยมใช้ทำศาสตราวุธ พระขรรค์พระแสงดาบ เพื่อใช้ประโยชน์ในทางสงคราม บ่อเหล็กน้ำพี้อยู่ที่ อ.ทองแสนขัน จ.อุตรดิตถ์; เหล๋กปิวดำ ก็ว่า |
จิ่น | จิ่นฯ | [จิ่น] | น.ติ่ง - เนื้อหรือสิ่งที่ยื่นออกมาเล็กๆ จากสิ่งใหญ่ เช่น นิ้วมือจิ่น-นิ้วมือที่เป็นติ่งเล็กๆยื่นออกมา |
ขี้ปุ๋ม | ขี้ปุม | [ขี้ปุม] | น.ท้อง,พุง |
ละหน้อย | ร (ระ ห้นฯอฯย) | [ระหน้อย] | น.ระหน้อย - ร (ระ หน้อย) เทียบ ร เรือ เป็นอักษรต่ำ ใช้เป็นพยัญชนะต้น และตัวสะกดใน ''แม่กน'', ใช้แทน ''ตัว นะ'' ในกรณีที่เป็นตัวสะกดอยู่ด้านขวาของพยัญชนะต้น, ไม่มีเสียงรัวออกเสียง ''ระ'' เป็น ''ละ'' ในคำที่เป็นชื่อเฉพาะ เช่น อำเภอแม่ริม ออกเสียง อำเภอแม่ลิม, ระบบจำนวน เช่น ร้อยตรีพร้อม ออกเสียง ล้อยตีพ้อม, สามพันห้าร้อย ออกเสียง สามปันห้าล้อย, คำที่ยืมมาจากภาษาอื่น เช่น อเมริกา ออกเสียง อเมลิกา, มีการออกเสียงเป็น ''หละ'' บ้างซึ่งมีไม่มาก เช่น ระฆัง ออกเสียง หละกัง: ตามปกติคำที่เป็นภาษาล้านนา หรือภาษาไทยถิ่นเหนือดั้งเดิมนั้น ''ระ'' ออกเสียงเป็น ''ฮะ'' เช่น เรารักโรงเรียน(ภาษาเขียน) ออกเสียง เฮาฮักโฮงเฮียน(ภาษาพูด) |
บ่อง | บ่อฯง | [บ่อง] | ก.บ่ง - ใช้ของแหลม เช่น เข็ม เป็นต้น แทงที่เนื่อเพื่อสะกิดเอาเสี้ยน หรือหนามออก; ว.บุ๋ม,เป็นรู,เป็นแอ่ง,ลึกลงไป เช่น แก้มบุ๋ม(ลักยิ้ม). |
เฮียก | รยฯก | [เรียก] | ก.เรียก (มักใช้ในการกระทำที่ศักดิ์สิทธิ์) อย่าง เรียกขวัญ - เชิญขวัญเข้ามาอยู่กับตัว |
ก่ำเส้า | ก่ฯาเสั้า | [ก่ำเส้า] | ว.คล้ำ,หม่นหมอง |