พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
นอกฮีต | นอฯกรีตฯ | [นอกรีต] | ว.ไม่ประพฤติตามจารีตประเพณี; นอกฮีตนอกฮอย ก็ว่า |
หยฺ๋ด | อยฯ฿ดฯอยฯา | [อฺยฺด] | ก.ซ่อม,ทำช่องว่างให้เต็ม อย่างซ่อมหลังคา |
ดูกค่อ | ดูกฅํอฯ | [ดูกฅ่อ] | น.กระดูกข้อ - ท่อนกระดูกที่มีปมข้อทั้งสองด้าน |
หย่างเหย่ง | อยฯางฯเอยฯงฯ | [อฺยฺ่างเอฺยฺ่ง] | ว.โย่งเย่ง - ลักษณะการเคลื่อนไหวของคนหรือสิ่งที่สูงเก้งก้าง |
ซุกฮูเข็ม | ซุกรูเขัมฯ | [ซุกรูเข็ม] | ก.สนเข็ม - ร้อยหรือสอดด้ายหรือไหมเป็นต้น เข้าไปในรูเข็ม; สนเขม ก็ว่า |
โด้ | โด้ | [โด้] | ก.อาการขากะเผลก เรียก ขาโด้ หรือ ขาโด๊ะ |
เล่าขวัน | เลั่าขัวฯร | [เล่าขวัน] | ก.นินทา,กล่าวขวัญถึง,พูดลับหลัง; เล่าหน้า,เล่าหน้าจ๋าขวัน,เลิกหน้าจ๋าขวัน ก็ว่า |
สานธี | สานฯธี | [สานธี] | น.น้ำประสาน อย่างที่ใช้ในการบัดกรีโลหะ; น้ำผะตา ก็ว่า |
แล้ว | แลฯวฯ | [แล้ว] | ว.แล้ว - ลักษณะอาการกระทำใดๆ ที่เสร็จสิ้น,จบ,ล่วงไป หรือสิ้นสุดลง หรือต่อแต่นั้นเริ่มทำกิจกรรมอื่น หรือกิจกรรมเดิมอีกครั้งหนึ่ง เช่น กิ๋นเข้าแล้ว - กินอาหารแล้ว, กิ๋นเข้าแล้วก็ไปโฮงเฮียน - กินอาหารแล้วก็ไปโรงเรียน |
ผ่าจ้าน | ผ่าจ้านฯ | [ผ่าจ้าน] | ก.การทำโดยใช้ไสยศาสตร์ ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้คนที่รักกันแหนงหน่ายจากกัน มักเป็นการใช้ไสยศาสตร์ใน ๒ กรณี คือ ๑] สามีหรือภรรยาที่มีหญิงหรือชายคนใหม่ อันอาจเป็นความสัมพันธ์ทางใจหรือทางกาย หรือทั้งกายทั้งใจ ทั้งเปิดเผยและซ่อนเร้น จนทำให้ครอบครัวเกิดความเดือดร้อน หญิงหรือชายผู้นั้นจึงต้องการให้คู่นอนของตนแหนงหน่ายเริกร้างกับบุคคลที่สามของครอบครัว ๒] หญิงหรือชายอื่นมีความสัมพันธ์ทางกายหรือใจ หรือทั้งกายและใจกับชายหรือหญิงที่มีครอบครัวแล้ว และต้องการให้ชายหรือหญิงนั้น แหนงหน่ายกับภรรยาหรือสามีมาอยู่กินกับตน |