พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ผาน | ผานฯ | [ผาน] | ก.ยากจน,ไม่มี,ลำเค็ญ,ลำบาก,เป็นทุกข์,ยากแค้น,แสนเข็ญ |
สาวน้ำถุ้ง | สาวฯนาฯถุ้ง | [สาวน้ำถุ้ง] | ก.ดึงเชือกที่ผูกภาชนะตักน้ำขึ้นจากบ่อ |
ห็๋ดเข้าตอก | เหัดฯเขั้าตอฯก | [เห็ดเข้าตอก] | น.เห็ดข้าวตอก - เห็ดขนาดเล็ก ก้านสูงประมาณ ๓-๔ ซ.ม. เส้นผ่าศูนย์กลางของหมวก ประมาณ ๑.๐-๑.๕ ซ.ม.สีขาวนวลขึ้นพร้อมกันเป็นกลุ่มใหญ่ในบริเวณเดียวกัน กินได้ |
ลายพุ้ย | ลายฯฯระฯพุ้ | [ลายพรุ้ย] | ดู...ลายพ้อย |
บิ่นหน้าหากั๋น | บิ่นฯห้นฯาหากันฯ | [บิ่นหน้าหากัน] | ก.หันหน้าเข้าหากัน,ร่วมมือกัน,ปรึกษากัน |
บ่าค้อนก้อม | บ่าฯฅ้อฯรก้อฯม | [บ่าฅ้อนก้อม] | น.มะรุม ภาษาถิ่นเหนือเรียกผลที่เป็นฝักยาวของต้นมะรุมว่า ''บ่าค้อนก้อม'' เรียกยอดอ่อนว่า ''ผั๋กอี่ฮึม''; มะรุม หรือ บ่าค้อนก้อม - เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นเพลาตรง สูงประมาณ 5-15 เมตร, ใบ แบบขนนกชนิดแตกใบย่อย 3 ชั้น รูปทรงไข่, ดอก สีขาว ออกเป็นช่อ, ผล เป็นฝักยาว เปลือกสีเขียว แบ่งเป็นข้อตามระยะความยาวของฝัก, เมล็ด รูป 3 เหลี่ยม มีปีกหุ้มบางๆ: มะรุม เป็นพืชสมุนไพร สรรพคุณหลายด้าน เช่น ราก มีรสเผ็ด หวาน ขม แก้อาการบวม บำรุงไฟธาตุ เปลือก มีรสร้อนช่วยขับลม ใบช่วยแก้อักเสบ แก้เลือดออกตามไรฟัน เป็นต้น |
ฝนอ่อย | ฝ฿นฯอ่อฯยฯ | [ฝนอ่อย] | น.ฝนเริ่มตกปรอยๆ |
จิ๋บหาย | จิปฯหายฯ | [จิบหาย] | น.ฉิบหาย - ก๑.สูญหมด,เสียหมด,เสียหายย้บ,ป่นปี้,หมดตัว; ก๒.ใช้เป็นคำด่าหรือแช่งให้ย่อยยับป่นปี้; ว.(ปาก) มาก เช่น ง่าวจิ๋บหาย-โง่มาก,งามจิ๋บหาย-สวยจริงๆ |
ต๊อม | ท้อฯม | [ท้อม] | น.ที่กำบัง,ห้องขนาดเล็ก มักหมายถึงห้องนอน หรือห้องน้ำ |
เปียงอี้ | พยฯงอี้ | [เพียงอี้] | ว.เพียงนี้,เท่านี้ |