พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
เจียดเจี๋ยนลายคำ | จยฯดจยฯรลายฯฅำ | [เจียดเจียนลายฅำ] | ก.ลงรักปิดทอง พร้อมทั้งมีลวดลายต่างๆ |
หลังนา | หัลฯงนาฯ | [หลังนา] | น.สิทธิในการทำนา เช่น ให้เช่านาเพื่อปลูกพืชหน้าแล้ง |
ยุกยู่ | ยุกฯยู่ | [ยุกยู่] | ก.เขย่า,สั่น,ทำให้สะเทือน; ซุกซู่ ก็ว่า |
ยอยโต้ง | ยอฯยฯโท่฿งฯ | [ยอยโท่ง] | น.ชายทุ่งด้านไกลสุด มักหมายถึงชายทุ่งด้านที่ติดอยู่กับป่า |
อ่างอ้ะ | อ่างฯอ้ะ | [อ่างอ้ะ] | ว.พูดติดอ่าง; ปากกั๊ก,อั่งอ้ะ ก็ว่า |
บอกไฟขึ้น | บอฯกไฟขึ้นฯ | [บอกไฟขึ้น] | น.บ้องไฟ - หรือวัสดุอย่างอื่น ลักษณะกลวงยาว อัดด้วยดินปืน (เฝ่า)ข้างใน ใช้ไม้ไผ่ยาวทั้งลำผูกเป็นหาง รอบหัวบอกไฟติดกระบอกไม้ไผ่ขนาดเล็กหลายๆ ขนาดลดหลั่นกัน ยาวประมาณ ๑ ฟุต เรียกว่า "โหว้" เพื่อให้เกิดเสียงเมื่อบอกไฟขึ้นหรือลง ชาวล้านนาถือว่า จิ๋บอกไฟ (จุดบ้องไฟ) เป็นการไล่เสนียด สิ่งชั่วร้ายให้หายไป และจะมีสิ่งที่เป็นสิริมงคลมาแทน และถือว่าเป็นพุทธบูชา |
แอ่วกาด | แอ่วฯกาดฯ | [แอ่วกาด] | ก.ไปตลาด; แอ่วกาดแอ่วลี ก็ว่า |
ตอม | ทอฯม | [ทอม] | ก.ขุนให้อ้วน,ทะนุถนอม,บำรุง,ประคบประหงม,เลี้ยง,เลี้ยงต้อย |
จิ้ว | จิ้วฯ | [จิ้ว] | ว.คำเสริมท้ายคำว่า เย็น แสดงลักษณะที่เย็นมากหรือเย็นจัด เช่น เอยนจิ้ว - เย็นเจี๊ยบ; จิ้วๆ ก็ว่า |
ด้นๆหนๆ | ด้ๆ฿นฯ ห฿นฯๆ | [ด้นๆ หนๆ] | ก.เดินหน้าถอยหลัง,รังเร,รีรอ |