พจนานุกรมภาษา ล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนา	อักษรล้านนา	เทียบอักษรไทย	ความหมาย
ต่างเหมี้ยง	ต่างฯห้มฯง	[ต่างเหมี้ยง]	น.กระทอ ที่ใช้บรรจุเมี่ยง
ผีก๋ะ	ผีกลฯะ	[ผีกละ]	น.ผีกละ/ผีปอบ - ผีชนิดหนึ่ง วิญญาณสิงอยู่ในคน หากเจ้าของไม่พอใจ หรือขัดใจใคร วิญญาณของผีก๋ะก็ไปเข้าสิงในผู้นั้น เพื่อเรียกร้องจะกินอาหารหรืออื่นๆ แล้วแต่เงื่อนไข คนที่ถูกผีก๋ะสิงจะแสดงอาการต่างๆ ผิดปกติไป เช่นร้องไห้วี้ดว้ายโหยหวน พูดเพ้อเจ้อเป็นปริศนา หรือแสดงอาการอื่นที่ไม่เป็นปกติ หมอผีจะต้องใช้คาถาอาคมถามว่าเป็นใคร มาจากไหน ผิดใจกันเรื่องอะไร ไล่ออกให้เร็วที่สุด ถ้าผีนั้นเฮี้ยนมาก ก็จำเป็นต้องใช้แส้อาคมเฆี่ยนตีให้เจ็บแสบ หรือถึงขั้นโกนผมให้เกิดความละอายขายหน้า ผีก๋ะใช้นกเค้าแมวเป็นสัตว์พาหนะ เรียก "นกเก๊าผีก๋ะ" เชื่อกันว่าเมื่อได้เห็นนกชนิดนี้ที่ไหน ใกล้ๆบริเวณนั้นจะต้องมีผีก๋ะ หนุ่มๆ เวลาไปแอ่วสาวบ้านใด ก่อนจะขึ้นเรือนหรือตอนกลับ หากมีเสียง "นกเก๊าผีก๋ะ" ร้องส่ง สาวบ้านนั้นชวนสงสัยว่าเป็น "ผีก๋ะ"
แงด	แงดฯ	[แงด]	น.กบชนิดหนึ่งตัวโต อาศัยอยู่ตามลำห้วยในป่าทึบ เมื่อโตจะมีหงอนบนหัว; ก๋บหงอน ก็ว่า
กอมกั๋น	คอฯมกันฯ	[คอมกัน]	ดู...ก้อบกั๋น
ฝง	ฝ฿งฯ	[ฝง]	ก.ปะ,ชุน,ถักย้ำ อย่างถักรังดุม
เลี้ยงเปื๋องเข้าสุ๋ก	ล้ยฯงเปิลฯอฯงเขั้าสุก	[เลี้ยงเปลืองเข้าสุก]	ก.เลี้ยงเปลืองข้าวสุก - เลี้ยงไปก็ไม่ได้ประ โยชน์อะไร
เลี้ยงคาบอาบคิง	ล้ยฯงชีวิตฯ	[เลี้ยงฅาบอาบฅิง]	ก.เลี้ยงชีวิต
จ้า	จ้า	[จ้า]	น.จักจั่น - แมลงมีปีก ตัวผู้ร้องเสียงดังเข้าจังหวะรับกันเป็นช่วงๆ เรียกจั๊กจั่นร้องเพลง
ฮั้วซะลาบ	รั้วฯซลาปฯ	[รั้วซะลาบ]	น.รั้วที่ใช้ไม้ไผ่เป็นกีบสานทึบติดกันตลอดแนวรั้ว; ฮั้วสะลาบ ก็ว่า
กั้นน้ำ	กั้ลฯรนาฯ	[กลั้นน้ำ]	ก.อดน้ำ,ไม่มีน้ำกินน้ำใช้