พจนานุกรม
ภาษาล้านนา-ไทย, ไทย-ล้านนา
โดย อ.จรีย์ สุนทรสิงห์
ออกเสียงล้านนา | อักษรล้านนา | เทียบอักษรไทย | ความหมาย |
---|---|---|---|
ก๋วงคอ | กลฯวฯงฅํอฯ | [กลวงฅอ] | น.หลอดลม |
แมงสี่หูห้าต๋า | แมงฯสี่หูห้าตา | [แมงสี่หูห้าตา] | น.แมงสี่หูห้าตา - ชื่อสัตว์ประหลาดตัวหนึ่ง ในตำนานว่าด้วยวัดพระธาตุดอยเขาควายแก้ว อ.เมือง จ.เชียงราย มีรูปปั้นลักษณะเหมือนหมีสีดำตัวอ้วน มีหู ๒ คู่ ตา ๕ ดวง กินถ่านไฟร้อนเป็นอาหาร ถ่ายมูลเป็นทองคำ ตามตำนานแมงสี่หูห้าตาที่ ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา วัดพระพุทธบาทห้วยต้ม อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน เขียนขึ้นว่า เป็นปริศนาแสดงถึงหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา คือ ''พรหมวิหาร ๔ (เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา) และ ศีล ๕'' เป็นการให้คติ ให้พึงรักษาและปฏิบัติตามหลักธรรมดังกล่าว |
บาก | บาฯกฯ | [บาก] | ก.ฟันให้เป็นแผล เป็นรอย เช่นบากไม้, ทำให้เลอะไปจากบริเวณที่กำหนด เช่น ขี้มูกบากฮูดัง - ขี้มูกเลอะจมูก |
ออก | ออฯก | [ออก] | น๑.เดือนข้างขึ้น ดู...เดือนออก; น๒.โยมอุปัฏฐาก ดู...พ่อออกแม่ออก น๓.เนื้ออ่อนส่วนคอของพืชบางชนิด เช่น ออกต๋าน ออกป๊าว ก.กล่าว ถึง,ปรากฏ |
ศั๋ทธา | ระฯศัทธฯาฯ | [ศรัทธา] | น.ศรัทธา - ความเชื่อ ความเลื่อมใส ความเชื่อมั่นในสิ่งดีงาม: บางทีใช้คู่กับคำว่า ประสาทะ เป็นศรัทธาประสาทะ ก.เชื่อ, เลื่อมใส, เห็นชอบ เช่น เขาศรัทธาในพระพุทธศาสนา |
ก๋องสะบั๋ดไจ | กลฯอฯงสบัดฯไชยฯ | [กลองสะบัดชัย] | น.กลองสองหน้ารูปแบนตื้น สมัยโบราณใช้ตีตอนออกศึกเพื่อให้เกิดความฮึกเหิม |
ล้ำไป | ลําไพ | [ล้ำไพ] | ว.เกินไป,เกินขนาด,ควร เช่น กิ๋นนักล้ำไป - กินมากเกินไป |
หั๋กหน้า | หักฯห้นฯา | [หักหน้า] | ก.จงใจทำให้ผู้อื่นเสียหน้าหรือได้อาย เช่น พูดหักหน้า |
เก๊าเม้า | เคั้าฯฯเมั้า | [เค้าเม้า] | ว.หน้าบูดหน้าบึ้ง,หน้าเครียด,ใบหน้าท่าทางน่ากลัว; เจ๊าเม้า ก็ว่า |
ขอนซ้าย | ขอฯรซ้ายฯ | [ขอนซ้าย] | น.ข้างซ้าย |