พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
จาก | จากฯ | [จาก] | น.เรียกเศษไม้ที่ถากออกว่าขี้จาก หรือ ขี้ถาก. ก.ออกไปพ้นจากที่ใดที่หนึ่งเช่น จากบ้าน; ลุก ก็ว่า |
เป๋นฟืนเป๋นไฟ | เปนฯฟืนฯเปนฯไฟ | [เปนฟืนเปนไฟ] | สำ.โกรธจัด |
กำสุ๋ด | คำฯสุด | [คำสุด] | ก.คำขาด,คำสุดท้าย ว.ถึงที่สุด |
สะละไน | สรไน | [สรไน] | น๑.ปี่ไฉน น๒.ชื่อเครื่องไม้ยอดแหลม ใช้ประดับหลังคาอาคารที่พักอาศัย |
หล้าง | ห้ลฯางฯ | [หล้าง] | ก.น่าจะ,พึงจะ,สมควรจะ,ลาง,บาง,บ้าง |
สะตวงเตหวะดาเก้าหมู่ | สทวฯงเทวดาเกั้าหู่ | [สะทวงเทวดาเก้าหมู่] | น.กระทง - กะบะเป็นช่องเล็กๆ ๙ ช่อง ใส่เครื่องเซ่น หรือเครื่องสังเวย มีเนื้อชนิดต่างๆ (ต้องเป็นเนื้อสุก) อาหาร ขนม ผลไม้ หมาก พลู บูชาอารักษ์บนดาวนพเคราะห์ เพื่อให้หายจากการเจ็บป่วย หรือถูกผี ดู...เตหวะดาเก้าหมู่ |
ส้มป่อยงำเงา | ส฿มฯป่อฯยฯงำเงัา | [ส้มป่อยงำเงา] | น.ฝักแห้งของส้มป่อยที่ต้นขึ้นริมน้ำ ไม่ว่าจะเป็นคลอง แม่น้ำ สระน้ำ บ่อน้ำก็ตาม ห้ามใช้ในการสระเกล้าดำหัว |
ศั๋ทธา | ระฯศัทธฯาฯ | [ศรัทธา] | น.ศรัทธา - ความเชื่อ ความเลื่อมใส ความเชื่อมั่นในสิ่งดีงาม: บางทีใช้คู่กับคำว่า ประสาทะ เป็นศรัทธาประสาทะ ก.เชื่อ, เลื่อมใส, เห็นชอบ เช่น เขาศรัทธาในพระพุทธศาสนา |
จ๋นปอไหม้ | จ฿นฯพํอฯไห้ | [จนพอไหม้] | ก.จนกระทั่งไหม้ |
ตั๋วเปิ้ง | ต฿วฯเพิ่งฯ | [ตัวเพิ่ง] | น.ตั๋วเปิ้ง - สัตว์ที่เป็นสัญลักษณ์ประจำ''ปีนักษัตร'' หรือ ''นักษัตรปีเกิด'' ผู้เกิดในปีใดก็ถือว่าสัตว์ประจำปีนั้นๆ เป็น ''ตั๋วเปิ้ง'' เช่น เกิดปี พ.ศ.2565 ขึ้นปีใหม่ไทย(ปี๋ใหม่เมือง)ในวันพญาวันหรือวันเถลิงศก วันเสาร์ที่ 16 เมษายน พ.ศ.2565 เวลา 13 นาฬิกา 49 นาที 48 วินาที ขึ้นปีใหม่จากปีฉลู(วัว)เป็นปีขาล(เสือ) ผู้ที่เกิดหลังวัน-เวลา ดังกล่าวก็จะถือเอา ''เสือ'' เป็น ''ตั๋วเปิ้ง'' เป็นต้น |