พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
อ่อนอ๋กอ่อนใจ๋ | อ่อฯรอ฿กฯอ่อฯรไจ | [อ่อนอกอ่อนใจ] | ดู...อ่อนใจ๋ |
เก๊นขาเตี่ยว | เค้นฯขาต่ยฯว | [เค้นขาเตี่ยว] | ก.พับขากางเกงขึ้น |
ซ้อมเอื้อง | ซ้อฯมเอิ้อฯง | [ซ้อมเอื้อง] | ก.เคี้ยวเอื้อง - อาการที่สัตว์บางจำพวก เช่น วัว ควาย สำรอกอาหารออกมาเคี้ยวอีกให้ละเอียด เพราะสัตว์จำพวกนี้มีระบบย่อยอาหารแตกต่างไปจากคนเราและสัตว์จำพวกอื่นๆ |
บ๋ะ,ป๋ะ - บะ | บ | [บ] | บ (บ๋ะ,ป๋ะ) ปริวรรตเป็นอักษรไทยได้ ๒ รูป คือเทียบอักษร "บ" ออกเสียงเป็น "บ๋ะ" เป็นอักษรกลางใช้กับคำศัพท์ที่เป็นภาษาล้านนา ถือว่าเป็นพยัญชนะ ๒ เสียง ใช้เป็นพยัญชนะต้นและตัวสะกดในแม่กบ หากใช้กับคำศัพท์ที่มาจากภาษาบาลี/สันสกฤต และตัวตามในภาษาบาลี สันสกฤต เทียบอักษร "ป" ออกเสียงเป็น "ป๋ะ"เป็นอักษรสูงโดยมีระวง (ระฯ ) กำกับอยู่ข้างหน้า เป็น ระฯบ-ปร ทำหน้าที่เป็นพยัญชนะต้นเท่านั้น |
ไม้ไผ่ | ไม้ไผ่ | [ไม้ไผ่] | น.ไม้พุ่มหลายชนิด ขึ้นเป็นกอ ลำต้นเป็นปล้องๆในกลวง ล้านนาเรียกชื่อไม้ไผ่แต่ละชนิดเฉพาะชื่อที่ตามข้างหลัง โดยตัด "ไผ่" ออก เช่น ไม้เข้าหลาม ไม้ซาง ไม้บง ไม้สีสุ๋ก ไม้ฮวก เป็นต้น |
ขั้วเข้าตอก | ขั้฿วฯเขั้าตอฯก | [ขั้วเข้าตอก] | ก.คั่วข้าวตอก - คั่วข้าวเปลือกเพื่อให้แตกเมล็ดเป็นข้าวตอก |
อ๊อกเหล็๋ก | อ้อฯกเหัลฯก | [อ๊อกเหล็ก] | ก.เชื่อมเหล็ก |
เถระวาท | เถรวาฯทฯ,เถรวาฯท | [เถรวาท] | น.เถรวาท - นิกายพระพุทธศาสนาฝ่ายใต้ ซึ่งถือตามลัทธิพระอรหันต์พุทธสาวกได้วางหลักธรรมวินัยไว้เป็นแบบแผนเมื่อสังคายนาครั้งที่ ๑ ภายหลังพุทธปรินิพพาน ๓ เดือน ได้แก่พระพุทธศาสนาอย่างที่นับถือแพร่หลายในประเทศไทย เมียนมาร์ ลังกา ลาว และกัมพูชา |
หมอนมือ | หมฯอฯรมื | [หมอนมือ] | น.กล้ามเนื้อระหว่างนิ้วหัวแม่มือกับนิ้วชี้ |
บ่าหลากสากเสก | บ่าฯหลฯากฯสากฯเสกฯ | [บ่าหลากสากเสก] | ว.ผสมปนเปทั้งรีบร้อนและไม่เรียบร้อย,ลวกๆ ลนๆ; อะหลากสากเสก ก็ว่า |