หน้าหลัก

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ฮ ออกเสียงเป็น ฮะ[ฮ]ฮ (ฮะ) เป็นอักษรต่ำ ใช้เป็นพยัญชนะต้น จากการศึกษาของ ก่องแก้ว วีระประจักษ์ และ นิยะดา ทาสุคนธ์ พบว่ามีหลักฐานการปรากฏของอักษรตัวนี้เก่าที่สุดเมื่อ พ.ศ.๒๑๓๕ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเพื่อกำหนดให้ออกเสียง /h/ โดยตรง แม้ในแง่การออกเสียง "ร" หรือ "ร" ในล้านนาจะออกเสียง /h/ หรือเสียง /ฮ/ อยู่แล้ว แต่เมื่อมีการยืมศัพท์ โดยเฉพาะภาษาบาลีมาใช้มากขึ้น และนิยมออกเสียง ร-ร เป็นเสียง /ล/ อีกทั้งการเทศน์ก็นิยมออกเสียงอักษร ร-ร นี้เป็น /ล/ ด้วย แม้จะเป็นศัพท์ล้านนาก็ตาม ทำให้เกิดการสับสนจนต้องบัญญัติอักษร "ฮ-ฮ" เพื่อแก้ไขปัญหานี้ แต่ในพจนานุกรมนี้ถือว่าศัพท์ที่เป็นภาษาล้านนาหรือศัพท์ไทดั้งเดิม (Pro Tai) แล้ว กำหนดใช้อักษร ร-ร โดยให้ออกเสียง /ฮ/ ทุกคำเสมอไป และใช้อักษร ฮ-ฮ กับคำที่ยืมมาใช้หรือศัพท์ที่เกิดจากการเลียนเสียง. (คัดจาก...พจนานุกรมล้านนา-ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง. ฉบับปรับปรุงครั้งที่ ๑ พ.ศ.๒๕๔๗. ศาสตราจารย์ ดร.อุดม รุ่งเรืองศรี. หน้า ๙๒๒).
ลวงขวางลวฯงขวฯางฯ[ลวงขวาง]น.ด้านขวาง
ซักกำเดียวซักฯคําฯดยฯว[ซักคำเดียว]ว.ประ เดี๋ยวเดียว,ชั่วครู่ ; สั๋กกำเดว ก็ว่า
อยฺู่กิ๋นอยฯู่กินฯ[อฺยฺู่กิน]ก.อยู่กิน - ดำรงชีวิตฉันผัวเมีย
กีดกีดฯ[กีด]ว.แคบ,คับแคบ เช่น กองกีด - ซอยแคบ, ห้องกีด - ห้องที่คับแคบ. กีดกั๊บ ก็ว่า
ต๋าผ่อตี๋นตาผํอฯตีนฯ[ตาผ่อตีน]ก.เวลาเดินให้ดูเท้า
ผั๋ดๆ เลียบๆผัดฯดฯๆ ลยฯบๆ[ผัดๆ เลียบๆ]ก.เวียนไปเวียนมาโดยรอบ,แอบเข้าไปหาอย่างใกล้ชิด
เสี้ยงก๋รรมส้ยฯงกัม์มฯ[เสี้ยงกัมม์]ก.ตาย มักใช้กับสามัญชนคนธรรมดาทั่วไป; ถ้าเป็นเจ้านายใช้ เสี้ยงบุญ,หม๋ดบุญ
หล๋วกห฿ลฯวฯก[หล็วก]ว.คมคาย,ฉลาด,ทันคน,รอบรู้,หลักแหลม
หอบหอฯบ[หอบ]น.ไผ่หอม. ก.กอด,โอบ,โอบเข้ากับอก,เอาแขนทั้งสองรวบสิ่งของ. ว.ห่อเหี่ยว,โค้งเข้า. ล.เรียกสิ่งของที่รวมกันเป็นมัดขนาดที่อยู่ในวงแขน