พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
เกิ่ง | เกิ่งฯ | [เกิ่ง] | ว.ครึ่ง,ครึ่งหนึ่ง,หนึ่งในสอง,ห้าสิบเปอร์เซ็นต์ |
ม็อดแม็ด | มัอฯดแมัดฯ | [ม็อดแม็ด] | ว.ลักษณะฝนที่ตกไม่มากแบบประปราย; หม๘+อด แหม๘+ด ก็ว่า |
กิ๋นเข้าตอน | กินฯเขั้าทอฯร | [กินเข้าทอน] | ก.กินข้าวมื้อกลางวัน - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียก ''กิ๋นเข้าตอน''; กิ๋นเข้าตอน คือ รับประทานอาหารมื้อกลางวัน/กินข้าวมื้อกลางวัน/ฉันเพล (ใช้แด่พระภิกษุ สามเณร); กิ๋นตอน ก็ว่า |
หว่างแล้ว | ห่วฯางฯแลฯวฯ | [หว่างแล้ว] | น.ในช่วงเวลาที่ผ่านไป |
ถาด | ถาดฯ | [ถาด] | น.ภาชนะใส่สิ่งของ ทำด้วยโลหะ ไม้ พลาสติกเป็นต้น ลักษณะเป็นทรงกลมหรือเหลี่ยม เตี้ย แบน ตื้น มีขอบ |
มาไจ | มาไช | [มาไช] | ก.มาเยี่ยม |
ผุยผาย | ผุผายฯ | [ผุยผาย] | ก.โปรยปราย - โปรยให้กระจายไปทั่ว ในรัศมีใกล้บ้างไกลบ้าง |
จิ๋ต๋าบ่พับ | จิตาบํระฯพัปฯ,-ภัปฯ | [จิตาบ่พรับ,-ภับ] | สำ.จิ้มตาไม่กระพริบ - ไม่มีความรู้สึก,ไม่รับรู้สิ่งใดๆ |
โหลน | โห฿ลฯร | [โหลน] | คำว่า ''โหลน'' ไม่มีที่ใช้และไม่มีความหมายอะไร แต่คำนี้ปรากฏในบทเพลงปลุกใจเพลงหนึ่ง เนื้อร้องมีว่า ''...ลูกหลานเหลนโหลนภายหน้า จะได้มีพสุธาอาศัย...'' ข้อความดังกล่าวทำให้เข้าใจได้ว่า ''โหลน'' น่าจะเป็นลูกของ ''เหลน'', คำที่ใช้เรียกวงศาคณาญาติของไทย(ไทยกลาง) เพื่อให้เข้าใจถึงลำดับญาติ มีดังนี้:- ''เทียด'' เป็นพ่อและแม่ของ ทวด, ''ทวด'' เป็นพ่อและแม่ของ ปู่ย่าตายาย, ''ปู่กับย่า'' เป็นพ่อกับแม่ของ พ่อ, ''ตากับยาย'' เป็นพ่อกับแม่ของ แม่, ''พ่อกับแม่'' เป็นผู้ให้กำเนิดแก่ ลูก, ''ลูก'' เป็นผู้มีกำเนิดจาก พ่อแม่, ''หลาน'' เป็นลูกของ ลูก, ''เหลน'' เป็นลูกของหลานที่เป็นลูกของลูก, ''ลื่อ'' เป็นลูกของ เหลน, ''ลืบ'' เป็นลูกของ ลื่อ, ''ลืด'' เป็นลูกของ ลืบ, แล้ว ''โหลน'' เป็นอะไร เป็นลูกของใคร; ดู...ลูก |
บวก | บวฯก | [บวก] | น๑.ปลัก,แอ่งน้ำ,ที่ที่เป็นแอ่งโคลน น๒.เครื่องหมาย"+" ที่ใช้เป็นสัญลักษณ์ของการรวมกัน ก.กระทำการทางคณิตศาสตร์ โดยรวมจำนวนตั้งแต่ ๒ จำนวนขึ้นไปเข้าด้วยกัน |