พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
นุ่นนิ่น | นุ่รนิ่ | [นุ่นนิ่น] | ดู...นิกนิ่น |
ลานหู | ลานฯหู | [ลานหู] | น.เครื่องประดับหูที่ทำด้วยใบลานม้วนเสียบรูที่เจาะไว้ที่ติ่งหู |
อาด,อาดๆ | อาดฯ,อาดฯๆ | [อาด,อาดๆ] | ว.อย่างผึ่งผาย,อย่างสง่าผ่าเผย เช่น เตวอาดๆ - เดินอย่างผึ่งผาย. |
นกตุ่งตุง | น฿กฯตุ่งทุง | [นกตุ่งทุง] | น.นกกระทุง/นกขอนไหล - นกน้ำขนาดใหญ่ อาศัยอยู่ตามชายฝั่งหรือหมู่เกาะ มีความยาวจากปากถึงปลายหางประมาณ ๕๒-๖๐ นิ้ว ขาสั้นใหญ่ ปากยาวแบนข้างใต้มีสีออกม่วงขนาดใหญ่ |
เต๋จ๊ะบุญ | เตชะบุญ | [เตชะบุญ] | น.ด้วยเดชอำนาจแห่งบุญหรือคุณงามความดีที่ได้ทำไว้ |
สุ่ม | สุ่ม | [สุ่ม] | น.เครื่องสานสำหรับครอบ ทำด้วย ไม้ไผ่ มีลักษณะกลม ส่วนล่างกว้าง ข้างบน ทำเป็นช่องสำหรับสอดแขนล้วงไปจับเอา ของข้างในได้ ใช้สำหรับจับปลาหรือ ขังไก่; กุ่ม ก็ว่า |
พะเจ้า | ระฯพเจั้า | [พระเจ้า] | น๑.พระพุทธเจ้า,พระพุทธรูป,เทพผู้ยิ่งใหญ่,เรียกพระภิกษุว่า ตุ๊ หรือ ตุ๊เจ้า,เรียกสามเณรว่า พะ; น๒.คำนำหน้าพระพุทธรูป เช่น พระเจ้าเก้าตื้อ,พระเจ้า ๗๐๐ ปีฯ,พระเจ้าตนหลวง,พระเจ้าทองทิพย์; น๓.คำนำหน้าพระเจ้าแผ่นดินและเจ้านาย เช่น พระเจ้าอโศกมหาราช,พระเจ้าติโลกราช,พระเจ้าลูกยาเธอ เป็นต้น |
ด้อง | ด้อฯง | [ด้อง] | ว.ผอม - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''ด้อง''; ผอม คือภาวะที่ร่างกายมีน้ำหนักต่ำกว่ามาตรฐาน อาจเกิดจาก กรรมพันธุ์ เป็นโรคบางอย่าง หรืออดอยาก เป็นต้น เช่น หมาแม่ด้อง(สุนัขตัวเมียที่เพิ่งออกลูกและผอมโซ) เป๋นด้องเป๋นผอม(ผอมแห้งแรงน้อย) |
ผาสาทนกหั๋สดีลิงค์ | ผา(ระฯบาฯ)สาทฯน฿กฯหัสฯฯดีลิง์คฯ | [ผา(ปรา)สาทนกหัสดีลิงค์] | น.ปราสาทตกแต่งศพของพระสงฆ์มหา เถระ หรือผู้มีบุญหนักศักดิ์ใหญ่ในล้านนา มีนกหัสดีลิงค์ประกอบรองรับหีบศพ...ดู นกหั๋ดสะดีลิง ประกอบ |
ผ้าสะหว้ายแหล้ง | ผ้าสห้วฯายฯแห้ลฯง | [ผ้าสะหว้ายแหล้ง] | ก.ห่มผ้าเฉวียงบ่า; ผ้าจฺว้ายบ่า ก็ว่า |