พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ห นำ ล เป็น หลฯ | หลฯ (หล๋ะ) หรือ ห นำ ล เป็นตัวที่ ๕ ในจำนวน ๖ ตัวของพยัญชนะ ห นำ คือ หง หน หม หย หล หว (หงฯ หนฯ หมฯ หยฯฯ หลฯ หวฯ) ให้มีเสียงสูง เป็น หลฯ (หล๋ะ) เพื่อให้ผันได้ครบทั้ง ๖ ระดับเสียง ได้แก่ สามัญ เอก โท ตรีเพี้ยน (ครึ่งโทครึ่งตรี) ตรี จัตวา (ระดับเสียง ครึ่งโทครึ่งตรี หรือ ตรีเพี้ยน มีใช้เฉพาะล้านนา) ในพจนานุกรมนี้ คำที่ออกเสียง ตรีเพี้ยน ช่อง "เทียบเสียงล้านนา" จะพิมพ์เป็นตัวเอนผันด้วยวรรณยุกต์โท เช่น หล้า หล้อง เหล้น เป็นต้น | ||
ผั๋ดต๋าไก่ | ผัดฯตาไก่ | [ผัดตาไก่] | น.ลมหมุน ชนิดหนึ่ง; ดู...กวิ๋ดกวิ๋ว ก.หมุนวน - ใช้ กับน้ำที่วนเป็นริ้วรอยบนผิวน้ำไหล |
ไถ่บาป | ไถ่บาฯปฯ | [ไถ่บาป] | ก.ช่วยให้พ้นจากบาป,ชดใช้ความผิดที่เคยทำไม่ดีไว้ |
อ๋ดไค่หัวบ่ได้ | อ฿ดฯระฯค่ห฿วฯบํได้ | [อดใคร่หัวบ่ได้] | ก.กลั้นหัวเราะไม่ไหว |
หอมป้อมเป้อ | หอฯมป้อฯมเปิ้อฯ | [หอมป้อมเป้อ] | น.ผักชีฝรั่ง; ดู...หอมป้อมกูลฺวา. |
อะหยังอย่างอั้น | อหัยฯงอยฯางฯอั้นฯ | [อะหยังอย่างอั้น] | ว.อะไรอย่างนั้น,ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น |
บ่าวเหมย | บ่าฯวฯเหิมฯอฯ | [บ่าวเหมย] | ดู...บ่าวเจื๊อ |
ฟ้อนเจิง | ฟ้อฯรเชิงฯ | [ฟ้อนเชิง] | ก.การฟ้อนท่าออกศึก ปกติมักมีการตบไปตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย เรียก "ต๋บบ่าผาบ" เป็นการข่มขวัญคู่ต่อสู้ |
ผะหยาหลึ๋ก | ผๆยฯาหึลฯก,ระฯบยฯาหึลฯก | [ผยาหลึก,ประยาหลึก] | ก.สมองทึบ,เรียนรู้ได้ช้า,ความจำไม่ดี; ผะหยาปึ๋ก,หัวปึ๋ก ก็ว่า |
ม่อนดอย | ม่อฯรดอฯยฯ | [ม่อนดอย] | น.ยอดดอย ว.มากมาย,ใหญ่โต เช่น ก๋องเต้าม่อนดอย - กองใหญ่มาก |