พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ขนกิ๊ว | ข฿นฯคิ้วฯ | [ขนคิ้ว] | น.ขนคิ้ว - ขนที่ขึ้นบริเวณคิ้ว ที่เป็นส่วนโค้งเหนือกระบอกตา เมื่อร่างกายขับเหงื่อออกมา หรือฝนตก หรืออาบน้ำ เป็นต้น ขนคิ้วจะช่วยเป็นเกราะกำบังปกป้องดวงตา ไม่ให้เหงื่อหรือน้ำไหลเข้าดวงตา เช่นเดียวกับเราปลูกหญ้าแฝกป้องกันดินทลาย |
หญ้าปากควาย | ห้ยฯาปากฯฅวฯายฯ | [หย้าปากฅวาย] | น.หญ้าตีนกา,หญ้าตีนนก; หย้าผากควาย ก็ว่า |
เถียง | ถยฯง | [เถียง] | น.เพิง - กระท่อมที่พักชั่วคราวขนาดเล็ก ก.พูดโต้,พูดแย้ง |
ผิวบ่าตันดิ๋บ | ผิวฯบ่าฯทันฯดิปฯ | [ผิวบ่าทันดิบ] | ว.ผิวคล้ำ;ว่ากันว่าหญิงสาวที่มีผิวสีบ่าตันดิ๋บ มีเสน่ห์ยิ่งนัก สีมอย,สีดำมอย,สีตุ๊เจ้าไห้สิ๋ก ก็ว่า |
งาย | ง่ายฯ | [งาย] | น.เวลาเช้า เช่น ยามงาย - ยามเช้า, เรียกอาหารมื้อเช้าว่า เข้างาย |
ก๊อบ | คัอฯบ | [ค็อบ] | น๑.ม้ารองนั่งเตี้ยๆไม่มีพนักพิง,เบาะรองนั่งเล็กๆเตี้ยๆ ก๊อบนั่ง,ก้อม ก็ว่า น๒.หมอนรองยกระดับสิ่งของให้สูงขึ้นกว่าระดับปกติ เช่น ก๊อบคันได-หมอนรองขั้นบันได |
ปั๋กกะดิ๋กปิ๋กกะวำ | ปักฯกดิกฯปิกฯกวำฯ | [ปักกะดิกปิกกะวำ] | ก.ล้มคว่ำหักซุกหัวซุน |
ไว้เจื๊อ | ไว้เชิ้อฯอ | [ไว้เชื้อ] | ก.เก็บไว้ทำพันธุ์ |
ลอกเจ๋อะเห๋อะ | ลอฯกเจิอฯะเหิอฯะ | [ลอกเจอะเหอะ] | ว.ลักษณะของสิ่งใหญ่มีสีซีด หรือไม่น่าดูโผล่ยื่นออกมา |
บังสะกุ๋ล | บังฯสกุล | [บังสกุล] | น.บังสุกุล - เรียกผ้าที่ทอดไว้หน้าศพ หรือในพิธีอุทิศส่วนกุศลแด่ผู้ตายเพื่อให้พระภิกษุพิจารณาปลงกัมมัฏฐานเป็นภาษาบาลี มีความหมายว่า สังขารร่างกายเป็นของ ไม่เที่ยง เมื่อเกิดมาแล้วก็ต้องตายเป็น ของธรรมดา ไม่มีใครหลีกพ้นไปได้. เรียก กิริยาที่พระภิกษุชักผ้าดังกล่าวว่า จั๊กผ้า บังสะกุ๋ล - ชักบังสุกุล |