พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
จิงฮิง | ชิงฯริงฯ | [ชิงริง] | ว.ลักษณะของสิ่งเล็กที่มีสีแดงอ่อนๆ เรื่อๆ; เช่น แก้มแดงจิงฮิง-แก้มแดงเรื่อๆ, ดอกไม้สีแดงจิงฮิง- ดอกไม้สีแดงอ่อนๆ; แดงซิงฮิง ก็ว่า |
ปิ๊ดปิวขาว | พิดฯพิวฯขาวฯ | [พิดพิวขาว] | น.เจตมูลเพลิงขาว - ไม้ต้น พืชสมุนไพร รากเผ็ดร้อน ดอกสีขาว |
เป๋นตั๋วบ่ดี | เปนฯต฿วฯนฯบํดี | [เปนตัวบ่ดี] | น.(ผู้หญิง) มีประจำเดือน; เป๋นระดู ก็ว่า |
ใส่บาตร | ไส่บาฯระฯต | [ใส่บาตร] | ก.ตักบาตร |
สิ๋บปากว่าบ่าเต้าต๋าหัน | สิปฯปากฯว่าฯบํเทั่าฯตาหันฯ | [สิบปากว่าบ่าเท่าตาหัน] | สำ.สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น - การได้ยินได้ฟังเรื่อง ราวต่างๆ จากคนอื่น ก็ไม่เท่ากับเห็นด้วยตาตนเอง |
สู่แจ้ง | สู่แจ้งฯ | [สู่แจ้ง] | น.เวลาจวนสว่าง |
ฮวกอึ่ง | รวฯกอึ่งฯ | [รวกอึ่ง] | น.ลูกอ๊อดของอึ่งอ่าง; ดู...อี่ฮวก. |
สุ้ม | สุ้ม | [สุ้ม] | ก๑.สุ่ม - กองพูนขึ้นจนล้น เช่น ข้าวสุ่มจาน ก๒.บีบรูดเข้าหากัน,บุ้ย,ปูด ว.ลักษณะสิ่งของที่มีปลายเอนรวบเข้าหากัน |
ผีปู่ย่า | ผีปู่ย่า | [ผีปู่ย่า] | น.ผีบรรพบุรุษ - ผี หรือวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นผีประจำตระกูลที่มีการนับถืออยู่ในวงศ์ญาติเดียวกัน โดยจะมีบทบาทและหน้าที่เป็นตัวเชื่อมความสัมพันธ์ในกลุ่มเครือญาติ ทำให้มีการแก้ไขปัญหาหรือยุติข้อขัดแย้งในหมู่เครือญาติได้ สืบทอดกันทางฝ่ายหญิง หากแม่ตายลูกสาวคนโตจะเป็นผู้รับช่วงต่อ ถ้าลูกสาวคนโตไม่สามารถจะรับสืบทอดด้วยเหตุผลใดก็ตาม ลูกสาวคนถัดไปจะเป็นผู้รับช่วงแทน จะย้ายไปอยู่ที่ใดก็ต้องรับผีปูย่าตามไปด้วย ผู้ประพฤติตนอยู่ในจารีตประเพณี ผีปู่ย่าจะช่วยให้มีความสุขความเจริญตามสถานภาพหากทำผิดประเพณีผีปู่ย่าก็จะลงโทษ |
เรียก ตะกวด ว่า แลน | ตะกวฯด | [ตะกวด] | น.ตะกวด ภาษาล้านนา (คำเมือง) เรียก ''แลน''; ดู...แลน |