พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
แลต๋าผ่อ | แลตา | [แลตาผ่อ] | ดู...แลต๋า |
ลงหลิ่งจิ๊ง | ล฿งฯหิ่ลฯงชิ้งฯ | [ลงหลิ่งชิ้ง] | ก.ลงตามทางลาดชัน |
หลาบ | หลฯาปฯ | [หลาบ] | น๑.แผ่นโลหะที่ทำเป็นแผ่นคล้ายใบลาน ใช้ในการจารึก ถ้าทำด้วยเงิน เรียกหลาบเงิน ถ้าทำด้วยทอง เรียกหลาบคำ น๒.ไม้ที่ใช้ขนาบหรือกดทับสิ่งอื่นให้เข้ารูป ก.เข็ด,ขยาดกลัว. |
สานโก๋ย | สานฯโก฿ยฯ | [สานโกย] | ก.สานตะกร้า,สานกะทอ |
เหง(ง สะกด) | เหงฯ | [เหง] | ก.ตัด,ทำลาย,ฟัน,ข่ม มักใช้กับ ข่ม เป็น ข่มเหง เช่น ข่มเหงเต๋งเต๋ก - กดขี่ข่มเหง |
อำลา | อำอวฯม | [อำอวม] | ว.(โบ) ที่ปิดบังความจริงไว้ ใช้แก่กิริยาพูด; อวมอำ ก็ว่า. |
คาบ | ฅาปฯ | [ฅาบ] | คราบ - น๑.ครั้ง,คราว,มื้อ เช่น เติงเวลาเหล้น-ถึงเวลาเล่น น๒.สิ่งที่ห่อหุ้มหรือปกคลุมร่างกายสัตว์บางชนิดที่ลอกออกได้ เช่น เช่น คาบงู-คราบงู; น๓.รอยเปื้อนที่ติดแห้งอยู่แน่น เช่น คาบเลือด-คราบเลือด; น๔.ซากศพ: คาบ ก็ว่า |
เอ่ | เอยฯ | [เอย่] | คำลงท้ายโคลง คล้าย "เฮย" ของไทยกลาง (บ้างก็อ่าน เหย่) |
เอื้อง ต๊กโต | เอิ้อฯงท฿กฯโท | [เอื้องทกโท] | น.ช้างกระ/เอื้องช้างกระ - ภาษาถิ่นเหนือ(คำเมือง)เรียก ''เอื้องต๊กโต''; เอื้องช้างกระ หรือ เอื้องต๊กโต เป็นกล้วยไม้ป่าอิงอาศัย ต้นตั้งตรงหรือเอนเล็กน้อย รากใหญ่และยาว ใบรูปขอบขนาน หนา แข็ง และอวบน้ำ ยาว 20-40 ซ.ม.กว้าง 4-6 ซ.ม. เรียงสลับซ้ายขวาค่อนข้างถี่ มีทางสีเขียวแก่สลับกับสีเขียวอ่อนตามความยาวของใบ ปลายใบแยกเป็น 2 แฉกไม่เท่ากัน, ดอกเป็นช่อรูปทรงกระบอก ทอดเอนลงเล็กน้อย หรือเอนโค้งห้อยลง ยาว 30-50 ซ.ม. กลีบเลี้ยงและกลีบดอกสีขาว มีประสีม่วงแดงทั่วกลีบ กลีบปากสีม่วงแดง ปลายกลีบเว้าเป็น 3 พูตื้นๆ บานเต็มที่กว้าง 2-3 ซ.ม. ดอกในช่อค่อนข้างแน่น มีกลิ่นหอม จะเริ่มหอมตอนสายๆ และจะหอมตลบอบอวลตอนใกล้ๆเที่ยง ดอกจะบานอยู่ราว 2-3 อาทิตย์ |
อึ๋บอยากยากกั้น | อึปฯอึปฯ | [อึบอยากยากกลั้น] | ดู...อึ๋บอยาก |