พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
เฮี่ย | เร่ยฯ | [เรี่ย] | เรี่ย - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียก ''เฮี่ย''; เรี่ย หรือ เฮี่ย หมายถึง: ว.เรี่ยราด - กระจัดกระจาย,เกลื่อนกลาด,กระจายไปอย่างเลอะเทอะ,กระจายอย่างไม่มีระเบียบ เช่น เยี่ยวเฮี่ย(ปัสสาวะเรี่ยราด เลอะเทอะไม่เป็นที่เป็นทาง); ก.ทอดทิ้ง - ทิ้งขว้าง ไม่ใส่ใจ ละเลย ไม่เอาธุระ ไม่นำพา เช่น ไข่เฮี่ย (ปาก) - ทำผู้หญิงท้องแล้วทอดทิ้ง ไม่ใส่ใจ ไม่เลี้ยงดู เป็นต้น |
ไม้ดู่ | ไม้ดู่ | [ไม้ดู่] | น.ไม้ประดู่ - ไม้ต้นขนาดใหญ่ เปลือกต้นสีเทา แตกเป็นร่องตื้นๆ ตามยาว กิ่งทอดย้อยต่ำลง ผลเป็นฝักกลมแบนมีปีกโดยรอบ มีเมล็ด ๑ เมล็ดนูนออกมา ปลูกเป็นไม้ให้ร่มเงาตามถนนและสวนสาธารณะ |
ฟอนหาจิ๊น | ฟอฯรหาชิ้นฯ | [ฟอนหาชิ้น] | ก.ใช้มือหรือช้อนควานหาเนื้อในชามแกง |
ล่ำบาก | ราบาฯกฯ,ลาบาฯกฯ | [ร่ำบาก,ล่ำบาก] | ว.ลำบาก - เดือดร้อน,ยาก,ไม่สะดวก |
นกก๋ก | น฿กฯก฿กฯ | [นกกก] | น.นกเงือก ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''นกก๋ก''; - นกขนาดใหญ่ โดยมากมีลำตัวสีดำและขาว หางยาว ปากหนาใหญ่ ปีกกว้างใหญ่เวลาบินเสียงดังมาก อยู่รวมกันเป็นฝูงในป่าลึก ขณะตกไข่ตัวเมียจะขังตัวอยู่ในโพรงไม้ ให้เหลือเพียงช่องพอที่ตัวผู้จะส่งอาหารเข้าไปได้ กินเนื้อสัตว์และผลไม้เป็นอาหาร |
ซิๆ | ซิๆ | [ซิๆ] | ว.ฝนตกปรอยๆ เช่น ฝนต๋กซิๆ - ฝน ตกปรอยๆ; ฝนตกซิกๆ ก็ว่า |
ไก่ขันเลย | ไก่ขันฯเลิยฯ | [ไก่ขันเลย] | ก.ช่วงเวลาที่ไก่ขันรับกันเป็นทอดๆ เรื่อยไปตั้งแต่เวลาประมาณตีสี่ไปจนสว่าง |
ฝั๋ดเข้า | ฝัดฯเขั้า | [ฝัดเข้า] | ก.กระพือข้าวด้วยกระด้ง เป็นต้นเพื่อให้แกลบ รำ หรือผงอื่นปลิวแยกออกไป |
ออกป๊าว | ออฯกพ้ลฯฯาวฯ | [ออกพล้าว] | น.ออกพล้าว - เนื้ออ่อนส่วนคอของต้นมะพร้าว ใช้ทำเป็นอาหารได้. |
ตุ้ม | ทุ่ม | [ทุ่ม] | น.เรียกไม้ตะกูยักษ์ว่าไม้ตุ้ม |