พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
อ่อนอ๋กอ่อนใจ๋ | อ่อฯรอ฿กฯอ่อฯรไจ | [อ่อนอกอ่อนใจ] | ดู...อ่อนใจ๋ |
สะหลากกะภัต | สๆลฯากฯภัต์ตฯ | [สลากภัตต์] | น.สลากภัต - เครื่องไทยทานถวายพระโดยวิธีจับฉลาก นิยมทำกันในระหว่างพรรษา |
บ่กิ๋นเข้ากิ๋นน้ำ | บกินฯเขั้ากินฯนาฯ | [บ่กินเข้ากินน้ำ] | ก.ไม่กินข้าวปลาอาหาร |
ย่าขวัญเข้า | ย่าขัวฯรเขั้า | [ย่าขวันเข้า] | น.พระแม่โพสพ - สิ่งที่เป็นสิริมงคลที่สถิตอยู่ในต้นข้าวหรือเม็ดข้าว เชื่อว่ามีสภาวะเป็นผี เทพ หรือวิญญาณศักดิ์สิทธิ์ประจำต้นข้าวหรือเม็ดข้าว มีพลังอำนาจที่สามารถปกปักรักษาเม็ดข้าวให้อุดมสมบูรณ์ และให้ผลผลิตที่มีคุณค่าสำหรับหล่อเลี้ยงชีวิตมนุษย์ |
แหม้นแหล้น | แห้มฯรแห้ลฯร | [แหม้นแหล้น] | ว.อาการที่สิ่งของบางอย่างโผล่หรือแลบออก เช่น งูลอกลิ้นแหม้นแหล้น - งูแลบลิ้นแผล็บๆ; ของบางอย่างใช้ หม้านหล้าน |
หมิ๋ด | หิมฯด | [หมิด] | ว.เป็นจุดกระจายเป็นบริเวณ อย่างเชื้อราขึ้นบนผ้าชื้น มักใช้คู่กับ หม๋อด เช่น สั๋บหมิ๋กเป๋นหมิ๋ดเป๋นหม๋อด - สักหมึกเป็นจุดๆ, ฝนต๋กหมิ๋ดๆหม๋อดๆ - ฝนตกปรอยๆ (ฝนเม็ดเล็กๆ ตกเดี๋ยวเดียวก็หยุดทำให้เปียกเป็นจุดๆ หรือแค่แผ่นดินลาย) |
เหลือบ่าเหลือแฮง | เหิลฯอฯอบ่าฯเหิลฯอฯอแรงฯ | [เหลือบ่าเหลือแรง] | ว.เกินกำลังที่จะทำได้ |
ต่ำหนั๋ก | ตําหันฯก | [ต่ำหนัก] | น.ตำหนัก - เรือนของกษัตริย์ เจ้านาย, กุฏิของสมเด็จพระสังฆราช; ต๋ำหนั๋ก ก็ว่า |
อี่ง่าว | อี่ง่าวฯ | [อี่ง่าว] | ดู...บ่าง่าว |
หุม | หุม | [หุม] | ก.รัก/ชอบ/พอใจ - ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''หุม/หม'' เช่น หุมกิ๋นหุมตาน(ชอบทำบุญทำทาน),หละอ่อนคนนี้ัหมหมานักกว่าแมว(เด็กคนนี้รักสุนัขมากกว่าแมว); ว.เรื้อรัง,ยืดเยื้อ,เป็นนาน (ใช้แก่โรค) ภาษาไทยถิ่นเหนือ (คำเมือง) เรียกว่า ''หุม'' เช่น ตุ่มหุม(ตุ่มเรื้อรัง), แผลหุม(แผลเรื้อรัง-แผลรักษาไม่หายนานกว่า 4 สัปดาห์) |