พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
คอลั่น | ฅํอฯลั่นฯ | [ฅอลั่น] | น.เรียกด้วงดีดว่า แมงคอลั่น; ดู...แมงคอลั่น |
ไม | ไม | [ไม] | น๑.เหล็กใน - อวัยวะปลายแหลมติดที่ก้นหรือปลายหางของสัตว์บางชนิด เช่น ผึ้ง ต่อ แตน มด แมงป่อง ปลากระเบน เป็นต้น นอกจากจะทำหน้าที่วางไข่แล้วยังใช้เป็นอาวุธได้ด้วย โดยจะมีต่อมพิษติดอยู่ที่บริเวณโคนของเหล็กใน สำหรับผึ้งจะตายหลังจากต่อยเหยื่อ เพราะเหล็กในของผึ้งมีลักษณะเป็นเงี่ยงคล้ายกับฉมวก มีรอยบากลึก เมื่อผึ้งต่อยเหยื่อจึงไม่สามารถดึงเหล็กในกลับคืนได้ เหล็กในจะหลุดออกมาพร้อมกับต่อมพิษ ผึ้งตัวนั้นก็จะบาดเจ็บจากการที่ผนังช่องท้องฉีกขาดและตายในที่สุด ส่วนต่อ แตน รอยบากของเงี่ยงไม่ลึก จึงทำให้ดึงเหล็กในกลับได้ และสามารถต่อยเหยื่อได้ซ้ำแล้วซ้ำอีก น๒.เรียกปลากระเบนว่า ปลาไม (ปลากระเบนบางชนิดมีเงี่ยงหรือ"ไม"อยู่ใกล้ๆโคนหาง และมีต่อมน้ำพิษอยู่บริเวณนั้นด้วย-ผู้เขียน) |
แอ้มหลัว | แอ้มฯห฿ลฯวฯ | [แอ้มหลัว] | น.กองฟืนที่เรียงไว้เป็นระเบียบโดยมีไม้หรือหลักปักประคองไว้ |
ไม้กี้บ | ไม้คีปฯ | [ไม้คีบ] | น.ตะเกียบอย่างที่คีบอาหาร; ไม้ถู่ ก็ว่า |
จอบใจ๋ | จอฯบไจ | [จอบใจ๋] | ก.ปลอบใจให้ลืมทุกข์ |
ใจ๋บ่ดี | ไจบํดี,ไจบีดฯ | [ใจบ่ดี] | ก.รู้สึกหน้ามืดตาลาย หายใจไม่สะดวกคล้ายจะเป็นลม; ใจ๋บ่าดี ก็ว่า |
ป๋ะกั๋นแหม | ปกันฯแหมฯ | ปะกันแหม] | ก.เจอกันอีก,พบกันอีก |
ห๋กขึ้นห๋กล่อง | ห฿กฯขึ้นฯห฿กฯล่อฯง | [หกขึ้นหกล่อง] | ก.ไปโน่นมานี่แบบไม่มีจุดหมายปลายทาง |
ปิ๋วหวิ๋ดๆ | ปิวฯหิวฯดๆ,ปิลฯวฯหิวฯดๆ | [ปิวหวิดๆ,ปลิวหวิดๆ] | ว.ลักษณะของเล็กปลิวโดยที่ยังไม่หลุดไปจากส่วนใหญ่ เช่น ธงปิ๋วหวิ๋ดๆ |
ฝนอ่อย | ฝ฿นฯอ่อฯยฯ | [ฝนอ่อย] | น.ฝนเริ่มตกปรอยๆ |