พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
เรียน 10 คำใหม่
| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| บ่าเฮงคุด | บ่าเรงฯฅุด | [บ่าเรงฅุต] | น.โรคลมที่ครอบคลุมอาการของธาตุลม และอาการเจ็บปวด โดยเฉพาะปวดหัว หนักหัวอาจลามไปที่หู มีอาการเจ็บหูมาก ตึงหูหรืออาการออกที่ตา เช่น ตาบวมพอง หรือมีผลกระทบต่อการพูด เช่นมีอาการลิ้นแข็งพูดไม่ได้ ชัก อาจจะมีอาการเจ็บคอ ร้อนคอ คอพอง กลืนน้ำลายไม่ได้ นอกจากนี้ลมอาจกระทบไปที่กระดูก ทำให้มีอาการ ปวดกระดูกและข้อ มีชื่อปรากฏในตำรายาแก้บ่าเฮงคุต ร้อยกว่าชนิด เช่น บ่าเฮงคุตขึ้นหัว,บ่าเฮงคุตออกต๋า,บ่าเฮงฅุดกิ้วเสียบ เป็นต้น |
| ต๋กเวียก | ต฿กฯวยฯก | [ตกเวียก | ก.มอบหมายงานให้ทำ |
| ก๋าร | การฯ | [กาน,การ] | น.งานที่ทำด้วยความรู้ความชำนาญ,ถ้างานที่ทำด้วยกำลัง เช่น แบก หาม เรียก เวียก |
| ปุ้น | พุ่ร | [พุ่น] | น.กอง,ส่วน,ส่วนย่อย,ส่วนแบ่ง เช่น แบ่งเป๋นปุ้น - แบ่งเป็นกองๆ หรือแบ่งเป็นส่วนๆ, บ่าเขือ ๕ ปุ้น - มะเขือ ๕ กอง |
| แปดเปง | แปดฯเพงฯ | [แปดเพง] | น.เดือน ๘ เหนือ ออก ๑๕ ค่ำ ตรงกับเดือน ๖ เพ็ญ หรือ เดือน ๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ของภาคกลาง (การนับเดือนทางจันทรคติของล้านนาเร็วกว่าภาคกลาง ๒ เดือน) |
| เฝิ๋กปาก | เฝิ้กฯปากฯ | [เฝิ็กปาก] | ก.หัดพูด - หัดเปล่งเสียงออกมาเป็นถ้อยคำ |
| เหือด | เหิอฯด | [เหือด] | ก.เหือด - แห้ง,หมดลง,ค่อยหายไป |
| หลาบแป้หลาบแป็๋ด | หลฯาปฯแป้หลฯาปฯแปัดฯ | [หลาบแป้หลาบแป็ด] | ก.เข็ดจนตาย,เข็ดจริงๆ,ขยาดกลัว,หลาบจำ,ไม่กล้าทำอีกต่อไป; หลาบแป๋ด ก็ว่า. |
| ดอกสารภี | ดอฯกสารภี | [ดอกสารภี] | น.ดอกสารภี ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ดอกสาหละปี''; ดู...ดอกสาหละปี |
| สู่ | สู่ | [สู่] | ก๑.แบ่งปัน,แบ่งให้ อย่างเอาอาหารมาสู่กันกิน ก๒.ไปเยี่ยม,ไปหา ก๓.กริยาที่เอาเหล็กแดงเป็นต้น หย่อนลงในน้ำเพื่อให้เหล็กเย็นและมีคุณสมบัติเปลี่ยนไป บ.ถึง,ยัง |