พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
กะทิ | กะทิ | [กะทิ] | น.กะทิ - น้ำสีขาวขุ่น ได้จากการคั้นเนื้อมะพร้าวขูดกับน้ำ เป็นแหล่งที่มาของ ''น้ำมันมะพร้าว'' เพราะมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เนื่องจาก ''กะทิ'' เป็นสารตัวเดียวกันกับน้ำมันมะพร้าว เป็นวัตถุดิบที่จำเป็นในการทำอาหารและขนมไทยหลายชนิด |
ฮ่อมหนูๆไต่ ฮ่อมไหน่ๆเตียว | ร่อฯมหูๆไต่ ร่อฯมไห่นฯๆทยฯว | [ร่อมหนูๆไต่ ร่อมไหน่ๆเทียว] | ดู...ฮ่อมไผฮูมัน |
แป๊ดกั๋น | แพัดฯกันฯ | [แพ็ดกัน] | ว.ไม่ตรงกัน,ไม่พร้อมกัน |
ปึ้ดเขียด | พึดฯขยฯด | [พึดเขียด] | ก.อาการที่เปิดดันยกก้อนหิน |
บ่าหลิ๋ดบ่าหล็๋อด | บ่าฯหิลฯดบ่าฯหัลฯอฯด | [บ่าหลิดบ่าหล็อด] | ว.กระจุ๋มกระจิ๋ม; อะหลิ๋ดจิ๋ดจ๋อด ก็ว่า |
หานไก่ | หานฯไก่ | [หานไก่] | น.ต้นกะรังตังไก่,ตำแยตัวเมีย - ชื่อพรรณไม้ล้มลุก มีขนตามลำต้นและใบ ถูกเข้าจะคันและเป็นผื่นตามผิวหนัง เรียกว่า หย้าหานไก่ |
เลิ้กจิววิว | เลิ้กฯชิวฯวิวฯ | [เลิ้กชิววิว] | ว.ลักษณะที่ลุ่มลึกไปจากพื้นระดับมาก เช่น น้ำบ่อเลิ้กจิววิว - บ่อน้ำลึกมาก |
ดุ้มๆ | ดุ้มๆ | [ดุ้มๆ] | ก.อาการเคลื่อนที่ไปเรื่อยๆ เช่นตวยก้นไปดุ้มๆ - ตามหลังไปเรื่อยๆ |
วันเก้าก๋อง | วันฯเกั้ากอฯง | [วันเก้ากอง] | น.วันเก้ากอง - เป็นระบบวันที่ใช้ทำนายว่าวันไหนควรทำอะไร ควรงดเว้นอะไร ระบบวัน ''เก้ากอง'' มีทั้งหมด ๑๒ วัน ได้แก่ เก้ากอง รองพืน พืนดอก พืนดาย สูพัก รับได้ รับตาย ขว้ำได้ ไสเจ้า ไสเสีย ท้ายพ้าว ยีเพียง ในแต่ละวันมีคำทำนายที่แตกต่างกัน เช่น ''วันเก้ากอง'' ล้านนาออกเสียง ''เก้าก๋อง'' ทำนายว่า กระทำการใดๆ ที่เป็นมงคลดี แต่ไม่ควรเผาผีทำฌาปนกิจศพ มักจะพบว่ามีญาติสนิทมิตรสหายตายตามกันมา หากปรารถนาจะซื้อ วัว ควาย หมู หมา มาเลี้ยง ก็ควรเลือกให้ตรง ''วันพืนดาย'' เพราะท่านทำนายไว้ว่า ดีนักแล |
ถ๋อบ | ถัอฯปฯฯ | [ถ็อบ] | ดู...ก้องถ๋บ |