พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ดำน้ำปู๋ | ดำนาฯปู | [ดำน้ำปู] | ว.สีดำอมเทาอย่าง สีของน้ำปู๋; ดู...น้ำปู๋ |
อ่อง | อ่อฯง | [อ่อง] | น.ชื่อน้ำพริก ดู...น้ำพริกอ่อง |
เด็๋ก | เดักฯ | [เด็ก] | น.คนที่อายุยังน้อย (นิยมใช้ละอ่อน หรือ หละอ่อน) |
พะแก้วขาว | ระฯพแก้วฯขาวฯ | [พระแก้วขาว] | น.พระเสตังคมณี,พระแก้วขาว - พระพุทธรูปบูชาประจำองค์พระนางจามเทวี ปฐมกษัตริย์นครหริภุญไชย (ลำพูน) ที่อัญเชิญมาจากละโว้ (ลพบุรี) สลักจากแก้วขาวใส หน้าตักกว้าง ๔ นิ้ว สูง ๖ นิ้ว ประดิษฐานที่ลำพูนนานหลายร้อยปี ปัจจุบันประดิษฐานที่วัดเชียงมั่น อ.เมือง จ.เชียงใหม่ วัดแห่งแรกของเชียงใหม่ เมื่อพญามังรายยึดครองหริภุญไชยได้ในปี พ.ศ.๑๘๒๔ และสร้างนครเชียงใหม่เป็นราชธานีในปี ๑๘๓๙ จีงได้อัญเชิญ ''พระแก้วขาว'' มาประดิษฐานที่เชียงใหม่ ในเทศกาลสงกรานต์ (ปีใหม่เมือง) จะมีการอัญเชิญ ''พระแก้วขาว'' ร่วมขบวนแห่รอบเมืองเชียงใหม่ พร้อมกับ ''พระสิงห์'' และพระพุทธรูปสำคัญ ให้ประชาชนสรงน้ำ เพื่อความเป็นสิริมงคลเป็นประจำทุกปี |
แต๊แก๋มเหล้น | แท้แกมฯเห้ลฯร | [แท้แกมเหล้น] | ว.จริงบ้างเล่นบ้าง,ทีเล่นทีจริง |
แส็๋บ | แสัปฯ | [แส็บ] | น.เรียกแมลงสาบชนิดที่มีปีกบินได้ว่า แมงแส๋บ ก๑.ขโมย,ลักไปทีละน้อย ก๒.หากินเก่งอย่างที่ใช้กับสุนัข เป็นต้น ว.เงียบกริบ,เรียบสนิท,หายไป,หายวับไป |
ถูลู่ถูกัง | ถูลู่ถูคังฯ | [ถูลู่ถูคัง] | ก.ลากดึงหรือฉุดไปให้ได้โดยไม่ปรานีปราศรัย,ลากหรือรั้งไปอย่างทุลักทุเล/อย่างทุลักทุเล |
ลายอี่โต้อี่เต้ | ลายฯอี่โต้อี่เต้ | [ลายอี่โต้อี่เต้] | ดู...ลายโต้เต้ |
หานไก่ | หานฯไก่ | [หานไก่] | น.ต้นกะรังตังไก่,ตำแยตัวเมีย - ชื่อพรรณไม้ล้มลุก มีขนตามลำต้นและใบ ถูกเข้าจะคันและเป็นผื่นตามผิวหนัง เรียกว่า หย้าหานไก่ |
ยู้ยันกั๋น | ยู้ยันฯกันฯ | [ยู้ยันกัน] | ว.เบียดเสียด,ยัดเยียด,แออัด |