พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
บ่าหลอดสอดแสด | บ่าฯฯหลฯอฯดสอฯดแสดฯ | [บ่าหลอดสอดแสด] | ว.แอบหนีไป; อะหลอดสอดแสด ก็ว่า |
จุ๊กั๋น | ชุกันฯ | [ชุกัน] | ก.รวมกัน |
ผั๋กกาน้า | ผักฯคาฯนาฯ | [ผักคาน้า] | น.ผักคะน้า - พืชล้มลุก ลำต้นเดี่ยวกลมๆ อวบใหญ่ สีเขียวนวล สูงประมาณ ๓๐ ซม. ใบเดี่ยวรูปรีแกมรูปไข่ ใบกว้างใหญ่ สีเขียวนวล เป็นผักที่นิยมรับประทานมากในปัจจุบัน ทั้งลำต้นและใบมีรสหวาน กรอบ มักใช้ประกอบอาหารจำพวกผัดและทอดเป็นส่วนใหญ่ |
บ่าหนุน | บ่าฯหนฯร | [บ่าหนุน] | น.ขนุน ภาษาถิ่นเหนือ(กำเมือง)เรียก ''บ่าหนุน'': ขนุน หรือ บ่าหนุน - ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูง 15-30 เมตร ทรงพุ่มรูปทรงกระบอก ทุกส่วนของต้นมียางสีขาว เป็นไม้เนื้ออ่อน แก่นสีเหลือง ใบเดี่ยวเรียงสลับรูปรี โคนใบมนปลายใบทู่ถึงแหลม สีเขียวเข้มเป็นมัน ดอกออกเป็นช่อแท่งกลมยาว ออกตามลำต้นหรือกิ่งขนาดใหญ่ ผลมีขนาดใหญ่ หนึ่งในผลใหญ่จะมีผลย่อยอยู่หลายผล ผิวมีหนามสั้น เนื้อหุ้มเมล็ดสีเหลือง เมื่อสุกมีกลิ่นหอม รสหวาน เมล็ดมีจำนวนมาก ค่อนข้างกลมหรือขอบขนาน: เนื้อไม้ใช้ทำพื้นเรือนหรือสิ่งก่อสร้าง, ใบอ่อนกินสดหรือลวกจิ้มน้ำพริก, ผลอ่อนใช้ทำอาหาร ผลสุกกินเป็นผลไม้, เมล็ดต้มสุกกินเป็นผลไม้,บำรุงน้ำนมสตรีหลังคลอด, น้ำยางใช้เป็นสารเคลือบวัตถุ หรือผสมกับยางไม้อื่นเพื่อทำเป็นตังดักนก ดักจับจั๊กจั่น เป็นต้น |
หมึนจื้ดๆ | หึมฯรชืดฯๆ | [หมึนชืดๆ] | ดู...หมึนจื้ด |
เบินเผ้อเล้อ | เบินฯเผิ้อฯเลิ้อฯ | [เบินเผ้อเล้อ] | ว.บานเบอะ; บานเผ้อเล้อ ก็ว่า |
ถ๋ะปั๋นนา | ถปันฯนาฯ | [ถะปันนา] | ดู...ถ๋ะปะนา |
ม่อน | ม่อฯร | [ม่อน] | น.เนินเขา, ยอดเขา ม่อนดอย ก็ว่า; ล.ใช้เรียกเนินเขาแต่ละแห่ง เช่น ม่อนดินแดง,ม่อนหัวจ๊าง,ดอย ๓ ม่อน เป็นต้น ส.ใช้แทนตัวผู้พูดเพื่อแสดงความอ่อนน้อมอย่างยิ่ง เช่น ม่อนขอสูมาเต๊อะ - เกล้ากระผมขออภัยด้วยเถอะ |
นมผา | น฿มฯผา | [นมผา] | น.ปุ่มหินปูนที่เกิดจากน้ำหยดซึมตามเพดานถ้ำ หรือใต้เชิงเขา มีรูปคล้ายนม |
หลาดๆ | หลฯาดฯๆ | [หลาดๆ] | ว.อาการไหลของน้ำ; ดู...หลฺวาดๆ |