พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
อ้อง | อ้อฯง | [อ้อง] | น.สิ่งของขนาดเล็กที่มีลักษณะเป็นแอ่ง ออง ก็ว่า |
เข้า | เขั้า | [เข้า] | ข้าว - เป็นทั้งคำนามและคำกริยา ชาวล้านนาออกเสียงคำว่าข้าว เป็น เข้า เช่น กิ๋นเข้า - กินข้าว, เข้าต้ม - ข้าวต้ม. "เข้า" เป็นเสียงตรีเพี้ยน (ครึ่งโท ครึ่งตรี) ไม่มีใช้ในภาษาไทยกลาง พิมพ์ด้วย ตัวหนาเอน |
บานเป้อเว้อ | บาฯนฯเพิ้อฯเวิ้อฯ | [บานเพ้อเว้อ] | ว.ลักษณะบานออกอย่างปากแตร |
เหล้นต๋า | เห้ลฯรตา | [เหล้นตา] | ก.ใช้สายตาบอกความรู้สึก, ชายตามองเชิงชู้สาว; เหล้นหน้าเหล้นต๋า ก็ว่า |
บวบเหลี่ยม | บวฯบห่ลฯยฯม | [บวบเหลี่ยม] | น.บวบเหลี่ยม ภาษาถิ่นเหนือ(กำเมือง) เรียก ''บ่านอยข้อง''; ดู...บ่านอยข้อง |
ลูกไป๊ | ลูกไพ้ | [ลูกไพ้] | น.ลูกสะใภ้ - เมียของลูกชาย; ไป๊,ลูกยิง ก็ว่า |
แมงบ้ง | แมงฯบ้฿งฯ | [แมงบ้ง] | น.หนอนบุ้ง,บุ้ง - ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''แมงบ้ง''; หนอนบุ้ง หรือ แมงบ้ง คือหนอนผีเสื้อ มีหลายชนิด ได้แก่หนอนผีเสื้อกลางวัน มีสีสันสดใส ลำตัวปกคลุมด้วยขนแข็ง หากินตามพืชผักสวนครัว ไม่เป็นอันตรายแก่ผู้ไม่มีอาการแพ้, ส่วนหนอนผีเสื้อกลางคืน รวมทั้งผีเสื้อกลางคืน ไม่มีสีฉูดฉาด ตัวอ้วนป้อม ปกคลุมด้วยขนละเอียด ออกหากินกลางคืน พบได้ทั่วไป มักจะมาเล่นไฟตามบ้านเรือน มีพิษเป็นอันตรายเมื่อสัมผัสกับขน จะทำให้เกิดอาการแสบร้อน เกิดผื่นแพ้ บวม ชา ตามผิวหนัง ตลอดจนลูกนัยน์ตา หากเกิดขึ้นกับเด็กอาจทำให้ตาบอด เป็นต้น; ดู...หนอน |
เมืองหละปูน | เมิอฯงหลฯะพูร | [เมืองหละพูน] | น.เมืองลำพูน,จังหวัดลำพูน; ดู...หละปูน |
ลงเฮือน | ล฿งฯเริอฯร | [ลงเรือน] | ก.อาการที่ลูกเมื่อแต่งงานแล้ว แยกจากพ่อแม่ไปสร้างเรือนตั้งครอบครัวใหม่ |
ผั๋ดต๋าสินแวดข่วงแก้ว | ผัดฯตาสินฯแวดฯข่วฯงแก้วฯ | [ผัดตาสินแวดข่วงแก้ว] | ก.ทำประทักษิณในบริเวณวัด |