พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
เลี้ยงผีฝาย | ล้ยฯงผีฝายฯ | [เลี้ยงผีฝาย] | ก.เลี้ยงอารักษ์ที่รักษาฝาย - มักทำเมื่อสิ้นสุดฤดูการทำนา ชาวบ้านจะรวบรวมเงินซื้อเครื่องเซ่นต่างๆ โดยแก่ฝายจะทำหน้าที่กล่าวอัญเชิญผีฝายมารับเครื่องเซ่น แล้วจุดธูปเทียน รอจนธูปเทียนดับ ถือว่าผีฝายกินเครื่องเซ่นสังเวยเสร็จแล้ว ชาวบ้านจะนำเนื้อ (ไก่ หมู วัว ควาย) ที่นำมาเซ่นไปปรุงอาหาร (ส่วนใหญ่จะเป็นลาบ) มารับประทานร่วมกัน นับว่าเป็นอุบายที่แยบยล ทำให้เกิดความรักความสามัคคี ดู แก่ฝาย ประกอบ |
โอ้ะโมะ | โอ้฿ะโม฿ะ | [โอ้ะโมะ] | ดู...โต้ะโมะ |
หงีบแว้ม | หีงฯบ์แว้มฯ | [หงีบแว้ม] | น.ขมับ ทั้งสองข้างเป็นรอยยุบเว้าลงไป |
อาด,อาดๆ | อาดฯ,อาดฯๆ | [อาด,อาดๆ] | ว.อย่างผึ่งผาย,อย่างสง่าผ่าเผย เช่น เตวอาดๆ - เดินอย่างผึ่งผาย. |
โหง้ๆ | โห้งฯ | [โหง้ๆ] | ว.โฮๆ (คำเสริมท้าย) - ร้องไห้ เสียงดังเช่น นั้น; ใช้ตาม "ไห้" เป็นไห้โหง้ๆ - ร้องไห้โฮๆ |
ดาคัว | ดาระฯค฿วฯ | [ดาครัว] | ก.จัดเตรียมสิ่งของ |
โด้ง | โด้฿งฯ | [โด้ง] | ดู...ด้ง |
เอาหน้าเอาต๋า | ´าห้นฯา´าตา | [เอาหน้าเอาตา] | ดู...เอาหน้า |
ต่อหลวง | ตํอฯหลฯวฯง | [ต่อหลวง] | น.ต่อหัวเสืออีกชนิดหนึ่ง ตัวโต ทำรังขนาดใหญ่ภายในรังมีหลายชั้น แขวนตามกิ่งไม้ นิสัยดุ เหล็กในมีพิษมาก |
ฮ้องป่าว | ร้อฯงป่าวฯ | [ร้องป่าว] | ก.ป่าวประกาศ,ตะโกนบอกข่าว |