พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ยฺางบ่าตอย | อยฯางฯบ่าฯทอฯย,--ทอฯยฯ | [อฺยฺางบ่าทอย] | น.ยางมะตอย - สารผสมลักษณะข้นหนืดถึงแข็ง สีน้ำตาลเข้มถึงดำ ประกอบด้วนธาตุคาร์บอนและไฮโดรเจนเป็นส่วนใหญ่ ใช้ราดทำผิวถนนหรือผสมกับหินบนพื้นถนน เพราะมีคุณสมบัติทำหน้าที่ประสานวัสดุ เช่น หิน ทราย เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน; แอสฟัลต์ ก็ว่า (อ.asphalt) |
หงวาบเหงวบ("หงว"ควบ) | หงฯวฯาบฯฯเหงฯวฯบ | [หงวาบเหงวบ] | ดู...หงวาบๆ |
ดอกขะยง | ดอฯกขะย฿งฯ | [ดอกขะยง] | น.ดอกประยงค์ ภาษาถิ่นเหนือเรียก ''ดอกขะยง''; ประยงค์ หรือ ขะยง - เป็นไม้พุ่มกึ่งยืนต้นขนาดเล็ก ทรงพุ่มทึบค่อนข้างกลม สูงประมาณ 2-5 เมตร เปลือกเรียบสีเทา, ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกออกเรียงสลับ รูปรีหรือรูปไข่กลับ โคนแหลมปลายมน, ดอกออกเป็นช่อ ยาวประมาณ 5 ซ.ม.ออกตามซอกใบและปลายกิ่ง ในแต่ละช่อมีดอกขนาดเล็กมากกว่า 10 ดอก สีเหลือง มี 6 กลีบ รูปทรงกลมคล้ายไข่ปลา ซ้อนกันไม่บานออก กลิ่นหอมแรงลอยไปไกล แม้แห้งก็ยังหอมอยู่ ออกดอกตลอดปี ส่งกลิ่นหอมตลอดวัน, ผลทรงกลมรี ขนาด 1-1.2 ซ.ม. ผลอ่อนสีเหลืองอ่อน เมื่อสุกเป็นสีแดงเข้มเกือบดำ มีเมล็ดสีน้ำตาล 1-2 เมล็ด: ราก ใบ ดอก มีสรรพคุณเป็นสมุนไพร |
ได้ | ได้ | [ได้] | ก.รับมาหรือตกทอดมาเป็นของ ตนเอง,ไม่เสีย ว.มาก,จุ เช่น กิ๋นได้ -กินจุ. ตกลง,รับคำ เช่น ถาม :ไปได้ก่อ-ไปได้ไหม; ตอบ :ไปได้ก่า-ไปแน่นอน |
สี่บ๋ท | สี่บ฿ทฯ | [สี่บท] | น.ชื่อคร่าวผลงานชิ้นเอกของพญาพรหมโวหาร (พรหมินทร์) ที่ พรรณนา ความในใจ ความรักอันสุดซึ้งครวญหาอาลัยอาวรณ์ที่มีต่อ "ศรีจม" เมียรัก เรียกว่าค่าวสี่บท; ค่าวนางจม, ค่าวฮ่ำนางจม ก็ว่า |
บอกควั่น | บอฯกฅั่วฯร | [บอกฅวั่น] | น.ตะบันหมาก; ก๋อกต๋ำหมาก, ก๋อกบ๋ด, บอกต๋ำหมาก, บอกหมาก ก็ว่า |
เกี้ยด | คยฯด | [เคียด] | ก.โกรธ,เคือง,โมโห,ไม่พอใจ |
กุ๋ยกระดาษ | กุระฯกดาษฯฯ | [กุยกระดาษ] | น.ผงที่ หลุดออกมาจากเนื้อกระดาษ |
บ่จิ๊ | บชิ | [บ่ชิ] | ว.ไม่ตระหนี่ถี่เหนียว |
ผีบ้าผีบุญ | ผีบ้าฯผีบุญ | [ผีบ้าผีบุญ] | น.คนธรรมดาที่อ้างตนว่าวิเศษ สามารถทำกิจกรรมให้ผู้อื่นหลงเชื่อได้ |