พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ตางหล่ม | ทาฯงฯห่฿ลฯม | [ทางหล่ม] | น.ทางเดินหรือถนนที่น้ำขังเป็นโคลน |
ไหย้ | ไห้ยฯ | [ไหย้] | น.พี่สาว (ใช้ในจังหวัดแพร่) |
ซอนหลังคา | ซอฯรหัลฯงฅา | [ซอนหลังฅา] | ก.ซ่อมแซมหลังคาที่มุงด้วยไพรคา หรือไพรพลวง (ต๋องตึง)ตรงที่รั่ว |
ผ้าขาว | ผ้าขาวฯ | [ผ้าขาว] | น๑.ผ้าสีขาว น๒.ชีปะขาว - ผู้จำศีลและนุ่งขาวห่มขาว |
จ้อย | จ้อฯยฯ | [จ้อย] | ว.ชวด,พลาด,สิ้นหวัง,หมดหวัง,หายลับไป; จ้อยหว้อง ก็ว่า |
ซุ้มซิ้ม | ซุ้มซิ้มฯ | [ซุ้มซิ้ม] | ว.โพล้เพล้ - เวลาจวนจะมืดหรือจวนจะสว่างที่พอจะมองอะไรเห็นอยู่บ้าง เรียก มืดซุ้มซิ้ม; สะลุ้มซุ้มซิ้ม ก็ว่า |
ซะ | ซะ | [ซะ] | มีความหมายกว้างขวาง เป็นได้ทั้งคำกิริยา และกิริยาคำวิเศษณ์ ส่วนมากสามารถเปลี่ยนเป็น สะ ได้โดยมีความหมายคงเดิม เช่น ซะปาย และ สะปาย มีความหมายเหมือนกัน ก๑. ซะ - กิน . เช่น ซะหมด - กินหมด,หมาซะเหียแล้ว - หมากินเสียแล้ว, กิ๋นซะกิ๋น ขว้าง - กินแบบทิ้งๆขว้างๆ ก๒.ซะ- ดุ,ด่าว่า. เช่น เอ๘+กซะ - ตะโกนด่า, ด่าซะด่าขว้าง - ด่าทิ้งด่าขว้าง ก๓.ซะ - ตี,ฟาด,เฆี่ยน. เช่น เอาค้อนซะ - ใช้ไม้ค้อนตี,ไม้แส้ซะหลัง - ไม้เรียวฟาดหลัง ก๔. ซะ - ล้าง,ทำให้สะอาด. เช่น ซะเข้า - ล้างข้าวหม่าหรือข้าวเหนียวแช่ก่อนจะนำไปนึ่ง, ซะน้ำ - ใช้น้ำเทลงเพื่อไล่สิ่งสกปรก |
ดีอ๋กดีใจ๋ | ดีอ฿กฯดีไจ | [ดีอกดีใจ] | ว.ดีใจมาก,ชอบใจมาก,ยินดีมาก |
จ๊างปู้ | ช้างฯพู้ | [ช้างพู้] | น.ช้างพลาย - ช้างตัวผู้ที่มีงายาว ถ้าเป็นช้างตัวผู้ที่ยังอยู่ในวัยฉกรรจ์ งายังสั้น เรียก จ๊างสะดอ-ช้างสีดอ |
หน้าจ๋อย | ห้นฯาจอฯยฯ | [หน้าจอย] | ว.หน้าไม่รื่นเริง,หน้าอมทุกข์; หน้าหงอย ก็ว่า |