พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ป่าง | ป่างฯ | [ป่าง] | น.ที่ราบโล่งระหว่างเขา; โหล่ง ก็ว่า |
ปํ้าเก๊า | ปํลฯาเคั้าฯ | [ปล้ำเค้า] | ก๑.โค่นต้น ก๒.ทำดีต่อผู้เป็นใหญ่หรือผู้มีอำนาจโดยหวังสิ่งใดสิ่งหนึ่ง |
หมิ๋บๆ หม็๋อบๆ | หิมฯบๆหัมฯอฯบๆ | [หมิบๆ หม็อบๆ] | น.ระยิบระยับ - แสงไฟฟ้า หรือแสงอย่างอื่นที่มองเห็นเป็นประกายระยิบระยับ เช่น แสงหิ่งห้อย แสงไฟจากกระทงลอยกลางแม่น้ำ เป็นต้น; มิบๆ ม็อบๆ ก็ว่า |
สีมอย | สีมอฯยฯ | [สีมอย] | ดู...สีบ่าตันดิ๋บ |
สะหว้ายแหล้ง | ส้ๆวฯายฯแห้ลฯง | [สะหว้ายแหล้ง] | น.เรียกผ้าสะไบว่า ผ้าสะหว้ายแหล้ง ก.สะพายแล่ง - เฉียงบ่า,พาดเฉียงบ่า; สะปายแหล้ง ก็ว่า |
ดำผึ๋ดำผืด | ดำผึดำผืดฯ | [ดำผึดำผืด] | ว.ลักษณะของสิ่งเล็กสีดำที่อยู่รวมกันอย่างมากมาย มหาศาล หรือเป็นฝูงใหญ่ๆ (ปริมาณมากกว่าดำผืด), ดำเถือกไปหมด |
หัวเตียน | ห฿วฯทยฯร | [หัวเทียน] | น๑.หลอดไฟขนาดเล็กที่ใช้กับไฟฉาย น๒.อุปกรณ์ที่ทำให้เกิดประกายไฟเพื่อจุดระเบิดในเครื่องยนต์ |
ตุง ๑๒ ราศี | ทุง 12 ราศี | [ทุง ๑๒ ราศี] | น.ธงนักษัตรรูปร่างยาว แบ่งเป็นช่องๆ แต่ละช่องมีรูปสัตว์ประจำปีนักษัตร (ตั๋วเปิ้ง)ใช้ประกอบประเพณี พิธีกรรม เช่น การทำเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา เมื่อถึงคล้ายวันเกิดของปีเกิดของตน ซึ่งมักจะนำไปแขวนบนวิหาร และประเพณีสงกรานต์ (ปี๋ใหม่เมือง) ก็จะปักตุงประเภทนี้บนเจดีย์ทราย โดยหวังว่าจะเป็นสิริมงคลทั้งแก่ตนเอง ครอบครัว และญาติพี่น้องที่ไปร่วมปักตุงด้วย; ตุงตั๋วเปิ้ง ก็ว่า; ดู...ตั๋วเปิ้ง |
แห้ม | แห้มฯ | [แห้ม] | ว.เกรียม - เกือบไหม้ ลักษณะอาการของสิ่งที่ถูกความร้อนจากไฟหรือแดด เป็นต้น เผาจนเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล เช่น หย้างจิ๊นจ๋นแห้ม-ย่างเนื้อจนเกรียม, โดนแดดเผาจ๋นตั๋วแห้ม-ถูกแดดเผาจนตัวเกรียม: เรียกลักษณะหน้าตาที่หมองคล้ำเพราะความทุกข์หรือเพราะทำงานหนักว่า หน้าแห้มแก้มไหม้-หน้าเกรียม: แก่จัด,เต็มที่,ไม่สดใส |
ม่วง | ม่วฯง | [ม่วง] | น.มะม่วง มีหลายชนิด ดู...บ่าม่วง; สีม่วง - สีครามปนแดง |