พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ขี้ต๋าแหล้ | ขี้ตาแห้ลฯ | [ขี้ตาแหล้] | น.ไส้เดือนตัวเล็กๆ สีน้ำตาลอมแดง นิยมใช้เป็นเหยื่อตกปลา |
สิน | สินฯ | [สิน] | น๑.เงิน,ทรัพย์,สิ่งของ น๒.ศีล; สีน ก็ว่า ก.ตัดและเจียนรอยตัดให้เรียบร้อย |
ไล่เหล่า | ไล่เหั่ลฯา | [ไล่เหล่า] | ก.ล่าสัตว์โดยการใช้ลูกไล่ขับสัตว์ออกจากที่ซ่อนไปหาผู้ที่ซุ่มยิง มักเป็นไล่สัตว์ขนาดเล็ก เช่น ไล่กระต่ายออกจากป่าละเมาะ |
ตั๋บปุ๋ด | ตับฯฯปุด | [ตับปุด] | ว.คำด่าแช่งขอให้ตับจงขาดออกไป |
ไจ๋ | ไจ | [ไจ] | น.ด้ายหรือไหมที่แยกจากเข็ดแล้วมัดไว้เพื่อไม่ให้ยุ่ง ล.ลักษณะนามเรียกด้ายหรือไหมที่ทำเป็นไจแล้ว |
ต๊ะ - ทะ | ท | [ท] | ท (ทะ) เป็นอักษรต่ำ เทียบตัว "ท" ออกเสียงเป็น ต๊ะ ใช้เป็นพยัญชนะต้นในภาษาล้านนา กับเป็นตัวสะกดและตัวตามในภาษาบาลี สันสกฤต แต่เนื่องจาก ท ในภาษาล้านนาออกเสียงเป็น ต๊ะ คำที่มี ท เป็นพยัญชนะต้น เช่น ทยฯร-เทียน(ออกเสียงเตียน) ทยฯวทาฯงฯ-เทียวทาง(ออกเสียงเตียวตาง) ได้จัดรวมไว้ในหมวด ต-ต แล้ว สำหรับ ระฯท-ทร ออกเสียง ถะละ ล้านนามีใช้น้อย เช่น ระฯท฿งฯ-ทรง(ออกเสียงถะลง) จัดเข้าไว้ในหมวด "ถ" แล้วเช่นกัน |
จ่ม | จ่฿ | [จ่ม] | ก.บ่น,รำพัน; แซ่ม,จ่มแซ่ม ก็ว่า |
เจี้ยก้อม | เจ้ยฯก้อฯม | [เจี้ยก้อม] | น.นิทานขำขัน มักเป็นเรื่องสั้นๆตลกโปกฮา สองแง่สองง่ามค่อนข้างลามก; เจี้ยพั๊วะ ก็ว่า |
บ่งหนาม | บ฿งฯหนฯามฯ | [บ่งหนาม] | ก.ใช้ของแหลมมีคม เช่นเข็มเป็นต้น เจาะเอาหนามออกจากร่างกาย |
ดอย | ดอฯย,ดอฯ | [ดอย] | น.ภูเขา,ภูเขาสูง. ถ้าไม่สูงเรียก ม่อน หรือ ม่อนดอย; ปู,ปูดอย ก็ว่า |