พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
แวดหัวแวดตี๋น | แวดฯห฿วฯแวดฯตีนฯ | [แวดหัวแวดตีน] | ว.มีไปทั่ว,หาไหนก็ได้ |
ยา (ออกเสียงขึ้นจมูก) | ยา | [ยา] | น.ยา (ย ยักษ์ สระ อา) - คำนี้ไม่มีใช้ในภาษาล้านนา: นอกจากคำที่เป็นชื่อเฉพาะ เช่น ยาคูลท์ ศาลายา หรือปนอยู่กับพยางค์อื่นๆ เช่น วิทยา กันยายน พยาบาล หรือคำที่เป็นภาษาต่างประเทศ เช่น ยาจก-คนขอทาน(บาลี) ยามาฮา(ญี่ปุ่น) เคนยา(ชื่อประเทศในแอฟริกา) ถ้าหมายถึง รักษา พยาบาล เช่น ยาแก้ปวด รักษาตัวให้หายจากโรค หรือ ซ่อมแซม ทำให้พ้นจากความเสียหาย เช่น ยาเรือ(อุดเรือไม่ให้น้ำเข้า) ยาหลังคา(อุดหลังคากันฝนรั่ว) ยาน้ำคุ(อุดถังน้ำไม่ให้น้ำรั่ว) เป็นต้น ใช้คำว่า อฺยฺา; ดู...อยา |
ปุ๊ด | พุธ์ | [พุธ] | น๑.ชื่อวันที่ ๔ ในสัปดาห์ เอกสารโบราณมักเขียนเป็นเลข ๔ น๒.ชื่อดาวเคราะห์ ๑ ใน ๘ ดวงที่เป็นบริวารของดวงอาทิตย์ คือ พุธ ศุกร์ โลก อังคาร พฤหัสบดี เสาร์ ยูเรนัส เนปจูน น๓.เรียกวันเพ็ญ (วันขึ้น ๑๕ ค่ำ) ที่ตรงกับวันพุธ ว่า เปงปุ๊ด |
ส่าย | ส่ายฯ | [ส่าย] | ก.แกว่งไปมา,ย้ายไปมา เช่น ส่ายหัว; สว่าย ก็ว่า |
มวก | มวฯก | [มวก] | น.น้ำที่ได้จากการแช่ข้าว เรียก น้ำเข้ามวก |
ก๋บตู้ด | ก฿ปฯทูด | [กบทูด] | น.กบที่มีผิวปุ่มปม คล้ายคางคก ไม่มีพิษ อยู่ตามลำห้วย; ก๋บหิ๋ด ก็ว่า |
หนองบัว | หนฯอฯงบ฿วฯ | [หนองบัว] | น.หนองที่ปลูกบัว |
หละดู | หลฯะดู | [หละดู] | น.ระดู - เลือดประจำเดือนที่ถูกขับถ่ายจากมดลูกออกมาทางช่องคลอด น๒.ฤดู - ส่วนของปี,คราว,สมัย,เวลาที่เหมาะ |
หมากก่อ | หมฯากฯกอฯ | [หมากก่อ] | ดู...บ่าก่อ |
ไม้ไล่ | ไม้ไร่ | [ไม้ไร่] | น.ไม้ไร่ - ไม้ไผ่ป่าขนาดเล็กชนิดหนึ่ง นิยมใช้หน่อเป็นอาหาร กรอบ อร่อย |