พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
กว๊านพะเยา | ค้วฯาฯนฯพะเยัา | [คว้านพะเยา] | น.กว๊านพะเยา - เป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ อยู่ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดพะเยา มีเนื้อที่ 12831 ไร่ เกิดขึ้นจากกรมประมงได้ทำประตูกั้นน้ำ เพื่อให้ราษฎรมีน้ำใช้ในฤดูแล้ง และในฤดูฝนก็กั้นไม่ให้น้ำไหลแรงไปท่วมเรือกสวนไร่นาที่อยู่ปลายน้ำ ตั้งอยู่ใจกลางเมืองพะเยา มีทิวเขาเป็นฉากหลัง เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาต่างๆ ด้วยความสมบูรณ์ของพันธุ์ปลาที่กว๊านพะเยา ทำให้เป็นแหล่งผลิตปลาส้มรายใหญ่และขึ้นชื่อ จนกลายเป็นสินค้าที่มีชื่อเสียงของจังหวัดพะเยา; ดู...พะเยา |
สวรรค์ | สวฯๆัรคฯ์ | [สวัรค์] | น.ภาษาไทยถิ่นเหนือเรียวก จั๊นฟ้า; ดู...จั๊นฟ้า |
จ๋าขวัน | จาขัวฯร | [จาขวัน] | ก.นินทาลับหลัง; เล่าขวัน ก็ว่า |
บ่าโห่ง | บ่าฯโห่฿งฯ | [บ่าโห่ง] | น.ละหุ่ง; บ่าหุ่ง ก็ว่า |
ล้านจ๊าง | ล้านฯช้างฯ | [ล้านช้าง] | น.ล้านช้าง - อาณาจักรของชนชาติลาว ตั้งอยู่ในแถบลุ่มแม่น้ำโขง มีอาณาเขตอยู่ในบริเวณประเทศลาว และบางส่วนภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย มีเมืองหลวงพระบางเป็นเมืองหลวง ชื่อเป็นภาษาบาลีว่า "สตนาคนหุต" สต แปลว่าร้อย นหุต แปลว่าหมื่น นาค แปลว่าช้าง รวมความ แล้วแปลว่า "ร้อยหมื่นช้าง" หรือ "ล้านช้าง" |
กำสูมาคัวตาน | คำฯสูมาระฯค฿วฯทาฯนฯ | [คำสูมาครัวทาน] | น.คำขอขมาเครื่องไทยทาน ก่อนการถวายเครื่องไทยทาน มักจะมีการกล่าวคำขอขมาต่อเครื่องไทยทาน เนื่องจากว่าในช่วงจัดเตรียมเครื่องไทยทานนั้น ศรัทธาผู้จัดอาจกระทำในสิ่งที่ไม่เหมาะสม ทั้งทางกาย วาจา ใจ จึงต้องกล่าวคำขอขมาเพื่อแก้ไขให้เครื่องไทยทานนั้นไม่มีมลทิน ก่อนการถวายทาน |
ดอ | ดํอฯ | [ดอ] | ว.เรียวกว่าปกติ เช่น เข้าดอ - ข้าวที่สุกเร็วกว่าปกติ, ลำไยอีดอ - ลำไยที่สุกก่อนพันธุ์อื่นๆ |
ของฮา | ขอฯงรา | [ของฮา] | น.ของกู |
สะเลสะลำ | สเลสลำ | [สะเลสะลำ] | ก.โซเซ,ทรงตัวไม่อยู่; ซะเลซะลำ ก็ว่า |
หลิ่งจิ๊ง | หิ่ลฯงชิ้งฯ | [หลิ่งชิ้ง] | ว.ลาดชันมากๆ |