พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
กำเวนคำฯเวนฯ[คำเวน]ดู...กำเวนตาน
เปิบกั๊นเปิบฯฯคั้นฯ[เปิบคั้น]ก.กระโจนเข้าปลุกปล้ำ,กระโจนเข้าทำร้าย
หยฺ้าวอยฯาวฯ[อฺยฺ้าว]น.เหย้า - เรือน,บ้านเรือน
เปิงจั๋กเพิงฯจักฯ[เพิงจัก]ว.ควรจะ,น่าจะ
ฟ้อนแวดฟ้อฯรแวดฯ[ฟ้อนแวด]ก.ฟ้อนวนเวียนไปมาโดยรอบ
ราชสีห์ ออกเสียง ''ลาดจ๊ะสีห์''ราชสีห์[ราชสีห์]น.ราชสีห์ - พญาสิงโต,สิงหราช,สีหราช เป็นสัตว์ในนิยายอยู่ในป่าหิมพานต์ รูปร่างองอาจน่าเกรงขาม ดุร้ายและมีกำลังมาก เป็นใหญ่แก่สัตว์ทั้งหลาย มีสัตว์ดุร้ายทั้งน้อยใหญ่จำนวนมากเข้าสวามิภักดิ์ เรามักพบมีความเกี่ยวข้องอื่นๆ เกี่ยวกับราชสีห์ ดังมีปรากฏในงานศิลปกรรมมากมายของศาสนสถาน เช่น วัดในภาคเหนือนิยมใช้ราชสีห์หรือสิงห์นั่งบนกำแพงประตูหน้าวัด ตลอดถึงนิทานชาดก อาทิ มหาเวสสันดรกัณฑ์มัทรี กัณฑ์ที่ ๙ ขณะที่พระนางมัทรีกลับจากเข้าป่าหาผลไม้ มีราชสีห์สัตว์ผู้เป็นใหญ่รวมทั้งเสือโคร่งและเสือเหลืองมานอนกั้นขวางทาง เป็นเหตุให้พระนางเสียเวลากลับอาศรมจวนมืดค่ำ อีกซ้ำไม่พบชาลีกัณหาสองลูกรักว่าหายไปไหน พระนางสุดเศร้าโศกเสียใจ สะอื้นไห้สิ้นสติล้มลงกับพื้น; สิงห์ ก็ว่า
ขี้ห..าขี้ห่า[ขี้ห..า]ว.กลิ่นเหล้าบูด
บิ๋ดหน้าหนีบิดฯห้นฯาหีนฯ[บิ๋ดหน้าหนี]ก.เบือนหน้าหน้า,หันหน้าไปทางอื่น,ไม่ดู,ไม่แล,ไม่สน; บิ่นหน้าหนี,เบ่นหน้าหนี ก็ว่า
บ่าผางก๋ำปอบ่าฯผางฯคำฯพํอฯ[บ่าผางกำพอ]น.มะปรางที่มีรสหวานอมเปรี้ยว หรือเปรี้ยวๆ หวานๆ
หลืดมือหืลฯดมื[หลืดมือ]ว.ได้คลำ ได้จับ ได้สัมผัส(ด้วยมือ)เป็นประจำ แม้มองไม่เห็นก็รู้ว่าสิ่งนั้นคืออะไร

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่