พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ขะเนงเต๋งแป๊ | ขเนงฯเตงฯแพ้ | [ขะเนงเตงแพ้] | ก.กดขี่ข่มเหง |
กล้วยใต้ ออกเสียง ก้วยใต้ | ก้ลฯวฯยไต้ | [กล้วยใต้] | น.กล้วยน้ำว้า - ภาษาถิ่นเหนือ หรือคำเมือง เรียกว่า ''ก้วยใต้''; กล้วยน้ำว้า หรือ ก้วยใต้ กล้วยพื้นบ้านของไทย เป็นไม้ล้มลุกพันธุ์ผสมระหว่างกล้วยป่ากับกล้วยตานี มีลำต้น(เหง้า)อยู่ใต้ดิน มีกาบเรียงวนซ้อนกันเป็นลำต้นเทียม, ใบเป็นแบบขนาน แบนยาวใหญ่ เรียก ''ใบตอง'' มีหัวปลีออกที่ปลายยอดของเครือ, ผลทรงกลมรี เรียงอยู่ในหวีคล้ายพัด ผิวลื่นเรียบ ปลายผลเป็นจุก ผลอ่อนสีเขียวเมื่อสุกสีเหลือง เนื้อสีขาวนวล นุ่ม เหนียว แน่น รสชาติหวาน แต่ไม่ส่งกลิ่นหอม, เมล็ดเล็กๆสีดำ กลม แข็ง บางพันธุ์ไม่มีเมล็ด, มีประโยชน์และสรรพคุณ นำมารักษาโรคได้หลายอย่าง นำมาประกอบอาหาร ของหวานได้หลากหลาย อีกทั้งยังแปรรูปได้มากมาย; กล้วยกะลิอ่อง,กล้วยบ่าลิอ่อง ก็ว่า |
เสิ๋กม่าน | เสิกฯม่านฯ | [เสิ็กม่าน] | น.การศึกที่มีพม่าเป็นผู้รุกราน |
หญ้าคา | ห้ยฯาฅา | [หย้าฅา] | น.หญ้าคา - ใบยาวและคาย ใช้กรองเป็นตับเพื่อมุงหลังคา เหง้าใช้ทำยาได้ |
หลายแหล่ | หลฯายฯแห่ลฯ | [หลายแหล่] | ว.มาก,มีจำนวนมาก,หลาย; แหล่หลาย ก็ว่า |
ปากนัก | ปากฯนักฯ | [ปากนัก] | ก.พูดมาก |
โบส๋ถ | โบส฿ถฯฯ | [โบสถ] | น.อุโบสถ - ที่ทำสังฆกรรมของพระสงฆ์; บัวส๋ด ก็ว่า |
ยานกาง | ยานฯคาฯงฯ | [ยานคาง] | ก.เคี้ยวอาหารหรือพูดด้วยอาการที่เชื่องช้ายืดยาดหรือที่ไม่เต็มใจ; กางยาน ก็ว่า |
ตานธรรม | ทาฯนฯธัม์มฯ | [ทานธัมม์] | ก.ถวายคัมภีร์ใบลานไว้กับวัด |
ถ้านปู๋นอั้น | ถ้านฯปูรอั้นฯ | [ถ้านปูนอั้น] | ว.ถึงขนาดนั้น |