พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
เอ็๋กใส่ | เอักฯไส่ | [เอ็กใส่] | ดู...เอ๋กปั๊ด |
น้ำหนัว | นาฯห฿นฯวฯ,นาฯห฿นฯวฯฯ | [น้ำหนัว] | น.น้ำข้น,น้ำขุ่นคลั่ก |
พะแก้วขาว | ระฯพแก้วฯขาวฯ | [พระแก้วขาว] | น.พระเสตังคมณี,พระแก้วขาว - พระพุทธรูปบูชาประจำองค์พระนางจามเทวี ปฐมกษัตริย์นครหริภุญไชย (ลำพูน) ที่อัญเชิญมาจากละโว้ (ลพบุรี) สลักจากแก้วขาวใส หน้าตักกว้าง ๔ นิ้ว สูง ๖ นิ้ว ประดิษฐานที่ลำพูนนานหลายร้อยปี ปัจจุบันประดิษฐานที่วัดเชียงมั่น อ.เมือง จ.เชียงใหม่ วัดแห่งแรกของเชียงใหม่ เมื่อพญามังรายยึดครองหริภุญไชยได้ในปี พ.ศ.๑๘๒๔ และสร้างนครเชียงใหม่เป็นราชธานีในปี ๑๘๓๙ จีงได้อัญเชิญ ''พระแก้วขาว'' มาประดิษฐานที่เชียงใหม่ ในเทศกาลสงกรานต์ (ปีใหม่เมือง) จะมีการอัญเชิญ ''พระแก้วขาว'' ร่วมขบวนแห่รอบเมืองเชียงใหม่ พร้อมกับ ''พระสิงห์'' และพระพุทธรูปสำคัญ ให้ประชาชนสรงน้ำ เพื่อความเป็นสิริมงคลเป็นประจำทุกปี |
เลี้ยงเข้า | ล้ยฯงเขั้า | [เลี้ยงเข้า] | ก.เลี้ยงข้าว,เลี้ยงอาหาร |
ฮูขี้กูนิ | รูขี้คูนิ | [รูขี้คูนิ] | คำอุทานอย่างไม่พอใจในสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ใช้กับหญิง ถ้าชายใช้ฮูขี้ฮานิ |
แล้วขี้ต๋ก | แลฯวฯขี้ต฿กฯ | [แล้วขี้ตก] | สำ.จบกัน,ตาย,ไม่ประสบผลสำเร็จ,หมดสิ้น |
ขี้เป่อ | ขี้เปิ่อฯ | [ขี้เป่อ] | ว.ทื่อ,ไม่คม หรือคมเยินง่าย; เป่อ ก็ว่า เช่น เรียกมีดที่ไม่คมว่า มีดขี้เป่อ เป็นต้น |
มะโหก | มโห฿กฯ | [มะโหก] | น.โรคกระษัย - ชื่อโรคตามตำราแพทย์แผนโบราณ ทำให้ร่างกายทรุดโทรม มีอาการผอมแผ้งแรงน้อย ตัวเหลือง มือเท้าเย็น; บ่าโหก ก็ว่า |
แก๋นต๋ำ | แกนฯตำ | [แกนตำ] | ดู...แก๋นคก |
ค่าย | ฅ่ายฯ | [ฅ่าย] | น.สถานที่รวมของคนบางกลุ่มเพื่อฝึกทักษะ หรือกระทำการอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ค่ายทหาร ค่ายลูกเสือ ค่ายมวย เป็นต้น |