พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
กิ๋นอิ่มแล้วหนี | กินฯอิ่มฯแลฯวฯหีนฯ | [กินอิ่มแล้วหนี] | สำ.กินอิ่มแล้วหนี เป็นภาษิตโบราณ ที่ชาวถิ่นเหนือเรียกว่า ''กำบ่าเก่า'' - หมายถึง ไม่มีความสำนึกในบุญคุณ ได้รับความช่วยเหลือแล้วจากไปอย่างไม่มีเยื่อใย เห็นแก่ตัว ไม่มีความกตัญญูรู้คุณ |
กิ๋นแต๊ | กินฯแท้ | [กินแท้] | ก.ทำอย่างจริงจัง,เล่นการพนันเอาเงินกันจริงๆ |
กำจ่ม | คำฯจ่฿มฯ | [คำจ่ม] | น๑.คำบ่นรำพัน น๒.วรรณกรรมพรรณนาอารมณ์ ที่พระยาพรหมโวหารแต่งขึ้นขณะอยู่ในคุกที่เมืองแพร่ เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริงในชีวิตของพระยาพรหมโวหาร ซึ่งถูกเจ้าหลวงวิชัยราชา เจ้าหลวงเมืองแพร่ คุมขังไว้ในคุกในข้อหาเป็นชู้กับนางจันหรือหม่อมจัน ซึ่งเป็นสนมของท่าน ก.ว่ากล่าวซ้ำๆ ซากๆ,พูดพร่ำบ่อยๆ |
เหมียดเสื้อผ้า | หมฯยฯดเสิ้อฯอผ้า | [เหมียดเสื้อผ้า] | ก.จัดเก็บเครื่องนุ่งห่ม |
ง่อมหา | ง่อฯมหา | [ง่อมหา] | ก.คิดถึงคนึงหา เช่น อ้ายง่อมหาน้องแต๊ๆ - พี่คิดถึงน้องเหลือเกิน |
โม่ | โม่ | [โม่] | น.เครื่องโม่ ก.บดให้ละเอียดด้วยเครื่องโม่ |
เยียดยู้ | ยยฯดยู้ | [เยียดยู้] | ดู...เยียด |
แอว๋ะ | แอวฯะฯ | [แอวะ] | น.อาหารที่เด็กทารกสำรอกออกมา ก.อาการที่เด็กทารกสำรอกอาหารออกมา |
จ้อ | ชํอฯ | [ช่อ] | น๑.ธงสามเหลี่ยมที่เอาด้านตรงข้ามกับมุมแหลมติดกับคันธง ขนาด และสีขึ้นอยู่กับการใช้ในบริบทของงาน ใช้ได้ทั้งงานมงคลและงานอวมงคล ทำด้วย กระดาษสา กระดาษว่าว หรือผ้า เป็นสีพื้นล้วนๆ หรือแต้มลาย ฉลุลาย ก็ได้ จ้อมี ๒ ชนิด ขนาดใหญ่มักใช้เป็นธงนำขบวนแห่ เรียกว่า จ้อจ๊าง หรือ ตุงจัย ขนาดจิ๋ว ขนาดเล็ก ยาวประมาณ ๕ - ๒๐ เซ็นติเมตร เรียกว่า จ้อน้อย มักใช้ประดับทั่วไปเช่น สะตวง เจดีย์ทรายในเทศกาลสงกรานต์ น๒.เรียกดอกไม้ที่กำลังผลิ เช่น จ้อลำไย น๓.เรียกดอกไม้หรือใบไม้ที่ออกเป็นพวง เช่น จ้อดอกเอื้อง - ช่อกล้วยไม้ |
แนจะล่น | แนจล่฿นฯ | [แนจะล่น] | ก.เตรียมวิ่ง - เตรียมตัวเตรียมกำลังเอาไว้ให้พร้อมที่จะวิ่ง |