พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ส๋ะขาด | สระฯกาดฯ | [สกราช] | ดู...ส๋ะก๋ะหลาด |
ล้านนา | ล้านฯนาฯ | [ล้านนา] | น.ล้านนา - ในสมัยโบราณหมายถึงอาณาบริเวณที่ประกอบด้วยเมืองกลุ่มหนึ่ง ได้แก่บริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย รวมทั้งดินแดนบางส่วนของประเทศพม่า ประเทศจีน และประเทศลาว เมืองหลวงของล้านนาคือเชียงใหม่ มีชื่อเป็นภาษาบาลีว่า "ทสลกฺขเขตฺตนครํ - ทสลกขฯเขตตฯนครํ" ทส แปลว่าสิบ ลกฺข แปลว่าแสน เขตฺต แปลว่าพื้นที่หรือนา นคร แปลว่าเมือง รวมความแล้วแปลว่า "เมืองสิบแสนนา" หรือ "ล้านนา" ปัจจุบันหมายถึงอาณาเขต ๘ จังหวัดภาคเหนือของประเทศไทย ได้แก่ เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง เชียงราย พะเยา แพร่ น่าน และแม่ฮ่องสอน |
หนสวนดอก | ห฿นฯสวฯรดอฯก | [หนสวนดอก] | น.พระสงฆ์ในสำนักวัดสวนดอก (ปัจจุบัน : วัดสวนดอก พระอารามหลวง อยู่ในเขต ต.สุเทพ อ.เมืองเชียงใหม่) หรือเชื่อตามคำสั่งสอนแบบลัทธิลังกาวงศ์ หรือสีหล นิกายเก่า |
กิ๋นเข้าสะหลาก | กินฯเขั้าสๆลฯากฯ | [กินเข้าสลาก] | ดู...กิ๋นก๋วยสลาก |
บ่าแง่ง | บ่าฯแง่งฯ | [บ่าแง่ง] | น.กระจับ - ไม้น้ำ ใบคล้ายใบบัว ด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ด้านล่างสีม่วงอมแดง ขอบใบหยักถี่ๆ ฝักแก่สีดำ เปลือกหนาแข็งลักษณะงอโค้งคล้ายเขาควาย เนื้อในสีขาวรสหวานมัน |
ไต๋ | ไต | [ไต] | น๑.ไต - อวัยวะภายในของคนและสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง มีหน้าที่ฟอกเลือด ขับของเสียออกมากับน้ำปัสสาวะ; บ่าแกว ก็ว่า น๒.กล้ามเนื้อแข็งขนาดเล็กที่อยู่ในเนื้อนูนออกมา เกิดจากการใช้งานกล้ามเนื้อส่วนนั้นอย่างหนัก; ดู...บ่าแกว |
ก๋าย | กายฯ | [กาย] | น.ร่างกาย |
ซอยหยวก ออกเสียง ซอยหยฺวก | ซอฯยอยฯวฯก,ซอฯยฯอยฯวฯก | [ซอยอฺยฺวก] | ก.ซอยหยวก - หั่นลำต้นกล้วยเป็นแผ่นบาง เพื่อสับเป็นชิ้นเล็กๆ ผสมอาหารให้หมูกิน: ดู...หยวก |
แม่จีไฟ | แม่ชีไฟ | [แม่ชีไฟ] | น.ไม้สี่เหลี่ยมที่เป็นกรอบกระบะบรรจุดินเพื่อวางก้อนเส้า ทำเป็นเตาไฟ; แม่จีไฟ, แม่ฅีไฟ, แม่เต๋าไฟ,ผางจี ก็ว่า: ดู...ก้อนเส้า |
ปอกแค่ง | ปลฯอฯกแฅ่งฯ | [ปลอกแฅ่ง] | น.กำไลเท้า; ขอแฅ่ง,ขะแป่ง,ปอบแฅ่ง ก็ว่า |