พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา

โดย อ.จรีย์​ สุนทรสิงห์

เรียน 10 คำใหม่

ออกเสียงล้านนาอักษรล้านนาเทียบอักษรไทยความหมาย
ก๊อกง็อกคัอฯกงัอฯก[ค็อกง็อก]ว๑.ลักษณะสิ่งเล็กที่โผล่หรือยื่นออกเพียงเล็กน้อย ว๒.ลักษณะสีหน้าแสดงความไม่พอใจ เช่น หน้างอก๊อกง๊อก - หน้าบอกบุญไม่รับ
เป๊าะห..ฅวายโพอฯะหีฅวฯายฯ[เพาะห..ควาย]น.ภาชนะสานใช้งานอย่างบุ้งกี๋ แต่ไม่สานทึบหรือแข็งแรงเท่าบุ้งกี๋
ไผ่ไล่ไผ่ไร่[ไผ่ไร่]น.ไม้ไร่ - ไม้ไผ่ป่า ลำต้นขนาดเล็ก สีเขียวแกมเทา เนื้อแน่น ไม่มีหนาม ผิวสาก กาบหุ้มหน่อมีคายมาก นิยมใช้หน่อไร่ไปต้มให้สุกที่น้ำพุร้อน เรียก "หน่อต้มโป่ง" ทำให้รสดีขึ้นและกรอบ ใช้ประกอบอาหารได้หลายเมนู
โหระพาโหระพา[โหระพา]น.โหระพา - ไม้ล้มลุก สูง 0.5-1 เมตร ลำต้นเป็นสี่เหลี่ยม เป็นพุ่ม แตกแขนงได้มากมาย กิ่งอ่อนสีม่วงแดง, ใบเดี่ยวออกตรงข้าม รูปไข่หรือรี กว้าง 3-4 ซ.ม. ยาว 4-6 ซ.ม.โคนมน ปลายแหลม ขอบเป็นฟันเลื่อยห..างๆ สีเขียวเข้ม, ดอกสีขาวหรือชมพูอ่อน ออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ใบประดับสีเขียวอมม่วง กลีบดอกโคนเชื่อมกัน ปลายแยกเป็น 2 ส่วน: โหระพา เป็นพืชสมุนไพรที่มีกลิ่นหอม ใบสด ยอดอ่อน นิยมนำมาประกอบอาหาร และแต่งกลิ่นรสชาติให้น่ารับประทานยิ่งขึ้น เช่น ใส่แกงเผ็ด ผัดมะเขือยาวใส่เต้าเจี้ยว ผัดหอยลาย หรือรับประทานเป็นผักสดกับส้มตำ ลาบ แหนม เป็นต้น: โหระพา มีสรรพคุณมากมาย ใบสด เมล็ด ราก ใช้ทำยาได้หลายอย่าง
ต้านมหาท่าฯนฯมหา[ท่านมหา]น.(ปาก)พระมหา - พระภิกษุผู้สอบวิชาภาษาบาลีได้ตั้งแต่เปรียญธรรม ๓ ประโยคขึ้นไป (ป.ธ.๓-ป.ธ.๙)
ผิ๋ดผิดฯ[ผิด]ว.ไม่ถูก,ไม่เป็นจริง,ไม่ตรงกับความเป็นจริง
ถิ้มต๋ำถิ้มฯตำ[ถิ้มตำ]ดู...ถิ้ม
แล่งเกิ่งแล่งฯเกิ่งฯ[แล่งเกิ่ง]ก.ผ่า(ตามยาว)ออกเป็นสองส่วนเท่าๆ กัน
ขวากซุย ขวฯากฯซุย,-ซุ[ขวากซุย]น.วิธีการรักษาพยาบาลผู้ป่วยที่มีบาดแผลและกระดูกหัก เพื่อประสานกระดูกให้ติดกัน และป้องกันบาดแผลไม่ให้เน่าเปื่อย เรื้อรัง โดยใช้คาถาเสกเป่าร่วมกับใช้ยาสมุนไพร
สายนวนสายฯนวฯร[สายนวน]น.สายชนวน

สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2564-65 / Copyright 2021-22. All rights reserved.
จรีย์ สุนทรสิงห์ สำนักมรดกล้านนา จ.เชียงใหม่