| ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
|---|---|---|---|
| โขงปิ๋ว | โข฿งฯปิลฯว,โข฿งฯปิลฯวฯ | [โขงปลิว] | น.โขงปลิว - องค์ประกอบสถาปัตยกรรมทางพุทธศาสนา มีลักษณะเป็นซุ้มหรือลวดลายรูปโค้งประดับอยู่เหนือกรอบหน้าต่าง หรือประดับซ้อนกันบนยอดของบุษบก เป็นต้น |
| ต๊อกก๊อก | ทัอฯกคัอฯก | [ท็อกค็อก] | ว.หนักพอประมาณ เช่น หนั๋กต๊อกก๊อก - มีน้ำหนักพอประมาณ; ถ้าหนักมากใช้ หนั๋กตึ๊กกึ๊ก |
| ด้นๆหนๆ | ด้ๆ฿นฯ ห฿นฯๆ | [ด้นๆ หนๆ] | ก.เดินหน้าถอยหลัง,รังเร,รีรอ |
| นกแก้ว | น฿กฯแก้วฯ | [นกแก้ว] | น.นกแก้ว ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''นกแล''; ดู...นกแล |
| สิ้นม่าน | สิ้นฯม่านฯ | [สิ้นม่าน] | น.ผ้าซิ่นแบบพม่านิยมใช้ดิ้นเงินดิ้นทองทอสอดแทรก |
| คัวตาน | ระฯค฿วฯทาฯนฯ | [ครัวทาน] | น.เครื่องไทยทาน,สิ่งของสำหรับถวายพระ |
| สิ้น | สิ้นฯ | [สิ้น] | น๑.ซิ่น - ผ้าถุง,ผ้านุ่งของสตรี น๒.ผ้าที่เอาไปพันที่โคนต้นไม้ที่โตแล้วแต่ยังไม่มีผล เชื่อว่าจะช่วยให้ออกผลได้ |
| มณฑ๋ก | ม฿ณฑฯ฿ก | [มณฑก] | น.มณฑป - สถาปัตยกรรมที่เป็นอาคารสำหรับประดิษฐาน พระพุทธรูป หรือพระพุทธบาท เป็นอาคารเอกเทศ มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมเตี้ยหรือสูงก็ได้ หลังคามักจะเป็นยอด แหลม มีทางเข้าประตูเดียว ภายในเป็นโถง สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป หรือพระพุทธบาท |
| ปากยำ | ปากฯอยฯา | [ปากอฺยํา] | ก.วาจาศักดิ์สิทธิ์; ปากปิ๊ด ก็ว่า |
| กำบ่มีแป๋งใส่ | คําฯบํมีแปงฯไส่ | [คำบ่มีแปงใส่] | สำ.กำบ่มีแป๋งใส่ เป็นสุภาษิตคำสอนโบราณ ที่ชาวถิ่นเหนือเรียกว่า ''กำบ่าเก่า''; - กำบ่มีแป๋งใส่ หมายถึง เรื่องราวไม่มีหรือมีเพียงเล็กน้อย แต่แต่งเรื่องขึ้นให้มีมากกว่าความเป็นจริง เพื่อให้คนอื่นเข้าใจผิด หรือสำคัญผิด ในบุคคลที่กล่าวถึง เป็นการเอาเรื่องราวของผู้อื่นไปพูดในทางที่เสียหาย ทำให้เขาได้รับความเสื่อมเสีย |