พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ปิ๊ษไม | พิษฯฯไม | [พิษไม] | น.พิษที่เกิดจากถูกสัตว์ที่มีเหล็กใน เช่น ผึ้ง ต่อ แตน แมงป่องกัดต่อย |
ควง | ฅวฯง | [ฅวง] | ล.ใช้เรียก แหวน กำไล เช่น ก๋ำไลข้อมือควงนี้, แหวน ๕ ควง; กวง ก็ว่า |
ผึ่งผ้า | ผึ่งฯผ้า | [ผึ่งผ้า] | ก.แผ่ผ้าออกตาก |
ปั๋กขะตืน | ปักขฯทืนฯ | [ปักขะทืน] | น.ปฏิทิน - มาจากภาษาบาลี ''ปฏิ'' หมายถึง 'เวียนกลับ' และ ''ทิน'' หมายถึง 'วัน' เมื่อนำทั้ง ๒ คำ มารวมกันมีความหมายว่า ''แบบสำหรับดู วัน เดือน ปี'' มีทั้งแบบจารึกบนก้อนหินหรือวัสดุอื่นๆ เขียน หรือพิมพ์บนกระดาษ นิยมทำเป็นตารางให้ดูสะดวก มีทั้งชนิดเป็นเล่ม เป็นแผ่่นตั้งแต่ ๑-๑๒ แผ่น แบบตั้งโต๊ะ แบบแขวน แบบพกพา: จากบันทึกทางประวัติศาสตร์ การพิมพ์ปฏิทินในไทยมีขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ ๑๔ มกราคม พ.ศ.๑๘๔๒ ปลายสมัยรัชกาลที่ ๓ โดยหมอบรัดเลย์ เป็นเจ้าของโรงพิมพ์ ผู้มีผลงานทางหนังสือมากมาย |
อังเจิน | อังฯเชิญฯ,- เชินฯ | [อังเชิญ,อังเชิน] | ก.อัญเชิญ - เชิญด้วยความเคารพ |
ป้อออก | พํอฯออฯก | [พ่อออก] | น.อุบาสก หรือโยมผู้ชายผู้เป็นเจ้าภาพในการบรรพชา/อุปสมบทให้สามเณรหรือพระภิกษุ; ถ้าเป็นโยมผู้หญิงเรียก อุบาสิกา หรือแม่ออก |
หยุ้ง | ห้ยฯง | [หยุ้ง] | ก.ยุ่ง - เข้าไปเกี่ยวข้องทั้งที่ไม่ใช่ธุระ,วุ่นวายทั่วไป ว๑.ยุ่ง - ที่พันกันรุงรังไม่เป็นระเบียบ,นุงนัง ใช้แก่สิ่งที่เป็นเส้นเป็นฝอยเช่น ผมยุ่ง ด้ายเกี่ยวกันยุ่ง ว๒.ไม่เป็นระเบียบ,ไม่เรียบร้อย |
กั้นเข้า | กั้ลฯรเขั้า | [กลั้นเข้า] | ก.อดข้าว |
แหมตวย(ม สะกด) | แหมฯทวฯยฯ | [แหมทวย] | ว.อีกด้วย |
บ่ฮู้ฅิง | บรู้ฅิงฯ | [บ่รู้คิง] | ก.ไม่รู้สึกตัว |