พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
สอบคัด | สอฯบฅัดฯ | [สอบฅัด] | ก.สอบคัดเลือก (ผู้สอบผ่านมีสิทธิ์เข้าสอบสนามหลวง) |
ไข่ยุง | ไข่ยุง | [ไข่ยุง] | น.ไข่ยุง - คือ ไข่ของยุง: ยุงวางไข่ประมาณ 30-300 ฟองต่อครั้ง ขึ้นอยู่กับชนิดและปริมาณเลือดที่กินเข้าไป ตอนแรกไข่จะมีสีขาวหรือสีครีม ในเวลาไม่กี่นาทีจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล หรือน้ำตาลดำไปจนถึงสีดำ ภายในเวลาอันสั้น ไข่แต่ละฟองมีขนาดประมาณ 0.5 ม.ม.ไข่ของยุงแต่ละชนิดมีขนาดและลักษณะไม่เหมือนกัน ยุงชอบวางไข่บนผิวน้ำ หรือบริเวณชื้น ขอบภาชนะเหนือระดับน้ำ เช่น ยุงก้อนปล่อง วางไข่ลอยเป็นเม็ดเดี่ยวๆ ตามน้ำใสสะอาด,ยุงรำคาญ จะวางไข่เป็นแพบนผิวน้ำ ในแหล่งน้ำสกปรกต่างๆ น้ำเสียจากท่อระบายน้ำ, ยุงลาย วางไข่เดี่ยวๆ ตามขอบเหนือระดับน้ำ ในภาชนะขังน้ำ, ยุงเสือ วางไข่เป็นกลุ่มติดกับใบพืชน้ำ เป็นต้น ใช้เวลาฟักไข่ประมาณ 2-3 วัน จึงฟักตัวออกเป็นลูกน้ำ ยุงบางชนิดไข่สามารถอยู่ในสภาพแห้งได้หลายเดือน จนกระทั่งเป็นปี เมื่ือมีน้ำก็จะฟักออกเป็นลูกน้ำ เจริญเติบโตเป็น ตัวโม่ง ตัวโตเต็มวัย ต่อไป; ดู...ยุง |
หัวไชเท้า | ห฿วฯไชเทั้าฯ | [หัวไชเท้า] | น.หัวไชเท้า หรือ ผักกาดหัว ภาษาไทยภาคเหนือเรียก ''ผั๋กกาดโป้ง''; ดู...ผั๋กกาดโป้ง |
เต๊ะ | เทะ | [เทะ] | ก.เปรียบ,เทียบ,วัดขนาด |
เป่งละเป่งลึ้ง | เป่ลฯงลเป่ลฯงลึ้งฯ | [เปล่งละเปล่งลึ้ง] | ว.เปิดโล่ง,ไม่มีสิ่งกำบัง; เป่งลึ้ง,เป่งวะ ก็ว่า |
เหงือก | เหิงฯอฯก | [เหงือก] | น.เนื้อที่หุ้มโคนฟัน,อวัยวะหายใจของสัตว์น้ำบางชนิด เช่นกุ้ง ปลา; งีบงือ ก็ว่า |
ย่างเวย | ย่างฯเวิยฯ | [ย่างเวิย] | ก.เดินเร็ว |
มาหาไผกา | มาหาไผคาฯ | [มาหาไผคา] | ว.มาหาใครหรือ |
คบยำแยง,คบยฺำแยฺง | ระฯค฿ปฯยำแยงฯ,ระฯค฿ปฯอฺยำแอฺยงฯ | [ฅรบยำแยง,ครบอฺยฺำแอฺยฺง] | ก.เคารพ,ยำเกรง - กลัวเกรงเพราะความเคารพนับถือ; คบยำ ก็ว่า |
อุ่มดัง | อุ่มดังฯ | [อุ่มดัง] | ก.เอามือปิดจมูก |