น.สมอ ภาษาถิ่นเหนือ(กำเมือง) เรียก ''บ่านะ''; สมอ หรือ บ่านะ ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูงประมาณ ๑๐-๑๕ เมตร ทรงพุ่มค่อนข้างโปร่ง เปลือกต้นขรุขระ สีน้ำตาลแก่ค่อนข้างดำ ใบเดี่ยวรูปวงรีเรียงตรงข้าม ดอกออกเป็นช่อที่ซอกใบหรือปลายกิ่ง กลีบสีเหลือง ผลมีลักษณะค่อนข้างกลมหรือรูปไข่ ผิวเรียบสีเขียวอมเหลือง หรือเขียวอมแดง รสเปรี้ยวอมฝาด ในผลมีเมล็ดเดียวแห้งแล้วจะเป็นสีดำ เป็นสมุนไพรที่นำไปใช้ทำยาได้มากมายหลายชนิด ทุกส่วนของสมอไม่ว่าจะเป็นดอก ผล หรือแม้แต่เปลือกของต้นก็ตามใช้ทำยาได้